IM. Y, Оч'Л. Юсчоу

3. FAOL TINGLASH
F aol tinglash yordam ida Siz eshitayotganlaringizni qanchalik 
to ‘g ‘ri tushunayotganligingizga ish onch hosil qilishingiz m um kin.
Sizga n im a n i ay tish n i x o h la y o tg a n la rin i h a q iq a ta n ham
tushunganligingizni qanday tekshirish m um kin? U yoki bu tanbeh 
b oshqalar uch u n qanday b o ‘lsa, Siz u ch u n h am shunday m az- 
m u n ni anglatishiga qanday ishonch hosil qilish m um kin?
Eng yaxshi usul suhbatdoshingizdan nim ani nazarda tutganligini 
tushuntirib berishini so‘rash. „Bu bilan nim a dem oqchisiz?“ — deb 
qaytarib so ‘rang. Yoki oddiygina qilib „K echirasiz, Sizni to ‘la 
tu sh un m adim “ — deb ayting. Suhbatdoshingiz nim ani nazarda 
tutganligini tushuntirib berganidan so ‘ng, haqiqatan ham to ‘g ‘ri 
tushunganligingizga ishonch hosil qilish uchun yana qayta so‘rashdan 
q o ‘rqmang. H attoki, Sizda hech qanday tushunm ovchilik b o ‘lmasa 
ham bu Siz qanday tushungan b o ‘lsangiz, shu degani emas.
Parafrazdan foydalaning, y a ’ni qan d ay tushunganligingizni 
o ‘zingizning so ‘zlaringiz bilan tasvirlang. H o zirg ina eshitgan- 
laringizni o ‘;zingiz tu shungandek qilib so ‘zlab bersangiz, su h b at­
doshingiz ham m a narsani to ‘g‘ri tushundingizm i-yo‘qm i, aniqlashi 
oson b o'ladi. Agar u q an d ay d ir xatolarni payqasa, aynan Siz 
n o to ‘g ‘ri talqin qilgan joylarni tush u ntirib beradi. Siz bu usulni 
suhbatdoshingiz aytgan narsani q a n ch a lik tu sh unganligingizni 
k o 'rsatish u ch u n xohlagan paytda q o ‘llashingiz m um kin.
Bu usul yordam ida Siz suhbatdoshingiz so ‘zlayotgan narsaga 
haqiqatan ham qiziqayotganligingizni k o ‘rsatasiz. Bu Sizning uni 
tushunish istagingizdan guvohlik beradi. Agar suhbatdoshingiz buni 
his qilsa, u ham o ‘z navbatida Sizni tushunishga harakat qiladi.
47

---

H aqiqiy parafraz Sizga nim ani aytishni xohlashayotganini 
haqiqatan ham tushunish usulidir. P arafrazdan foydalanib Siz 
suhbatdoshingizga u aytgan narsani qanday tushunganligingizni 
o ‘z so ‘zlaringiz bilan qaytarasiz. S hunday qilib suhbatdoshingizda 
aniqroq bayon qilish im koniyati paydo b o ‘ladi.
F ao l tin g la s h m a la k a s in i r iv o jla n tiris h u c h u n q a n d a y
tushunganligingizni tu rlich a bayon qilishdan boshlang. 0 ‘zingizga 
eng m a’qul parafrazlashtirish usulini tanlang.
Q achonki kim dir Sizning harakatlaringizni tanqid qila boshlasa 
yoki Sizdan jahli chiqsa, Sizga nim a dem oqchi ekanliklarini to ‘la 
tushunganingizni nam oyish qilm aguncha shu usulni q o ‘llang.