Institut français d’Études sur l’asie centrale

houspiller

 vt qattiq tanbeh bermoq, nah urmoq, tanqid qilmoq. 

housse

 nf 1. yopqich; 2. g‘ilof, jild (jihoz, kiyim uchun). 

hublot

 nm darcha, illum inator (kemada, samolyotda). 

huche

 nf xamba, kandik (idish). 

hue!

  intj  chu!  (ot  haydaganda);  tirer  à  hue  et  à  dia  egri-bugri,  qing‘ir-

qiyshiq, betartib, u yoqdan-bu yoqqa tortmoq. 

huée

 nf 1. hayqiriq, qiyqiriq, shovqin-suron, dod-faryod (ov haydovchilar); 

2.  ma’qullamaslik  nidosi,  xitobi,  sadosi,  qiyqiriqbozlik,  hushtakbozlik; 

accueillir par des huées hushtakbozlik, qiyqiriq bilan kutib olmoq. 

huer

  I.  vt  1.  qiyqirmoq,  hayqirmoq,  uvillamoq,  shovqin-suron  qilmoq, 

qichqirmoq;  2.  hushtakbozlik  bilan  kutib,  qarshi  olmoq;  II.  vi  huhulamoq 

(boyqush). 

huguenot, otte

 I. adj gugenotlarga doir; II. n gugenot. 

huilage

 nm moylash, moy surtish (mexanizmlarni). 

huile

 nf 1. moy, yog‘; l’huile animale mol yog‘i; l’huile  végétale  o‘simlik 

yog‘i,  moyi;  l’huile  de  lin  zig‘ir  yog‘i;  l’huile  d’olive  zaytun  moyi;  une  mer 

d’huile sokin dengiz; peindre  à l’huile moybo‘yoq bilan rasm solmoq; faire 

tache d’huile yoyilib ketmoq; fig  tarqalmoq, ommalashmoq, ovoza bo‘lmoq, 

ko‘paymoq,  oshmoq,  o‘smoq;  verser  de  l’huile  sur  le  feu  olovga  yog‘ 

sepmoq,  avj  oldirmoq,  gijgijlamoq;  2.  moy  bilan  ishlangan  rasm,  kartina;  3. 

relig  cherkovda  ishlatiladigan  zaytun  moyi;  les  saintes  huiles  chaqaloqni 

cho‘qintirish, podshoga  toj kiydirishda surtiladigan xushbo‘y muqaddas moy; 

o‘layotgan yoki og‘ir bemor badanini zaytun yog‘i bilan moylash. 

huiler

  vt  yog‘lamoq,  moylamoq,  yog‘,  moy  surtmoq,  singdirmoq, 

aralashtirmoq. 

HUILERIE

 

HUTTE

 

 

 

265 

huilerie

  nf  1.  yog‘,  moy  zavodi;  2.  yog‘,  moy  ombori;  3.  yog‘,  moy  bilan 

savdo qilish, yog‘, moy sotish. 

huileux, euse

 adj yog‘li, moyli, yog‘i, moyi bor; une peau huileuse yog‘li 

teri. 

huilier

  nm  1.  yog‘don  va  sirkadon  (juft  idish);  2.  yog‘,  moy  sotuvchi;  3. 

yog‘ zavodi egasi. 

huis

  nm  vx  ko‘cha  eshik;  à  huis  clos  yopiq,  yashirin;  un  huis  clos  dr 

yopiq, yashirin ish ko‘rish. 

huissier

  nm  1.  kutib  oluvchi  xodim;  2.  sud  ijrochisi;  3.  texnik  xodim  

(muassasada). 

huit

  I.  adj  1.  sakkiz;  tous  les  huit  jours  har  haftada;  dans  huit  jours, 

(d’aujourd’hui)  en  huit  bir  haftadan  keyin;  huit  jours  après  hafta  o‘ tishi 

bilan; 2. sakkizinchi; page huit sakkizinchi bet; numéro huit sakkizinchi son; 

II. nm  1. sakkiz raqami, sakkizinchi sana; le huit  mars sakkizinchi mart; 2. 

sakkizlik (poyga qayig‘i); 3. techn ilgak, ilmoq. 

huitain

 nm sakkiz baytlik she’r. 

huitaine

 nf 1. sakkiz kun, hafta; remettre, reporter à huitaine bir haftaga 

kechiktirmoq,  qoldirmoq;  2.  sakkiz  dona;  une  huitaine  de  francs  sakkizta 

frank (pul). 

huitante

 adj saksoninchi (Belgiya va Sveysariyada). 

huitième

  I.  adj  sakkiz,  sakkizinchi;  II.  n  1.  nm  sakkizinchi  bo‘lak,  qism, 

ulush;  la  huitième  traverse  sakkizinchi  to‘g‘ri  chiziq  (shahmatda);  2.  n 

sakkiz raqamlik (safda); 3. nf sakkizinchi sinf. 

huitièmement

 adv sakkizinchidan. 

huître

  nf  1.  chig‘anoq;  une  huître  perlière  sadafdor,  duri,  injusi  bor 

chig‘anoq; 2. fig shilliqqurt. 

hulotte

 nf o‘rmon boyqushi. 

hululer

 ou ululer vi huhulamoq, qichqirmoq (tungi qushlar). 

humain, aine

 I. adj 1. inson, odamga oid,  inson, odam, odamiy,  insoniy; 

le  genre  humain  odamzod,  bashariyat,  insoniyat,  kishilik;  les  choses 

humaines  tirikchilik ishlari, kundalik ish,  gap, harakat,  turmushda bo‘ladigan 

oddiy  ishlar;  2.  insoniy,  odam iy,  odamlarcha,  insonlarcha,  odamgarchilik 

yuzasidan,  muruvvatli,  insonparvar,  odamni  sevadigan;  n’avoir  rien 

d’humain  g‘ayriinsoniy,  vahshiy,  shafqatsiz  bo‘lmoq;  les  sciences 

humaines  ijtimoiy  fanlar;  II.  nm  pl  poét  odamlar  ahli,  inson  ahli,  banda, 

odam, inson bandasi. 

humainement

 adv odam iy, insoniy,  insonlarday,  odamona; faire ce qui 

est humainement possible butun imkoniyati boricha bajarmoq. 

humanisation

  nf  odamiylashish,  ma’naviy  yaxshilanish,  olijanoblik, 

insonparvarlik. 

humaniser

  I.  vt  1.  insonparvar  qilmoq,  olijanoblashtirmoq;  2. 

madaniyatga  o‘rgatmoq,  madaniylashtirmoq;  II.  s’humaniser  vpr 

yumshamoq,  muloyimlashmoq,  ma’naviy  yaxshilanmoq;  fayzi  kirmoq, 

olijanoblashmoq. 

humanisme

 nm 1. insonparvarlik, gumanizm; 2. insonparvarlik tarbiyasi. 

humaniste

  I.  adj  insonparvarlik,  gumanizm  ruhidagi,  insonparvar;  II.  nm  

1. insonparvar odam; 2. ijtimoiy fanlar bilan shug‘ullanuvchi. 

humanitaire

  adj  1.  ijtimoiy,  gumanitar;  2.  insonparvar,  odamgarchilikni 

biladigan, insoniy, odamiy. 

humanité

  nf  1.  insonparvarlik,  odamgarchilik,  odamiylik,  insoniylik, 

muruvvat;  2.  insoniyat,  bashariyat,  kishilik,  bani  bashar,  odamzod,  inson 

tabiati; 3. pl ijtimoiy fanlar, klassik, antik dunyo ta’limoti. 

humble

  I.  adj  yuvvosh,  mo‘min,  kamtar,  kamsitilgan,  xo‘rlangan, 

haqoratlangan,  ezilgan;  votre  très  humble  serviteur  itoatkor  qulingizman, 

kaminai  kam tarin  qulingiz!  (xatda);  2.  kam tarin,  kamtar,  kamsuqum,  oddiy, 

sipo,  sodda;  3.  bebahra,  benavo,  hamma  narsadan  mahrum  qilingan, 

qashshoq, nochor; II. nm pl qashshoq, nochor, yo‘qsillar, benavolar. 

humblement

 adv yuvvosh, kamtarona, oddiygina, soddagina, o‘zini  past 

olib, bo‘yin qisib, ojizona, kamsuqum. 

humectage

  nm  suvga  bo‘ktirish,  ho‘llash,  namlash,  ivitish,  ivitib,  ho‘ llab 

qo‘yish, nam torttirish. 

humecter

  I.  vt suvga  bo‘ktirmoq,  ho‘llamoq,  namlamoq,  ivitmoq,  ho‘llab, 

namlab,  ivitib  qo‘ymoq,  nam  torttirmoq;  humecter  du  linge  kirni  ivitm oq, 

ivitib  qo‘ymoq;  II.  s’humecter  vpr  namlanmoq,  ho‘llanmoq,  ivimoq,  nam 

tortmoq,  nam  shimimoq;  s’humecter  le  gosier  fam  tomog‘ini  ho‘llamoq, 

ichmoq. 

humer

  vt  ichiga  tortmoq,  simirmoq,  so‘rib  olmoq,  shimimoq,  singdirmoq; 

yutmoq, nafas olmoq; humer l’air havo olmoq. 

huméral, ale

 adj anat yelka, kiftga oid. 

humérus

 nm anat yelka suyagi. 

humeur

 nf 1. vx odam mizoji, ho‘l, nam, quruq, issiq, sovuq mizoj; 2.  fe’l, 

xulq,  fe’l-atvor,  fe’l-xo‘y,  kayfiyat,  hafsala,  rag‘bat,  mayl,  xohish,  avzoy;  de 

belle humeur yaxshi kayfiyat, xushfe’l; une humeur enjouée xushchaqchaq 

kayfiyat,  quvnoqlik;  une  humeur  chagrine  ma’yus,  g‘amgin  kayfiyat;  une 

humeur noire qayg‘u, dilgirlik;  être d’humeur à moyil bo‘lmoq;  mettre qqn 

en  humeur  xursand,  shod  qilmoq,  ko‘nglini  ochmoq;  de  bonne,  mauvaise 

humeur  yaxshi,  yomon  kayfiyat;  3.  yomon  kayfiyat,  o‘kinch,  achinish,  ranj, 

alam;  un  moment  d’humeur  g‘azabning  avj  olishi,  o‘ ta  g‘azablanish;  avec 

humeur jahl bilan. 

humide

  adj  nam,  ho‘ l,  sernam,  zax,  zaxkash;  les  yeux  humides  de 

larmes yoshlangan, yig‘ili ko‘zlar. 

humidificateur

 nm havo namligini oshiradigan, havoni namlab beradigan 

asbob. 

humidification

 nf namlash, ho‘llash, ivitish, nam torttirish. 

humidifier

  vt  ho‘llamoq,  namlamoq,  ivitmoq,  nam  torttirmoq,  namga 

qo‘ymoq. 

humidifuge

 adj nam, suv yuqmaydigan, ho‘l bo‘lmaydigan. 

humidité

  nf  namlik,  ho‘llik,  rutubat,  zaxlik,  zaxkashlik,  nam,  zax; 

l’humidité absolue nisbiy emas, mutlaq nam lik. 

humiliant,  ante

  adj  xo‘rlaydigan,  haqoratlaydigan,  haqoratomuz, 

kamsitadigan, 

obro‘yini 

to‘kadigan, 

yerga 

uradigan, 

tahqiromuz, 

tahqirlaydigan, qattiq tegadigan, haqoratli, tahqirli, nafsoniyatiga tegadigan. 

humiliation

  nf  1.  kamsitish,  xo‘rlash,  yerga  urish,  kamsitilish,  xo‘rlanish, 

tahqirlanish, xo‘rlik, haqorat, tahqir, so‘kish; 2. o‘zini past tutish, tavoze, o‘zini 

o‘zi kamsitish, xo‘rlash, yerga urish. 

humilier

  I.  vt  1.  kamsitmoq,  xo‘rlamoq,  yerga  urmoq,  tahqirlamoq, 

so‘kmoq;  2.  o‘zini  past  tutmoq,  tavoze  qilmoq,  o‘zini-o‘zi  kamsitmoq;  II. 

s’humilier  vpr  o‘zini  xo‘rlamoq,  kamsitmoq,  yerga  urmoq,  tubanlashmoq, 

pastkashlik qilmoq; bo‘ysunmoq, itoat etmoq, ko‘nmoq, tan bermoq. 

humilité

  nf  o‘zini  past  tutish,  kam tar,  itoatkorlik,  mo‘min,  yuvoshlik,  itoat 

qilish, bo‘ysunish, bo‘yin egish. 

humoral, ale

 adj physiol tana mizojiga oid. 

humorisme

 nm tana mizoji haqidagi tibbiy ta’limot. 

humoriste

  I.  n  hajvchi,  hajviya  yozuvchi;  karikaturachi  rassom;  II.  adj  

qiziqchi, hazilkash; qiziq, hajviyachi, hajvchi. 

humoristique

 adj hajviy. 

humour

  nm  hajv,  qiziqchilik,  hazil,  hazil-mutoyiba;  l’humour  noir  qaltis 

hajv, hazil. 

humus

 nm go‘ng chirindisi, chirindi, yerning hosildor qatlami. 

huppe

 nf 1. kokil, po‘pak, toj (qushlarda); 2. popishak, hudhud (qush). 

huppé, ée

 adj nomdor, taniqli, e’ tiborli, kibor, dongdor, mashhur. 

hure

 nf 1. to‘ng‘iz kallasi; 2. cho‘chqa kalla go‘shtidan taom. 

hurlant,  ante

  adj  uvillagan,  hayqirgan,  chiyillagan,  baqirgan;  une  foule 

hurlante hayqirayotgan olomon. 

hurlement

 nm ulish, uvillash, hayqiriq, qichqiriq, chaqiriq. 

hurler

 I. vi 1. ulimoq, uvillamoq, vovullamoq; il faut hurler avec les loups 

qo‘shning  ko‘r  bo‘lsa  ko‘zingni  qis;  aravasiga  tushdingmi,  qo‘shig‘ini  ayt;  2. 

dodlamoq,  bo‘zlamoq,  faryod  qilmoq,  o‘kirmoq,  baqirmoq,  bo‘kirmoq, 

shang‘illamoq, o‘shqirmoq; n’hurle pas baqirma! II. vt bo‘zlamoq, dod-faryod 

qilmoq; hurler des injures bo‘ralab so‘kmoq. 

hurleur, euse

 n baqirib gapiradigan odam, baqiroq, shang‘i. 

hurluberlu

 nm olifta lofchi, ko‘pirtiruvchi odam, kirdi-chiqdi olifta. 

hussard

 nm gusar, otliq askar, suvori. 

hussarde

 

(à

 

la)

  loc  adv,  loc  adj  gusarchasiga;  fig  qo‘pol,  dag‘al, 

nazokatsiz. 

hutte

 nf kulba, boshpana, kapa, chayla. 

HYBRIDATION

 

HYPOTHÉQUER

 

 

 

266 

hybridation

  nf  duragaylash,  chatishtirish,  duragaylanish,  chatishish, 

nasllarni chatishtirish, o‘zaro nasl chatishuv. 

hybride

  I.  nm  chatishma,  duragay,  gibrid,  aralashma;  II.  adj  

chatishtirilgan,  duragay,  chatishma,  aralash;  gram  un  mot  hybride 

chatishma so‘z (ikki tildan). 

hybrider

 vt chatishtirmoq, duragaylamoq, aralashtirmoq. 

hydracide

 nm vodorod kislotasi. 

hydratation

 nf 1. chim gidratlanish; 2. namlash, namligini oshirish. 

hydrate

 nm chim gidrat. 

hydrater

 vt 1. chim gidratlamoq; 2. namligini oshirmoq (terining). 

hydraulique

 I. adj suv kuchi bilan ishlaydigan; une presse hydraulique 

suv bilan siqish; II. nf gidravlika (suyuqliklar muvozanati va harakati haqidagi 

fan). 

hydravion

 nm gidrosamolyot; un hydravion de bord suvga qo‘nadigan 

samolyot. 

hydrocarbure

 nm suyuq yoqilg‘ i. 

hydrocéphalie

 adj gidrosefaliya. 

hydrocution

 nf sovuq suvga tushgandagi tomir tortishi. 

hydrodynamique

  nf  gidrodinamika  (suyuqliklar  harakati  va  uning 

qonunlari haqidagi fan). 

hydro-électricité

 nf suv elektr quvvati. 

hydro-électrique

  adj  suv  elektrli;  une  centrale  hydro-électrique  suv 

elektr stansiyasi. 

hydrogène

 I. nm chim vodorod gazi; l’hydrogène sulfuré vodorod sulfid; 

une bombe à hydrogène vodorod bomba; II. adj vodorod gazli. 

hydrogéner

 vt chim vodorod gaziga aylantirmoq, vodorod gazi qo‘shmoq, 

aralashtirmoq. 

hydrogéologie

 nf gidrogeologiya. 

hydroglisseur

  nm  suv  yuzida  sirg‘anuvchi  parrakli  yoki,  reaktiv  motorli 

kema. 

hydrographie

 nf ummon, dengiz, ko‘l va daryolarni o‘rganuvchi fan. 

hydrographique

 adj gidrografiyaga oid, gidrografik. 

hydrolithe

 nf chim gidrolit, kalsiy gidrat. 

hydrologie

  nf  1.  gidrologiya,  suvning  xususiyatlarini  o‘rganuvchi  fan;  2. 

gidroterapiya, suv bilan davolash. 

hydrologique

 adj gidrologiyaga oid, gidrologik. 

hydrologue

 n gidrolog. 

hydrolyse

 nf chim gidroliz; suv ta’sirida parchalangan modda. 

hydromécanique

 adj suv yordamida harakatga keladigan. 

hydromel

 nm asal sharob (ichimlik). 

hydrophile

  I.  adj  nam  shimib,  tortib,  so‘rib  oladigan;  du  coton 

hydrophile  nam  shimiydigan  paxta,  vata;  II.  nm  zool  suvda  suzuvchi 

qo‘ng‘iz. 

hydrophobie

 nf suvdan qo‘rqish. 

hydropisie

 nf tananing ba’zi joylarida suv yig‘ilishi. 

hydrosoluble

 adj suvda eriydigan. 

hydrostatique

  I.  adj  gidrostatik,  gidrostatikaga  oid;  II.  nf  gidrostatika 

(suyuqliklar muvozanati haqidagi fan). 

hydrothermal, ale

 adj issiq suvli, gidrotermal. 

hydrothérapie

 nf suv bilan davolash. 

hydroxyde

 nm chim gidroksid. 

hyène

 nf zool sirtlon, giyena. 

hygiène

  nf  1.  gigiyena,  tozalikka  rioya  qilish;  l’hygiène  individuelle 

shaxsiy  tozalikka  rioya  qilish;  2.  tartib,  intizom;  l’hygiène  alimentaire 

ovqatlanish  rejimi;  suivre  une  certaine  hygiène  tartib  intizomni  saqlamoq, 

tartib-intizomga rioya qilmoq. 

hygiénique

  adj  tozalikka  oid,  tozalik,  tartib,  intizomli;  du  papier 

hygiénique tualet qog‘ozi. 

hygromètre

 nm havo namligini o‘lchaydigan asbob, gigrometr. 

hygrométrie

 nf havo namligini o‘lchash. 

hygroscope

 nm suv, nam tortish darajasini o‘lchagich. 

hymen

1

 ou

 

hyménée nm litt vieilli qo‘shilish, nikoh, erga tegish. 

hymen

2

 nm anat qizlik pardasi. 

hyménée

 nm voir hymen

1

. 

hymne

 nm 1. madhiya, gimn; 2. nm ou nf cherkov madhiyasi, maqtovi. 

hyperbole

 nf 1. mubolag‘a, giperbola, bo‘rttirish; 2. math giperbola. 

hypermétrope

  I.  adj  uzoqdan  ko‘ruvchi,  yaqindagi  narsalarni  farqlay 

olmaydigan,  gipermetrop;  II.  n  uzoqdan  ko‘ruvchi,  gipermetropiya  bilan 

kasallangan odam. 

hypermétropie

 nf gipermetropiya, uzoqdan ko‘rish, yaqindagi  narsalarni 

yaxshi ko‘ra olmaslik. 

hypermnésie

 nf physiol xotiraning patologik kuchayib ketishi. 

hypernerveux, euse

 adj o‘ta asabiy, o‘ ta g‘azablangan. 

hypersécrétion

 nf bezlarning o‘ta ko‘p shira ishlab chiqarishi. 

hypersensibilité

  nf  o‘ta  sezgirlik,  juda  ta’sirchanlik,  ortiqcha 

sezuvchanlik. 

hypersensible

 adj o‘ta sezgir, juda ta’sirchan, ortiqcha sezuvchan. 

hypersonique

 adj tovushdan tez. 

hypertension

  nf  qon  bosimining  oshib  ketishi  kasali;  l’hypertension 

artérielle yuqori qon bosimi. 

hypertrophie

  nf  1.  gipertrofiya;  tana  qismlaridan  birining  kattalashib 

ketishi;  l’hypertrophie  du  cœur  yurak  kengayishi;  2.  fig  orttirib,  oshirib 

ko‘rsatish, mubolag‘a, lof. 

hypertrophié,  ée

  adj  1.  gipertrofiyaga  oid;  2.  fig  orttirilgan,  bo‘rttirilgan, 

mubolag‘ali, lof. 

hypertrophier

  I.  vt  kengaytirmoq,  gipertrofiyaga  olib  kelmoq  (biror 

a’zoni);  II.  s’hypertrophier  vpr  o‘smoq,  avj  olmoq,  kengayib  ketmoq, 

gipertrofiyaga uchramoq (biror a’zo). 

hypertrophique

 adj gipertrofiyaga oid, gipertrofiya. 

hypnose

  nf  gipnoz,  ishontirish,  ta’sir  o‘ tkazish,  sehrlab  qo‘yish  bilan 

uxlatib qo‘yish, behush qilish, o‘z izmiga bo‘ysundirish holati. 

hypnotique

 I. adj méd uxlatadigan, uyqu keltiradigan; II.  nm uxlatadigan 

dori. 

hypnotiser

 vt 1. sun’iy uxlatmoq; 2. maftun qilmoq; 3. vpr maftun bo‘ lmoq 

(uxlamoq). 

hypnotiseur

 nm gipnozchi, sehrlab uxlatib qo‘yuvchi. 

hypnotisme

 nm gipnoz qilish, sehrlab uxlatib qo‘yish. 

hypocentre

 nm géol gipotsentr, zilzila o‘chog‘ i, markazi. 

hypochlorhydrie

  nf  méd  oshqozon  shirasida  xlorgidrat  kislotasi 

miqdorining kamayishi, pasayishi. 

hypochlorite

 nm chim gipoxlorit kislotasi tuzi. 

hypocondre

 nm doimo kasalman deb yuruvchi vos-vos. 

hypocondriaque

 adj vahima kasal, bemor, vos-vos. 

hypocondrie

  nf  o‘zini  kasal  deb  vahimaga  tushish  va  natijada  asabiy 

umidsizlik kasali, ipoxondriya. 

hypocoristique

  adj  ling  erkalovchi,  erkalatuvchi,  kichraytirish-erkalash, 

erkalatib, suyib aytilgan. 

hypocrisie

  nf  1.  tilyog‘lamalik,  munofiqlik,  ikkiyuzlamachilik,  riyokorlik, 

riyo; 2. mug‘ombirlik, ayyorlik, quvlik, soxtakorlik, yasamalik. 

hypocrite

  I.  adj  munofiqona  ish  tutadigan,  munofiq,  riyokor, 

ikkiyuzlamachi; II. n tilyog‘lama, munofiq ikkiyuzlamachi, riyokor, qallob. 

hypocritement

  adv  tilyog‘lamalik  bilan,  munofiqona,  riyokorona, 

ayyorona. 

hypodermique

 adj teriosti to‘qimasiga oid. 

hypogé, ée

 adj yer ostidagi xilxona. 

hypotension

 nf qon bosim ining pastligi, pasayib ketishi, past qon bosimi. 

hypoténuse

  nf  gipotenuza,  uchburchakning  to‘g‘ri  burchagi  qarshisidagi 

tomoni. 

hypothèque

 nf 1. ko‘chmas mulk garovi, kafolati (yer, uy, suv); ko‘chmas 

mulkni  garovga  olib  beriladigan  qarz;  qarz  uchun  garovga  qo‘yilgan 

ko‘chmas  mulk;  donner  en  hypothèque  garovga  bermoq,  qo‘ymoq;  2. 

to‘siq, g‘ov, to‘sqinlik, qarshilik, to‘g‘anoq. 

hypothéquer

 vt 1. ko‘chmas mulkni garovga bermoq, qo‘ymoq; 2. garov, 

kafolat bilan ta’minlamoq. 

HYPOTHÈSE

 

IGNORANCE

 

 

 

267 

hypothèse

  nf  1.  faraz,  taxmin,  mo‘ljal,  gumon;  dans  l’hypothèse  faraz 

qilib;  par  hypothèse  taxminan,  shartli  ravishda,  mo‘ljallab,  chamalab;  2. 

niyat, chama; 3. gram faraz, gumon (gap), gipoteza. 

hypothétique

  adj  1.  gipotezaga  asoslangan,  mo‘ljaldan  iborat  bo‘ lgan, 

faraziy,  taxminiy;  une  proposition  hypothétique  gumon  gap;  2.  hukm, 

muhokama  (mantiqda);  un  jugement  hypothétique  taxminiy  hukm,  faraziy 

muhokama; 3. gumonli, shubhali, ishonchsiz, murakkab. 

hypothétiquement

  adv  faraz,  taxmin,  mo‘ljal,  gumon  qilib,  chamalab, 

gumonsirab, ishonmay. 

hystérie

  nf  jazava,  asabiy-psixik  kasallik,  vasvasa;  quturish,  jinnilashish, 

aqldan ozishdan jazavaga tushish, isteriya. 

hystérique

  I.  adj  vasvas  kasaliga  duchor  bo‘lgan,  jazavasi  tutadigan, 

asabiy,  tajang,  jazavali;  II.  n  jazavasi  bor,  vasvas  odam,  jazava  tutish 

kasalligiga mubtalo bo‘lgan kishi. 

Hz

 gerts belgisi (tebranish tezligining o‘lchov birligi). 

 

 

 

 

I 

I,  i 

I. nm inv fransuz alifbosining  to‘qqizinchi harfi;  mettre les points sur 

les  i  maqsadini  aniq  ifodalab  bermoq,  hammasini  joy-joyiga  qo‘ymoq, 

hammasiga aniqlik kiritmoq; droit comme un I alifday  tik, qilichdek  to‘g‘ri; II. 

abrév rim raqamida 1. 

iambe 

ou ïambe

 

nm littér she’r vazni. 

ibères 

nm pl iberiylar(qadimgi Ispanlar va Portugallar). 

ibidem 

adv mazkur asarda, o‘sha asar. 

ibis 

nm zool ibis, uzuntumshuq qush (laylakka o‘xshagan). 

iceberg 

nm aysberg, suzib yuruvchi muztog‘. 

ichtyologie

 nf ixtiologiya, baliqshunoslik. 

ici 

adv 1. bu yerda, joyda, yoqda, shu yerda, bunda; ici et là bu yerda va 

u yerda; (radioda) ici  Paris Parij gapirayotibdi; ici-bas bu olamda, dunyoda; 

jusqu’ici  shu  paytgacha,  hozirgacha,  bu  ergacha;  par  ici  bu  yoqqa,  bu 

joyda; bu yo‘ldan; 2. beri, bu  tomonga, bu yerda; d’ici bu yerdan,  tomondan; 

je  vois  ça  d’ici  fam  ko‘rib  turibman,  bilaman,  tushunib  turibman,  ko‘z 

o‘ngimda; 3. hozirgi  paytda, shu paytdan; d’ici à hozircha, vaqtincha; d’ici à 

demain kun bo‘yi, davomida; d’ici  là shu paytdan boshlab, shu bilan  birga, 

shu paytgacha. 

icône

 nf but, sanam, ma’buda. 

iconoclaste 

nm vahshiy, badaviy, johil, nodon. 

iconographe 

n but o‘rganuvchi. 

iconographie

  nf  1.  ikonografiya  (biror  kishi,  mavzuga  doir  tasvirlar 

yig‘indisi, majmui; ularni o‘rganish, tavsiflash); 2. rasmlar to‘plami. 

iconostase

 nf mehrob, butlar bilan bezalgan devor. 

ictère 

nm méd sariq kasal (jigar), Botkin kasali, gepatit. 

idéal,  ale 

I.  adj  1.  benuqson,  barkamol,  yuksak,  bekami-ko‘st, 

ko‘ngildagidek; 2. har jihatdan yaxshi; II. nm pl orzu qiladigan. 

idéalement 

adv yuksak darajada. 

idéalisation

 nf muqaddaslashtirish, ilohiylashtirish. 

idéaliser 

vt  yuksak  darajaga  ko‘ tarmoq,  benuqson  qilib  ko‘rsatmoq, 

ilohiylashtirmoq. 

idéalisme 

nm idealizm. 

idéaliste 

I.

 

adj idéalizmga oid; II.

 

n xayolparast, idealist. 

idée

  nf  1.  tushuncha,  tasavvur;  ne  pas  avoir  la  moindre  idée  de  hech 

qanday tasavvurga ega bo‘lmaslik; il n’a pas eu l’idée de u bu haqda o‘ylab 

ko‘rmagan; donner une idée biror narsa haqida tushuncha bermoq; se faire 

une idée de o‘z tasavvuriga,  fikriga ega bo‘lmoq; 2. g‘oya,  fikr, mafkura, o‘y,