Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
miracles mo‘jiza ko‘rsatmoq; crier miracle, au miracle hayratlanmoq, ajablanmoq; par miracle loc adv qandaydir mo‘jiza tufayli, tasodifan, omad kelib; il en a réchappé par miracle u bundan qandaydir mo‘jiza tufayli qutilib qoldi. miraculé, ée adj mo‘jizalangan; mo‘jiza bilan tuzalgan odam; mo‘jizakor. miraculeusement adv mo‘jizadagidek, mo‘jizavorlik bilan, ajoyiblik bilan. miraculeux, euse adj 1. mo‘jizadek, mo‘jizavor, mo‘jizoviy; apparition miraculeuse mo‘jizoviy ko‘rinish; 2. ajoyib, g‘aroyib, mo‘jizakor; un remède miraculeux mo‘jizakor dori. mirador nf 1. belveder (balandlikdagi shiypon); 2. qorovul vishkasi (qamoqxonalarda). mirage
nm 1. sarob; 2. xayol, xayolot, xomxayol; le mirage de la gloire, du succès g‘alaba, yutuq xayoloti. mire nf 1. de mire mo‘ljallash uchun; ligne de mire mo‘ljalga olish chizig‘i; fig point de mire diqqat, e’ tibor markazi; être le point de mire diqqat-e’ tibor markazi bo‘lmoq; 2. mo‘ljal; ajuster la mire avant de tirer otishdan oldin mo‘ljalni moslamoq; 3. televizor ko‘rsatuvlaridan oldin ekranda beriladigan sozlash jadvali; la mire apparaît sur l’écran avant le début des émissions eshittirishlar boshlanishidan oldin ekranida sozlash jadvali paydo bo‘ladi. mirer I. vt yoriqqa solib ko‘rmoq (tuxumni); II. se mirer vpr litt qarashmoq, bir-biriga qaramoq; la montagne se mire dans le lac tog‘ ko‘lga qaraydi. mirifique adj plais ajoyib, zo‘r; des promesses mirifiques ajoyib va’dalar. mirliton nm qamishsurnay; vers de mirliton no‘noq, bemaza she’rlar. mirobolant, ante adj fam kishini hayron, tang qoldiradigan, mahliyo qilib qo‘yadigan; des gains mirobolants kishini hayron qoldiradigan yutuq. miroir
nm 1. ko‘zgu; se regarder dans le miroir ko‘zgu ko‘rmoq; loc miroir à alouettes aldamchi, yolg‘ondakam; 2. sath, silliq yuza; le miroir des lacs ko‘llarning silliq yuzi; 3. fig ko‘zgu; les yeux sont le miroir de l’âme ko‘z qalbning ko‘zgusidir. miroitant, ante adj yarqiroq, jilvagar; la surface miroitante de la mer dengizning jilvagar yuzasi. miroitement nm yarqirash, jilvalanish; le miroitement des vitres au soleil oynalarning quyoshda yarqirashi. miroiter vi shu’la, nur qaytarmoq, tovlanmoq, yarqiramoq, yaltiramoq; vitre, eau qui miroite yarqirab turgan oyna, suv; 2. loc faire miroiter qiziqtirmoq, jalb etmoq; il lui a fait miroiter les avantages qu’il pourrait en tirer u uni bundan olishi mumkin bo‘lgan foydaga qiziqtirdi. miroton
nm piyoz qo‘shib qaynatilgan mol go‘shti. mis, mise pp mettre
fe’lining o‘tgan zamon sifatdoshi. misaine
nf mar fok (oldingi machtaning pastki yelkani); le mât de misaine fok-machta (kemaning old tomonidagi machta). misanthrope I. n odamzotni yoqtirmaydigan kishi, odamovi; II. adj odamlarga aralashmaydigan, odamovi, yovvoyi; elle est devenue bien misanthrope u judayam odamovi bo‘lib qoldi. MISANTHROPIE
MIXEUR
340 misanthropie nf odamzotni yoqtirmaslik, odamovilik, yovvoyilik. misanthropique adj litt odamyoqmaslarga xos bo‘lgan, odamsevmaslik, odamga dushmanlik ruhidagi; réflexions, idées misanthropiques odamsevmaslikka xos bo‘lgan o‘y, fikrlar. mise
nf 1. (en) qo‘yish, joylash; mise en place joyiga qo‘yish; mise en bouteilles shishalarga quyish; fam mise en boîte birovdan kulish, masxara, mazax, mayna qilish; mise en scène sahnaga qo‘yish, sahnalashtirish; 2. biron holatga solmoq, tushirmoq; la mise sur pied d’un programme rejani ro‘yobga chiqarish; mise à pied ishdan bo‘shatish; 3. mise en plis soch tarash, soch turmaklash; mise au net oqqa ko‘chirish; mise en état, en ordre holatga, tartibga solish; mise à prix narx qo‘yish, narxini belgilash; 4. dov, ganak, tikilgan pul (qimorda), mablag‘, kapital sarflash (biron ishga); déposer une mise dov tikmoq; doubler la mise dovni ikki baravar oshirmoq; mise de fonds kapital, mablag‘ sarflash; 5. de mise odob, tartib; ces manières ne sont plus de mise bu qiliqlar endi tartibdan emas; 6. kiyim, ust-bosh (ustidagi); soigner sa mise ust-boshini tartibli tutmoq (tartibli kiyinmoq). miser
vt 1. tikmoq (dov, ganak, pul); miser dix francs o‘n frank tikmoq; 2. miser sur un cheval, aux courses otga, poygaga pul tikmoq; fam miser sur oshirmoq, orttirmoq, ustiga qo‘ymoq; on ne peut pas miser là-dessus bundan orttiq oshirib bo‘lmaydi. misérable I. adj 1. baxtsiz, baxti qaro, bebaxt, badbaxt, tolei past; sho‘rpeshona, sho‘rli; narsa baxtsiz, ko‘ngilsiz, faqirona, g‘aribona; une misérable existence faqirona kun kechirish; 2. kambag‘al, bechora, qashshoq, faqir, g‘arib; région misérable qashshoq hudud; 3. arzimagan, arzimas, ahamiyatsiz, hech narsaga arzimaydigan, mazasi yo‘q, bemaza; 4. bo‘lmag‘ur, yomon, yaramas; tant d’histoires pour un misérable billet de cinquante francs! bir arzimas ellik frankli pulni deb, shuncha mashmasha! II. n 1. qashshoq, kambag‘al, faqir, bechora, g‘arib; 2. yaramas, bemaza, bo‘lmag‘ur odam; ah, petit misérable! ha, yaramas bola! misérablement adv 1. ayanchli, achinarli ahvolda; décliner misérablement ayanchli inqirozga uchramoq; 2. kambag‘allik bilan, qashshoqona, faqirona, g‘aribona, nochor, bechorahol; vivre misérablement qashshoqona yashamoq. misère nm 1. litt baxtsizlik, bechoralik, g‘ariblik, faqirlik, nochorlik; la misère des temps g‘ariblik davrlari; quelle misère! qanday baxtsizlik! intj misère! qurib ketsin! 2. ofat, falokat, musibat, alam, qayg‘u, g‘am, tashvish, baxtsizlik; compassion aux misères d’autrui birovlarning g‘am- tashvishlariga hamdardlik; petites misères arzimas tashvishlar; faire des misères à qqn birovning joniga, jig‘iga tegmoq; 3. kambag‘allik, yo‘qchilik, faqirlik, qashshoqlik, muhtojlik, bechoralik, nochorlik; être, tomber dans la misère faqir bo‘lmoq, faqirlikka tushmoq; misère noire o‘ ta qashshoqlik; loc crier, pleurer misère nochorlikdan fig‘oni falakka chiqmoq; salaire de misère faqirona maosh; 4. arzimagan, arzimas, ahamiyatsiz narsa; ils se sont fâchés pour une misère ular arzimagan narsa uchun achchiqlashib qolishdi. miséreux, euse n, adj kambag‘al, yo‘qchil, faqir, qashshoq, muhtoj, bechora, nochor; quartiers miséreux qashshoq mavzelar. miséricorde nf 1. rahm, shafqat, marhamat; demander, obtenir miséricorde rahm-shafqat so‘ramoq, rahm-shafqatga erishmoq; 2. intj rahm qiling! shafqat qiling! miséricordieux, ieuse adj rahmli, shafqatli, marhamatli, rahmdil. misogyne adj, n ayollarni yoqtirmovchi (yomon ko‘ruvchi). misogynie nf ayollarni yoqtirmaslik, odamovilik. miss nf 1. miss (Angliya va AQShda qizlarga murojaat formasi); 2. go‘zallik qirolichasi; miss France Fransiya go‘zali. missel
nm ibodatlar, duolar to‘plami, kitobi. missile
nm ballistik raketa; des missiles sol-air “yer-havo” turidagi raketalar. mission nf 1. missiya, vazifa, topshiriq; on l’a chargé d’une mission unga vazifa yuklashdi; envoyer qqn en mission biron kishini vazifa bilan yubormoq; mission accomplie amalga oshirilgan missiya; mission scientifique ilmiy topshiriq; 2. da’vat, undash, chaqirish (dinga); pays de mission da’vat etuvchi davlat; 3. missiya (ma’lum vazifa bilan yuborilgan kishilar guruhi); elle fait partie de la mission u missiya a’zosi; mission diplomatique diplomatik missiya; les missions da’vatchilar; 4. qismat, vazifa; la mission de l’artiste artistning qismati; la mission civilisatrice d’un pays biror davlatning sivilizatsiya tarqatish vazifasi. missionnaire I. nm missioner (yerli xalqni xiristian diniga o‘tishga targ‘ib qilish uchun o‘zga yurtlarga yuborilgan shaxs); un missionnaire catholique katolik missioneri; II. adj missionerlarga, ularning faoliyatiga oid; missioner(lar); l’esprit missionnaire missionerlik ruhi. missive
nf litt maktub, noma, xat; recevoir une missive maktub olmoq. mistral, als nm mistral (O‘rta yer dengizi va Rona havzalarida shimoldan yoki shimoli-sharqdan dengiz tomon esadigan kuchli shamol). mitaine nf barmoqlari ochiq qo‘lqop. mite nf kuya; habit mangé par les mites, troué aux mites kuya yegan, kuya teshgan kiyim. mité, ée
adj kuya yegan; fourrure mitée kuya yegan teri. mi-temps
nf inv 1. sport tanaffus; 2. taym, o‘yinning yarmi; la seconde mi-temps o‘yinning ikkinchi yarmi; loc adv à mi-temps yarim stavka, yarim norma; travailler, être employé à mi-temps yarim stavka ishlamoq, ishlatilmoq; 3. nm inv yarim stavka, yarim norma ish. miter
vpr kuya tushmoq, kuyalamoq. miteux, euse I. adj ayanchli, achinarli, nochor, bechora, ojiz, ro‘dapo; des vêtements miteux ro‘dapo kiyimlar; un hôtel miteux nochor mehmonxona; II. n fam kambag‘al, bechora; cet hôtel est trop chic pour des miteux comme nous bizday kambag‘al-bechoralar uchun bu mehmonxona o‘ ta dabdabali. mithridatiser vt zaharga moslashtirmoq, o‘rgatmoq, immunitet hosil qildirmoq. mitigé, ée adj 1. yumshoq, yengil; sévérité mitigée yengil qattiqqo‘llik; 2. fam aralash-quralash, aralashib; des compliments mitigés aralash- quralash maqtovlar; des réactions mitigées aralash-quralash ta’sirlar. mitonner I. vi sekin pishmoq, sekin qaynamoq, bilqillab qaynamoq; la soupe mitonnait sho‘rva bilqillab qaynab turar edi; faire mitonner un plat ovqatni sekin qaynatib pishirmoq; II. vt 1. hafsala bilan bilqillatib pishirmoq; il nous a mitonné un bon petit dîner u bizga hafsala bilan ajoyib ovqat pishirib berdi; 2. hafsala bilan, obdan tayyorlamoq; mitonner une affaire ishni hafsala bilan tayyorlamoq; III. se mitonner vpr o‘ziga yaxshi qaramoq, o‘zini yaxshi parvarish qilmoq. mitoyen, enne adj oraliq, umumiy, o‘rtadagi; mur mitoyen oraliq devor. mitoyenneté nf o‘rtadalik, umumiylik. mitraillage nm pelemyotdan o‘qqa tutish. mitraille nf 1. vx quyma to‘p o‘qi; canons chargés à mitraille quyma o‘q bilan o‘qlangan to‘plar; 2. o‘qqa tutish; fuir sous la mitraille o‘qlar ostida qochmoq; 3. fam chaqa, mayda tanga. mitrailler vt 1. pulemyotdan o‘qqa tutm oq; mitrailler un avion samolyotni pulemyotdan o‘qqa tutm oq; fam birovga qarata otmoq; 2. fam to‘xtovsiz suratga olmoq; le président fut mitraillé par les reporters prezident muxbirlar tomonidan to‘xtovsiz suratga olinar edi. mitraillette nf avtomat (aslida to‘pponcha-pulemyot). mitrailleur I. nm pulemyotchi; il est mitrailleur à bord d’un avion u samolyotning bort pulemyotchisi; II. adj m avtomatik ravishda otuvchi; pistolet, fusil mitrailleur avtomat-to‘pponcha, avtomat-miltiq. mitrailleuse nf pulemyot. mitre
nf mitra (yepiskop va boshqa martabali ruhoniylarning ibodat vaqtida kiyadigan bosh kiyimi); la mitre et la crosse épiscopales yepiskoplik mitrasi va hassasi. mitron
nm novvoy bola, shogird. mi-voix
(à)
loc adv pichirlab, shivirlab, past ovoz bilan; parler à mi-voix pichirlab, yarim ovozda gapirmoq. mixage nf yaxlitlash (film yoki ashulaning hamma ovozini yaxlit bir tasmaga yozish). mixer
vt yaxlitlamoq (film yoki ashula ovozini). mixeur
nm anglic mikser, qorishtiruvchi mashina, qorishtirgich. MIXTE
MODERNE
341 mixte
adj 1. chatishtirilgan, duragay; mariage mixte duragay oila (ikki dindagi odam lar qovushmasi); 2. aralash, qo‘shma; école, classe mixte aralash maktab, sinf. mixture
nf 1. mikstura, suyuq dori; 2. notayin ovqat, notayin ichimlik; ne buvez pas cette affreuse mixture bu jirkanchli notayin ovqatni ichmang. Mlle abrév voir mademoiselle. Mme abrév voir madame. mnémotechnique adj mnemotexnikaga oid (xotirada tutishni, esga olishni osonlashtiruvchi usulga oid);
procédés, formules mnémotechniques mnemotexnik usul va qoidalar. mobile
I. adj 1. qo‘zg‘aladigan, siljiydigan, harakatlanadigan; les pièces mobiles d’une machine dastgohning harakatlanadigan qismi; calendrier à feuillets mobiles almashinuvchi kalendar; 2. o‘zgaruvchan, o‘zgarib turadigan; fêtes mobiles surilib turadigan bayram; 3. ko‘chib yuradigan, ko‘chmanchi; garde mobile harakatdagi gvardiya; population mobile ko‘chmanchi xalq; 4. tez harakatlanuvchi, tez o‘zgarib turuvchi, serharakat, serg‘ayrat, pitrak; reflets mobiles tez o‘zgarib turuvchi akslar; visage, regard mobile serg‘ayrat yuz, qarash; II. nm 1. harakatlanuvchi jism; calculer la vitesse d’un mobile harakatlanuvchi jismning tezligini o‘lchamoq; 2. yuzaga keltiruvchi kuch, sabab; les mobiles d’une action biron ishning yuzaga keltiruvchi kuchlar; chercher le mobile d’un crime jinoyatning keltirib chiqaruvchi sababini axtaring; 3. o‘zgaruvchan, jiladigan, siljiydigan. mobilier, ère I. adj 1. ko‘char mol-mulk, mol-dunyoga oid; fortune mobilière ko‘chma mol-mulk; 2. dr ko‘char mol-mulkka bog‘liq bo‘lgan; valeurs mobilières qarz olish-berish bilan bog‘liq bo‘lgan majburiyatlar; II. nm uy jihozlari, mebeli; le mobilier d’une maison uy jihozlari. mobilier de bureau idora jihozlari; mobilier urbain shahar jihoz-anjomlari. mobilisable adj safarbar qilsa bo‘ladigan. mobilisation nf 1. safarbarlik, safarbar qilish; décréter la mobilisation générale umumiy safarbarlik e’lon qilmoq; 2. ishga solish; la mobilisation des ressources, des énergies boylik, kuch-quvvatini ishga solish. mobiliser vt 1. safarbar qilmoq; 2. safarbar etmoq, otlantirmoq, chorlamoq; le syndicat a mobilisé ses militants kasaba uyushmasi o‘z kurashchilarini otlantirdi; 3. ishga solmoq, jalb qilmoq; mobiliser les enthousiasmes g‘ayratni ishga solmoq. mobilité nf 1. harakatchanlik, serharakatlilik; accroître la mobilité d’une armée par la motorisation motorlashtirish yo‘li bilan qo‘shinning harakatchanligini oshirmoq; 2. o‘zgaruvchanlik; la mobilité d’un visage yuzning o‘zgaruvchanligi; 3. mobilité des sentiments, de l’humeur his- tuyg‘ularning, kayfiyatning beqarorligi, betayinligi, o‘zgarib turishligi. mobylette nf motorli velosiped, moped. mocassin nf 1. mokasin, choriq (Shimoliy Amerika yerli aholisining xom teridan tayyorlangan oyoq kiyimi); 2. yurish va sport uchun mo‘ljallangan bog‘ichsiz oyoq kiyimi. moche adj 1. fam xunuk, ko‘rimsiz, badbashara; elle est vraiment moche u haqiqatdan ham xunuk; 2. xunuk, yoqimsiz, jirkanch, razil; c’est moche ce qu’il a fait là! uning u yerda qilgan ishi razil-ku! mocheté nf fam xunuk, badbashara odam. modal, ale, aux adj 1. ling modal; valeur modale modallik ma’nosi; auxiliaires modaux yordamchi modal so‘zlar; “pouvoir”, “devoir” fe’llari yordamchi modal so‘zlardir; 2. musique modale tovushlar sirasi asosiy o‘rinda bo‘lgan kuy; adverbe de modalité modal ravish; 3. mus tovushlar sirasi, kuy, ohang tuzilishi, maqom, soz. modalité nf 1. shart-sharoit, usul; modalités de paiement to‘lov usullari; 2. adverbe de modalité modal ravish; 3. mus tovushlar sirasi, kuy, ohang tuzilishi, maqom, soz. mode 1
ishqibozlik; loc à la mode keng tarqalgan, hammaga rasm bo‘lgan; chanson à la mode keng tarqalgan ashula; ce n’est plus à la mode, c’est passé de mode bu bugun rasm bo‘lmay qoldi, bu modadan chiqdi; suivre la mode modaga mos kiyinmoq; teintes, tissus mode rasm bo‘lgan rang, gazmol; journal de mode modalar jurnali; elle travaille dans la mode u modalar uyida ishlaydi; 2. à la mode de odaticha, -cha, -chasiga. mode 2
mode majeur, mineur soz major, soz minor; 2. ling mayl; les temps de chaque mode har bir mayl zamonlari; 3. mode de usul, uslub, yo‘l, tarz; mode de vie, d’existence turmush, yashash tarzi; mode d’emploi foydalanish uslubi; mode de paiement to‘lov usuli. modelage nm yasash, qoliplash, quyish; le modelage d’une statue en terre glaise kulolchilik loyidan haykal yasash. modelé
nm forma, shakl; le modelé du corps tana shakli. modèle
nm 1. model, namuna, timsol, o‘rnak, ibrat; texte qui est donné comme modèle à des élèves o‘quvchilarga namuna sifatida berilgan matn; sa conduite doit être un modèle pour nous uning xulqi bizga o‘rnak bo‘lishi kerak; prendre qqn pour modèle biron kishini timsol qilib olmoq; sur le modèle de namunasida, timsolida, o‘rnakida, ibratida; loc des employés modèles o‘rnak, namunali xizmatchilar; 2. naturachi; dessin, dessiner d’après le modèle naturachidan chizish, naturachidan rasm chizmoq; 3. xil, tur, shakl, nusxa, model; les différents modèles d’organisation industrielle ishlab chiqarishni tashkil qilishning turli shakllari; modèle reproduit en grande série ko‘plab ishlab chiqarilgan nusxa; un nouveau modèle de voiture avtomobilning yangi nusxasi; les modèles de la haute couture modalar uyining yangi nusxalari; 4. maket (narsalarning kichraytirib yasalgan modeli, namunasi, nusxasi); modèle réduit kichraytirilgan model, namuna, nusxa; des modèles réduits de bateaux kemalarning kichraytirilgan nusxalari; faire voler un avion modèle réduit samolyot modelini uchirmoq. modeler I. vt 1. yasamoq, qilmoq; modeler une poterie, une statuette sopol idish, haykalcha yasamoq; modeler de la terre glaise kulolchilik loyidan yasamoq; pâte à modeler plastilin; 3. bermoq, kiritmoq; biror holatga keltirmoq; l’érosion modèle le relief eroziya relyefni ma’lum holatga keltiradi; 4. shakllantirmoq, moslamoq; modeler son goût sur, d’après celui de qqn o‘z didini boshqa birovnikiga moslab shakllantirmoq; II. se modeler sur vpr -ga qarab moslashmoq; -dan o‘ziga o‘rnak olmoq, namuna olmoq. modéliste n 1. modeler (kiyimlarning modelini ishlab chiquvchi mutaxassis); 2. modelist, modelchi, andozachi. modem nf inform modem (ma’lumotlar bilan masofadan turib ishlashda foydalani ladigan asbob). modérateur, trice I. adj cheklovchi, cheklab qo‘yuvchi, tiyib turuvchi; une influence modératrice tiyib turuvchi ta’sir; ticket modérateur ketgan xarajatning kasal tomonidan to‘lanadigan to‘rtdan bir qismi (Fransiyada); II. nm regulyator (mashinalarning yurishini yoki ishlashini tartibga solib turuvchi asbob); atom reaktorida zanjirli reaksiyani tartibga solib turuvchi jism. modération nf 1. o‘rtachalik, mo‘tadillik, evidalik; il fait preuve de modération dans sa conduite u o‘zining xulq-atvorida mo‘tadillik ko‘rsatmoqda; 2. kamaytirish, kichraytirish, yumshatish. moderato
adv mus moderato (shoshilmay, ohista ijro etiladigan musiqa asari).
modéré, ée adj 1. o‘rtacha, o‘rta-miyona, mo‘ tadil, evida; 2. o‘rtacha yo‘l, ish tutadigan, o‘rtacha, xolis, mo‘tadil; un parti modéré o‘rtacha yo‘l tutadigan partiya; 3. o‘rtacha, o‘rta-miyona, arzon; prix modéré arzon baho. modérément adv o‘rtacha, o‘rta-miyona, mo‘ tadil, evida; boire, manger modérément evida ichmoq, yemoq. modérer
I. vt yumshatmoq, pasaytirmoq, kamaytirmoq, kichraytirmoq, bo‘shashtirmoq, mo‘tadillashtirmoq, muloyimlashtirmoq; modérer sa colère achchig‘idan tushmoq; modérer vos expressions muloyimroq gapiring; modérer l’allure, la vitesse sekinroq yurmoq, tezlikni pasaytirmoq; II. se modérer vpr
yumshamoq, pasaymoq, kamaymoq, kichraymoq, bo‘shashmoq, mo‘ tadillashmoq, muloyimlashmoq; modérez
vous! tinchlaning!, o‘zingizni bosing! moderne I. adj 1. hozirgi zamon, zamonaviy, yaqinda paydo bo‘lgan; la musique moderne zamonaviy kuy; 2. yangi, zamonaviy, eng oxirgi, yangi chiqqan; les techniques modernes zamonaviy texnikalar; immeuble, usine moderne zamonaviy imorat, zavod; 3. hozirgi kundagi, hozirgi, zamonaviy; il n’est pas moderne, il est vieux jeux u hozirgi kunning odami emas, uning bozori o‘ tgan; des goûts, des idées modernes hozirgi kunning didi, g‘oyasi;
|
