Ключевые слова: метод, олимпиада, изопроцессы, давление, температура, объем, идеаль
ный газ.
Key words: method, Olympiad, isoprocesses, pressure, temperature, volume, ideal gas.
Mamlakatimizda istiqbolli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash, ularning iqtidorini ro‘yobga chiqarish, il
miy tadqiqot va innovatsion faoliyatini samarali yo‘lga qo‘yish uchun qo‘shimcha shart-sharoitlar yara-
tish borasida izchil chora-tadbirlar amalga oshirib kelinmoqda. Yoshlarni amalga oshirilayotgan islohot-
larning faol ishtirokchisiga aylantirish, ilm-fanni o‘zlashtirishga bo‘lgan rag‘batini oshirish, izlanuvchan-
lik va yaratuvchanlik faoliyatiga keng jalb qilish, jahon miqyosida Vatanimiz dovrug‘ini keng taratgan aj-
dodlarga munosib avlodni tarbiyalash maqsadida, iqtidorli o ‘quvchi yoshlarni aniqlash bugungi kunning
dolzarb masalalardan biri hisoblanadi [
1
].
Iqtidorli yoshlarni aniqlash va tayyorlash, hamda iqtidorli o ‘quvchilar zaxirasini boyitish uchun fan
olimpiadalarining o ‘rni beqiyos. Olimpiadalar o ‘tkazishning asosiy prinsipiga muvofiq, olimpiadalarda
iqtidorli o ‘quvchilar orasidan eng kuchlilari aniqlanadi. Bunday aniqlash xolisona bo‘lishi uchun olimpia
daning birinchi bosqichida o ‘quvchilar ommaviy qatnashishlari kerak. Shundagina olimpiadada qatnashi-
shni istagan barcha o ‘quvchilar o‘z qobiliyatlarini sinab ko‘rishlari mumkin. Shuning uchun o ‘quvchilar-
ga, nisbatan olganda, fizikadan o ‘rtacha qiyinlikdagi masalalarni tanlash maqsadga muvofiq. Bu masala
lar mazmuni jihatdan o ‘quvchilarning fizik hodisa va jarayonlarni chuqur bilishlariga va birmuncha tasav-
vur qila olishlariga mo‘ljallangan bo‘lishi kerak.
Namuna sifatida gaz qonunlaridan foydalanib, yechiladigan quyidagi masalalarni ko‘rib chiqaylik.
Birinchi bosqich uchun mo‘ljallangan masala. Silindrda S=4 dm2 yuzli porshen ostida m=20 g
Do'stlaringiz bilan baham: |
