Ижтимоий педагогика


Ижтимоий педагогик фаолият ва ижтимоий таълим


Download 3.57 Mb.
bet20/107
Sana03.06.2024
Hajmi3.57 Mb.
#1899126
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   107
Bog'liq
Ijtimoiy pedagogika (Nodira Egamberdiyeva)

Ижтимоий педагогик фаолият ва ижтимоий таълим. Ижтимоийлашув жараёнида бола жамият, ижтимоий муносабатлар, ижтимоий маком, ижтимоий хулк-атворнинг меъёр ва кридалари хдкрдаги турли билимларни, жамиятга куникишига ёрдам берувчи турли куникма ва малакаларни Узлаштиради. Бу жараён, айникра, болаликда жуда жадал сурьатлар билан амалга ошади. Маълумки, бола беш ёшгача унинг кейинги хаётида уз аксини топувчи нихрятда куп билимларни олади.
Бола ижтимоийлашувининг ажралиб турувчи хусусияти, унинг жамият илгари сураётган юриш-туриш меъёрларига ба\о бериши ва назорат килишининг к,ийинлигидадир. У буларни фак,ат узлаштириб боради, шунинг учун кам бола шахсининг ижтимоийлашув жараёнида ота-оналар, кариндошлар, улар билан ишлаётган мутахассисларнинг (психолог, шифокор, педагог ва шу кабилар) таъсири катта булиб, болаларни \аётда зарур ижтимоий билимларни эртарок ва яхширок, узлаштиришлари, уларни \аётда куллашга интилишлари айнан уларга богликдир. Бунинг ижтимоий педагогика билан богликдиги шундаки, мактаб ёки бошк,а таълим муассасида таълим олиш жараёнида бола, аввало, академик билимларни узлаштиради. Бирок шу билан бир вактда унда муайян тизимлашган ижтимоий билим, куникма ва малакалар шаклланади. Бу билим, куникма ва малакалар ижтимоийлашув жараёнида — болага махсус ёрдам керак булганда — жуда зарур булади.
Боланинг ижтимоийлашувига ёрдам берадиган ижтимоий билимларни унга етказиш, ижтимоий куникма ва малакаларни шакллантириш жараёни ижтимоий таълим дейилади.
Тарбия ва ижтимоий тарбия/Гарбия педагогиканинг асосий объекти сифатида педагогиканинг ривожланиш тарихи мобайнида олимларнинг диккат марказида булиб келган. Шу билан бирга, “тарбия” тушунчасининг мазмуни амалий ахдмиятга эга. Чунки бу тушунча педагогик фаолиятнинг вазифа ва максаддарига асосий ёндашувларни белгилайди.
Бошка томондан, тарбия ижтимоий каётнинг доимий ва умумий категориясидир. Тарбиянинг ижтимоий кдмрови унинг лугавий маъносидан анча кенгдир. Шуни кисобга олиб, ижтимоий тарбияни инсоннинг крбилияти, билими, кддриятлар, у яшаётган жамиятга муносабатидан иборат имкониятларини ривожлантиришга ёрдам берувчи, махсус тарбия ташкилотларида амалга ошириладиган жараён сифатида куриб чик;иш лозим.
Бошк,а сузлар билан ифодалайдиган булсак, ижтимоий тарбиянинг макради инсонни ижобий ривожланишга кдратилган шароитлар яратиш жараёнига йуналтиришдир. Бу шароитлар индивидуал ва гурухий субъектларнинг учта узаро боглик, ва шу пайтнинг узида мазмуни, шакли ва усули жихатидан нисбатан мустак.ил булган жараёнларни кдмраб олади: болалар, усмирлар, успиринлар ижтимоий тажрибасини ташкил килиш, уларнинг таълим олишларини таъминлаш хамда уларга индивидуал ёрдам курсатиш.
Ижтимоий тажрибани ташкил к,илиш гурух (жамоа)ларнинг маиший ва хаётий фаолиятини ташкил килиш, гурухдаги уз- Узини бошкдриш фаолиятини рагбатлантириш ва норасмий микрогурухдарга таъсир этиш оркдли амалга оширилади.
Ижтимоий тажриба кенг маънода турли куникма ва малакалар, билим ва фикрлаш усуллари, юриш-туриш меъёри ва стереотиплари, к,адриятлар, одамлар билан муносабатга киришиш тажрибаси, мослашиш тажрибаси, шунингдек, уз- узини англаш, узига ишонч, уз ижтимоий хаёт йулини белгилаш ва шу йулдан бориш тушунилади.
Таълим уз ичига куйидагиларни олади: узлуксиз тизимли таълим (расмий таълим), маданиятни таргиб килиш ватаркдтиш, уз-узини шаклланти[5ишга ва мустак;ил таълим олишга йуналтириш.
Индивидуал ёрдам инсонга муаммоларни хал килишда, уз- узини ривожлантиришда, жамиятдаги мавк;еини, урнини юксалтиришда намоён булади. Индивидуал ёрдам бошк,а инсонларнинг эхтиёжларини крндиришга зарур булган билим, малакаларни узлаштиришда инсонга онгли ёрдам бериш, унинг уз кддрини билиши, уз-узини англаши хамда унда оила, гурух ва жамиятга мансублик хиссини ривожлантиришдир.
Табиийки, ижтимоий тажриба таълим ва индивидуал ёрдамнинг усул, шакл, мазмун, тавсифи ва жадаллиги бевосита тарбияланувчиларнингёши, жинси, кдйси касб эгаси эканлиги ва уларнинг кдйси ижтимоий маданий сохдга мансублигига боглик,. Бу жихатлар турли таълим муассасалари ва ташкилотларида фаркданиб, бу фарк ташкилот турига, унда фаолият юритадиган педагогларнинг амалга ошираётган ишларига боглик,-
Ижтимоий тарбия жараёнидаги Узаро муносабат шу жараённинг субъектлари орасидаги ахборот, фаолият усуллари ва кддриятлар алмашинувидир. Бундай муносабат ижтимоий жихатдан табакдлашган, алохида куринишга эга. Чунки узаро муносабатнинганик,иштирокчилари муайян этник, ижтимоий ва ижтимоий психологик гурухлар вакили була туриб, Уз муносабатларида у ёки бу даражада улар мансуб гурухдарга тегишли ижтимоий хулкни амалга оширишади. /
Умуман олганда, узаро муносабат тарбиячилар ва тарбияланувчиларнинг биргаликдаги фаолияти, бу фаолиятнинг мазмуни, характери, тарбиявий самарадорлиги, фаолият иштирокчилари ва улар узларини к,ай даражада шахе деб Хисоблашларига боглик,.
Узаро муносабат жараёнида амалга оширилаётган ижтимоий тарбия инсоннинг ижобий ижтимоий, маънавий билим ва кУникмаларни узлаштиришда кулай шароитлар яратади.
Савол ва топширицлар:

  1. Ижтимоий педагогиканинг асосий категориялари, деганда нимани тушунасиз?

  2. ‘‘Ижтимоий педагогикфаолият” категориясининг мазмун ва мохиятини очиб беринг.

  3. “Ижтимоий таълим” категориясининг мазмунини тулик ёритиб беринг.

  4. “Тарбия” ва “ижтимоий тарбия” тушунчаларининг фарк,ига изох беринг.

  5. Ижтимоий тарбиянинг максад ва вазифаларини баён эти нг.

Адабиётлар:

  1. Василькова Ю. В., Василькова Т. А. Социальная педагогика. — М.: Издат.центр «Академия», 2003.

  2. Мудрик А. В. Социальная педагогика. — М.: Изд.центр «Академия», 2003.

  3. Семенов В. Д. Взаимодействие школы и социальной среды. — М.: 1986.

  4. Подласый И. П. Педагогика. Новый курс / В 2-х Кн. — М.: ВЛ АД ОС, 2001.

  5. Тохтаходжаева М ва бошкдлар. Педагогика. — Т.: Moliya- iqtisod, 2008.

3.4. Ижтимоий педагогика — амалий
фаолият сох,аси сифатида


Download 3.57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   107




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling