Ijtimoiy- iqtisodiy fanlar

Bevosita mahsulot noishlab chiqarish jarayoni bilan bog’liq bo’lmagan xarajat turlari nishlab chiqarish xarajatlari deb yuritiladi. Uning tarkibiga:
- mahsulotni sotish bilan bog’liq xarajatlar;
- boshqaruvxar ajatlari;
- boshqa operasion xarajatlar va zararlar;


Testlar:
1. Ishlab chiqarish xarajatlari deganda nima tushuniladi:
a) Mahsulot ishlab chiqaruvchisi tomonidan amalga oshiriladigan moddiy va pul resurslarining sarfi;
b) Mahsulotni ishlab chiqarish uchun jamiyat tomonidan amalga oshiriladigan moddiy va pul resurslarining sarfi;
v) Firma xom ashyo, materiallar, yoqilg’i sotib olganda, ish kuchini yollaganda sarflaydigan pul xarajatlari.
g) O`zining va mustaqil foydalanadigan resurslarning sarflari.

2. Ichki xarajatlar o`zida quyidagilarni aks ettiradi:

a) Ishlab chiqaruvchi mahsulotni ishlab chiqarish vaqtida sarflaydigan moddiy xarajatlar va pul mablag’lari sarflari;
b) Mahsulotni ishlab chiqarish vaqtida jamiyat sarflaydigan moddiy xarajatlar va pul mablag’lari sarflari;
v) Firma xom ashyo, materiallar, yoqilg’i sotib olganda, ish kuchini yollaganda sarflaydigan pul xarajatlari.
g) O`zining va mustaqil foydalanadigan resurslarning sarflari.

3. Tadbirkorni o`z sohasida qolishini ta`minlash uchun quydagilarni amalga oshirish kerak:

a) Tadbirkorlik faoliyatiga soliqlarni kamaytirish kerak;
b) Tadbirkorning«normal foyda» olishini ta`minlash kerak;
v) Tadbirkorga ishlab chiqarish xarajatlarining qoplanishini ta`minlab berish kerak;
g) Tadbirkorga xo`jalik yuritishning mustaqil shart-sharoitlarini qilib berish kerak.

4. Mahsulotni televidenie orqali reklama qilish xarajatlari qoplanadi:

a) Ishlab chiqaruvchining foydasidan;
b) Savdo korxonasining foydasidan;
v) Tovar qiymatining oshirilishidan;
g) Tovar bahosiga savdo ustamasi qo`yishdan.

5. Uzoq muddatli davr uchun qanday sharoitlarda quyidagi holat bo`lishi mumkin:

a) Doimiy xarajatlar o`zgaruvchan xarajatlarga aylanadi;
b) O`zgaruvchi xarajatlar oshib bora boshlaydi;
b) Doimiy xarajatlar nolga teng;
g) Doimiy xarajatlar o`zgaruvchi xarajatlardan katta;
d) YAlpi xarajatlar aniq bo`lmagan xarajatlardir.