Informatika va axborot

2. Label boshqarish obyekti xossalarini dasturda o‘zgartirish. 
Label
obyektining ham boshqa obyektlar kabi o‘z nomi bo‘lib, u 
Name
nomli 
xossasida saqlanadi. Bu xossadan obyektga va uning xossalariga murojaat 
qilganda foydalaniladi. Shu sababli, uni ilova ishlayotganida o‘zgartirish 
muammolar paydo qilishi mumkin. Obyektlarning 
Name
xossasi faqat bu 
obyektlar ilova oynasiga qo‘yilayotgan paytda o‘zgartiriladi.
Obyektlar ilovaga qo‘yilishi bilan (buni yana obyektning nusxasi 
yaratilganda ham deyishadi) unga avtomatik tarzda nom beriladi. Masalan, 
Label
obyektining nusxalariga navbatma-navbat 
Label1
, 
Label2
, 
Label3
nomlar beriladi. Oldingi ilovalardagi 
Form1
, 
Button1
nomli obyektlarni 
esga oling. 
Obyektning 
Name
xossasining qiymati boshqa xossalariga murojaat 
qilish uchun qo‘sh nomlarni yaratishda ishlatiladi:
obyekt_nomi.xossa_nomi. Masalan, 
Form1.Width
, 
Button1.Caption
, 
Label1.Left
. Bu borada muammolarga uchramaslik uchun hozircha faqat 
avtomatik berilgan nomlardan foydalanib turamiz. 
3. Oyna o‘lchamlari ilovasi. 
Oldingi mashg‘ulotdagi ilovani qaytadan
yaratamiz. Ilova oynasi o‘lchamlarini kattalashtirish va kichiklashtirish 
uchun ikkita tugmadan, oyna o‘lchamlarini ko‘rsatish ikkita 
Label
dan 
foydalanamiz.
Dastlab ilova oynasining xossalarini o‘rnatamiz (39-dars): 
Form1.Caption:=’To‘’rtinchi ilova’; 
Form1.Height:=225; Form1.Width:=400; 
Form1.Left:=200; Form1.Top:=100; 
Yuqoridagi to‘rtta obyektni ilova oynasiga joylaymiz va ularning 
xossalarini o‘rnatamiz: 
Button1.Caption:=’++’;
Button2.Caption:=’--’; 
Label1.Caption:=’Oynaning bo‘’yi: ’; 
Label2.Caption:=’Oynaning eni: ’; 

---

97 
Ilova oynasida 
Button1
ni ikki marta bosib, ekranda paydo bo‘lgan 
dastur kodi oynasining kursor turgan joyiga quyidagi operatorlarni 
kiritamiz: 
Form1.Width:=Form1.Width+16; 
Form1.Height:=Form1.Height+9; 
Label1.Caption:=’Oynaning_bo‘’yi:’+IntToStr(Form1.Height); 
Label2.Caption:=’Oynaning_eni:’+IntToStr(Form1.Width); 
Ilova oynasida 
Button1
ni ikki marta bosib, ekranda paydo bo‘lgan 
dastur kodi oynasining kursor turgan joyiga quyidagi operatorlarni 
kiritamiz: 
Form1.Width:=Form1.Width+16; 
Form1.Height:=Form1.Height+9; 
Label1.Caption:=’Oynaning_bo‘’yi:’+inttostr(Form1.Height); 
Label2.Caption:=’Oynaning_eni:’+inttostr(Form1.Width); 
Ilovani ishga tushiramiz va uning ishlashini kuzatamiz: