Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
supplicier vt 1. qatlga topshirmoq; 2. litt azoblamoq, qiynoqqa solmoq, qiynamoq. supplier vt yalinmoq, yolvormoq, o‘tinmoq, o‘ tinib so‘ramoq, iltijo qilmoq; l’enfant suppliait son père de l’emmener au cinéma bola otasidan uni kinoga olib borishini yalinib so‘rardi; je vous supplie de vous taire men sizdan jim bo‘lishingizni o‘ tinib so‘rayman. supplique nf afv so‘rovi, arznoma. support
nm 1. devor, asos, tirgovich, shtativ; supports de charpente poydevor; 2. taglik, biror narsa joylashtiriladigan joy; le support d’un dessin rasmning tagligi; support publicitaire reklama joylashtirilgan joy (afisha, televizor, radio). supporter 1 I. vt 1. tutib turmoq; les piliers supportent la voûte ustunlar gumbazni tutib turibdi; 2. ustiga, yelkasiga, zimmasiga tushmoq; vous en supporterez les conséquences buning oqibati zimmangizga tushadi; 3. chidamoq, bardosh bermoq, toqat qilmoq; les nombreuses épreuves qu’il a supportées dans sa vie u hayotida dosh bergan ko‘plab sinovlar; il supporte mal la critique u tanqidga toqat qilolmaydi; je ne supporte pas qu’on me mente meni aldashlariga toqat qilolmayman; tu supportes bien SUPPORTER
SURESTIMATION
548 le froid? sen sovuqqa yaxshi chidaysanmi? 4. ko‘rarga ko‘zi yo‘q bo‘lmoq; je ne peux pas supporter ce type-là mening anovi nusxani ko‘rarga ko‘zim yo‘q; II. se supporter vpr bir-biriga toqat qilmoq. supporter 1
nm anglic ishqiboz, muxlis; les supporters de (l’équipe de) Saint-Étienne Sent-E tyen komandasining muxlislari. supposer vt 1. faraz qilmoq, hisoblamoq, deb o‘ylamoq, ta’savvur qilmoq; supposons le problème résolu masalani hal bo‘ldi deb hisoblaymiz; supposez que vous ayez un accident ta’savvur qilingki, siz bir falokatga uchrab qoldingiz; 2. taxmin qilmoq, o‘ylamoq; je le suppose, mais je n’en suis pas sûr men shunday deb o‘ylayman, lekin mening bunga ishonchim komil emas; on supposait que vous étiez au courant sizni xabardor deb o‘ylovdik; 3. talab qilmoq; cela suppose du courage bu jasurlik talab qiladi; 4. dr almashtirib qo‘ymoq, qalbakilashtirmoq; un testament supposé qalbakilashtirilgan vasiyatnoma. supposition nf taxmin, faraz, gumon; ce n’est qu’une supposition, mais cela me paraît probable bu bir taxmin xolos, lekin bu menga bo‘lishi mumkinday ko‘rinyapti. suppôt nm sherik, ham tovoq; suppôt de Satan shaytonning malayi. suppression nf bekor qilish, qisqartirish, barham berish, mahrum qilish; les suppressions des inégalités tengsizlikka barham berish; suppression d’emploi ish joyini qisqartirish; opérer des suppressions dans un texte matnni qisqartirmoq. supprimer vt 1. olib tashlamoq, buzib tashlamoq, yo‘q qilmoq; en supprimant cette cloison, on agrandirait la pièce o‘rtadagi to‘siq olib tashlansa, xona katta bo‘lib qolar edi; vous supprimez l’effet, vous ne supprimez pas la cause siz oqibatni yo‘q qilyapsiz, siz sababni yo‘q qilmayapsiz; l’avion supprime les distances samolyot uzoqni yaqin qiladi; 2. olib tashlamoq, qisqartirmoq; un mot, un passage à supprimer olib tashlanishi kerak bo‘lgan so‘z, bo‘lak; 3. bekor qilmoq, olib tashlamoq (qonun kabilarni); 4. yo‘q qilmoq, o‘ldirib yubormoq; supprimer un témoin gênant noma’qul guvohni yo‘q qilib yubormoq. suppuration nf yiringlash, yiring chiqarish. suppurer vi yiringlamoq, yiring oqmoq; la plaie suppure yaradan yiring oqyapti. supputation nf les supputations du turfiste otchopardagi hoziru- nozirlarni chamalab ko‘rish. supputer vt chamalab, hisob-kitob qilib ko‘rmoq; supputer un bénéfice ko‘riladigan foydani chamalab ko‘rmoq; il supputait ses chances u o‘z imkoniyatlarini chamalab ko‘rardi. supra
adv yuqoridagi, yuqorida aytilganday. supranational, ale, aux adj millatlar ustidagi; les pouvoirs supranationaux de l’Union européenne Yevropa hamjamiyatining millatlar ustidagi hokimiyati. suprématie nf ustunlik, birinchilik, hukmronlik. suprême
1
adj 1. oliy, eng yuqori, bosh; le Soviet Suprême Oliy Kengash; le bien, le bonheur suprême katta boylik, katta baxt; au suprême degré oliy darajada; il a déployé une suprême habileté u juda katta uddaburolik ko‘rsatdi; 2. oxirgi, bor bisotidagi; l’instant suprême jon chiqar payti; il fit un suprême effort u oxirgi kuchini ishga soldi. suprême 2
nm baliq yoki ov mahsulotidan qilingan ovqat. suprêmement adv oliy, yuqori darajada, o‘ ta darajada; il restait suprêmement indifférent u o‘ta darajada befarq turardi. sur 1
prép 1. ustida, ustiga; poser un objet sur une table biror narsani stolning ustiga qo‘ymoq; sur terre et sur mer yerda va dengizda; monter sur une bicyclette velosipedga minmoq; la clé est sur la porte kalit eshikda; il portait sur lui un carnet u o‘zi bilan daftarcha olib yurardi; recevoir visite sur visite tashrif ustiga tashrif kutmoq; la plage s’étend sur huit kilomètres plaj sakkiz kilometrga cho‘zilgan; appuyer sur un bouton tugmachani bosmoq; recevoir un coup sur la tête kallasiga musht yemoq; tirer sur qqn biror kishiga qaratib otmoq; écrire sur un registre ro‘yxatga yozmoq; chercher sur une carte xaritadan qidirmoq; 2. les ponts sur la Seine Sena ustidagi ko‘priklar; 3. ko‘pdan bir yoki birnechtasi; deux ou trois cas sur cent yuztadan ikki yoki uch holda; 4. yo‘nalish: sur votre droite o‘ng tomoningizda; 5. juger les gens sur la mine odamlarga ko‘rinishiga qarab baho bermoq; discuter sur un problème biror masala yuzasigan bahslashmoq; sur cette matière, sur ce point bu soha, bu fikr yuzasidan; 6. orqasidanoq, -dan keyinoq; coup sur coup birin-ketin, ustma-ust; sur ce bu so‘zlardan so‘ng; il nous a dit au revoir; sur ce, il est parti u bizga xayr dedi; shundan so‘ng, u jo‘nab ketdi (yaqinlashish); sur le soir kechga tomon; être sur le départ ketish arafasida bo‘lmoq; 7. prendre l’avantage sur qqn biror kishidan ustun kelmoq. sur
2 , sure
adj nordon. sûr, sûre adj 1. ishongan; il est sûr de réussir u muvaffaqiyat qozonishiga ishonadi; être sûr de qqn biror kishiga ishonmoq; sûr de soi o‘ziga ishonmoq; 2. ishonchi komil bo‘lgan; j’en suis sûr bunga mening ishonchim komil; elle est sûre que vous vous trompez sizning adashayotganingizga uning ishonchi komil; sûr de son fait o‘z so‘zida qat’iy; 3. xavfsiz, ishonarli; le quartier n’est pas très sûr, la nuit kvartal kechqurunlari unchalik xavfsiz emas; ce sera plus sûr bu ishonchliroq bo‘ladi; loc en lieu sûr ishonchli joyda; le plus sûr est de eng yaxshisi; 4. ishonchli, ishonsa bo‘ladigan; un ami sûr ishonchli do‘st; c’est le plus sûr moyen de réussir erishishning eng ishonchli yo‘li; loc à coup sûr albatta, shubhasiz, muqarrar; 5. aniq; un goût très sûr juda ham aniq did; ce qui est sûr, c’est que je n’irai pas anig‘i shuki, men bormayman; rien n’est moins sûr bu dargumon; loc adv bien sûr! albatta! surabondamment adv keragidan ortiqcha, ortig‘ i, oshig‘ i bilan. surabondance nf keragidan ortiqchalik, to‘lib-toshganlik; une abondance de détails tafsilotlarning keragidan ortiqchaligi. surabondant, ante adj keragidan ortiqcha, to‘lib-toshgan, mo‘l-ko‘l. surabonder vi to‘lib-toshmoq, keragidan ham ortiqcha bo‘lmoq, mo‘l-ko‘l bo‘lmoq. suralimentation nf kuchli ovqatlanmoq, ortiqcha to‘yib yeyish. suralimenter vt kuchli, ko‘p ovqat berib boqmoq; les personnes suralimentées risquent des maladies cardiaques ko‘p ovqat yeyuvchi kishilarda yurak kasaliga uchrash xavfi bor. surcharge nf 1. ortiqcha, qo‘shimcha yuk; le bateau avait pris des passagers, en surcharge kema qo‘shimcha yo‘lovchilar olgan edi; 2. biror yozuvning ustidan qo‘yilgan belgi, yozuv; timbre-poste portant une surcharge ustiga belgi qo‘yilgan pochta markasi. surcharger vt 1. ortiqcha yuk yuklamoq, meyoridan ortiqcha yuklamoq, ko‘p yuk ortmoq; 2. qator ustiga tuzatish kiritmoq. surchauffe nf o‘ta qizib ketish. surchauffer vt o‘ta, ortiqcha qizdirish, ortiqcha isitish; inutile de surchauffer la chambre! xonani ortiqcha isitishning keragi yo‘q! surclasser vt 1. ustun bo‘lmoq, o‘ tib ketmoq, oldinda bo‘lmoq; cet athlète surclasse tous ses concurrents bu atlet o‘zining hamma raqiblaridan oldinda; 2. a’lo, ustun bo‘lmoq; ce produit surclasse tous les autres bu mahsulot boshqalarining hammasidan a’lo. surcomposé, ée adj gram murakkab zamon. surcroît nm qo‘shimcha; un surcroît de précaution qo‘shimcha ehtiyotkorlik; pour surcroît de malheur hamma baloning ustiga ustak; litt de surcroît, par surcroît buning ustiga, ustiga ustak, bundan tashqari. surdi-mutité nf kar-soqovlik. surdité nf karlik, qulog‘ i og‘irlik, eshitmaslik. surdose nf ortiqcha doza. surdoué, ée adj o‘ta, juda qobiliyatli. surélévation nf o‘ ta, ortiqcha ko‘tarib, orttirib yuborilganlik. surélever vt ustiga qurmoq, ko‘ tarmoq; on a surélevé d’un étage cette maison ancienne bu qadimiy uyni bir qavatga ko‘ tarishdi. sûrement adv albatta, muqarrar, shubhasiz, ishonchli ravishda; le tribunal va sûrement le condamner sud uni shubhasiz jazoga hukm qiladi; sûrement! albatta! sûrement pas! albatta yo‘q! il est sûrement malade u shubhasiz kasal. surenchère nf 1. ustama narx, ustiga qo‘shilgan, qo‘shimcha narx; 2. ortiqcha va’da, katta va’da; la surenchère électorale saylov oldi va’dalari. surenchérir vi 1. bahoni oshirib, ko‘ tarib yubormoq; 2. boshqalarga qaraganda ortiqroq va’da bermoq. surestimation nf ortiqcha baho berish, ortiqcha baholash. SURESTIMER
SURVEILLER
549 surestimer vt ortiqcha baho bermoq, ortiqcha baholamoq; ne surestimez pas nos possibilités bizning imkoniyatlarim izga ortiqcha baho bermang. sûreté
nf 1. xavfsizlik, bexatarlik; prov prudence est mère de sûreté ehtiyotkorlik xavfsizlikning onasidir; ehtiyot bo‘lganni Xudo asraydi; pour plus de sûreté yanada ishonchliroq bo‘lishi uchun; en sûreté xavfsiz joyda; de sûreté ehtiyot uchun mo‘ljallangan, ehtiyot; un verrou de sûreté ehtiyot tanba; la sûreté publique jamiyat xavfsizligi; complot contre la sûreté de l’État davlat xavfsizligiga qarshi fitna; sûreté nationale milliy xavfsizlik; 2. la Sûreté qidiruv politsiyasi (Fransiyada); 3. aniqlik, ishonarlilik; la sûreté de son coup d’œil uning ko‘z chamasining aniqligi; 4. dr kafolat; donner des sûretés à qqn biror kishiga kafolat bermoq. surexcitation nf o‘ta asabiylashish, hayajonlanish, to‘lqinlanish. surexciter vt o‘ta bezovta qilmoq, asabiylashtirmoq, hayajonlantirmoq, qo‘zg‘amoq; tous ces mystères surexcitaient la curiosité des gens bu sirli narsalar odamlarning qiziqishini qo‘zg‘adi. surexploitation nf o‘ta, ortiqcha ekspluatatsiya qilish, o‘ ta ezib ishlatish. surexploiter vt o‘ta, ortiqcha ekspluatatsiya qilmoq, o‘ ta ezib ishlatmoq. surface
nf 1. yuz, yuza, sirt, bet, ust; la surface de l’eau suvnung yuzasi; poissons qui nagent en surface yuzada suzib yurgan baliqlar; faire surface yuzaga suzib chiqmoq; sous-marin qui fait surface yuzaga suzib chiqqan suv osti kemasi; fig refaire surface qayta paydo bo‘lmoq; rester à la surface des choses narsalarni yuzaki tushunmoq; 2. maydon; trente- cinq mètres carrés de surface o‘ ttiz to‘rt metr maydon; 3. géom yuza; calculez la surface du triangle uchburchakning yuzasini o‘lchang. surgeler vt past temperaturada tez muzlatmoq. surgir
vt 1. to‘satdan, birdan, yarq etib paydo bo‘lmoq; l’avion surgit des nuages samolyot bulutlar ortidan birdan paydo bo‘ ldi; 2. to‘satdan kelib chiqmoq, paydo bo‘lmoq, tug‘ilmoq; les objections surgissaient de toutes parts har tarafdan etirozlar to‘satdan kelib chiqardi. surgissement nm paydo bo‘lish, kelib chiqish. surhumain, aine adj odamning qo‘lidan kelmaydigan, aql bovar qilmaydigan, m islsiz; un travail surhumain odamning qo‘lidan kelmaydigan ish.
surir vi nordon bo‘lib, achib qolmoq; du lait suri achigan sut. surlendemain nm indingi, ertadan keyingi kun. surmenage nm o‘ta charchash, holdan toyish. surmener vt holdan toydirmoq, o‘ ta charchatmoq. surmontable adj yengib, yengsa bo‘ladigan, yengish mumkin bo‘lgan. surmonter vt 1. ustiga, tepasiga joylashgan bo‘ lmoq; la coupole qui surmonte le Panthéon, à Paris Parijda, Panteonning ustidagi gumbaz; 2. fig yengib o‘tmoq, yengmoq; surmonter tous les obstacles hamma to‘siqlarni yengib o‘ tmoq; surmonter sa peur qo‘rquvini yengmoq. surnager vi 1. ustida suzib yurmoq; une mouche morte surnageait dans son verre o‘lik pashsha uning stakanida suzib yurar edi; 2. o‘zini tutib qolmoq, ustida qolmoq. surnaturel, elle adj 1. g‘ayritabiiy 2 g‘ayrioddiy, g‘aroyib aql bavor qilmaydigan, aqlga sig‘maydigan; une beauté surnaturelle g‘aroyib bir go‘zallik. surnom
nm laqab. surnombre (en) loc adv ortiqcha, meyoridan ortiq; on a reproché au conducteur d’avoir pris des voyageurs en surnombre haydovchiga sayohatchilarni meyoridan ortiqcha olganlikda ta’na qilishdi. surnommer vt laqab qo‘ymoq, laqab bermoq. suroît
nm 1. janubi-g‘arbiy shamol; 2. dengizchi, baliqchilarning bosh kiyimi.
surpasser I. vt ustun, yuqori, baland bo‘lmoq; il surpasse son frère, tant en force qu’en souplesse u ukasidan ham kuchda, ham epchillikda ustun; II. se surpasser vpr yaxshiroq qilmoq, oldingisidan ham o‘tib ketmoq. surpeuplé, ée adj aholi juda zich joylashgan, aholisi g‘oyat ko‘p; région surpeuplée aholisi juda zich joylashgan hudud. surpeuplement nm zichligi, ko‘payib ketganligi. surplomb nm og‘ib turgan; en surplomb osilib turgan; une falaise en surplomb osilib turgan qoya. surplomber I. vi markazdan qochmoq, og‘moq, qiyshaymoq; mur qui surplombe og‘ib qolgan devor; II. vt osilib turmoq, bo‘rtib chiqib turgan; le viaduc surplombe le port portning ustida osilib turgan teshik ko‘prik. surplus nm inv ortiqcha, qoldiq; litt loc au surplus lekin, ammo, biroq, shunday bo‘lsa ham. surpopulation nf aholining ortiqcha zichligi, ko‘payib ketganligi. surprenant, ante adj 1. ajoyib, hayratlanarli, kishini hayron qoldiradigan; une surprenante nouvelle ajoyib yangilik. surprendre I. vt 1. ustiga kelib qolmoq, ustidan chiqib qolmoq, biror yerda (holatda, ish ustida) ushlab olmoq; on les a surpris en train de fouiller dans l’armoire ularning shkafni titishayotgani ustidan chiqib qolishdi; tu as surpris mon secret sen mening sirimni bilib qolding; 2. to‘satdan ro‘baro‘ bo‘lmoq, uchramoq; l’orage nous a surpris biz bo‘ronga qoldik; 3. hayron qoldirmoq, hayratda qoldirmoq, ajablantirmoq, tong qoldirmoq; vous me surprenez, cela semble incroyable siz meni tong qoldiryapsiz, bu aql bavor qilmaydigan narsaga o‘xshaydi; II. se surprendre vpr o‘zini biror narsa qilayotganligini ko‘rib hayron, hayratda qolmoq; je me suis surpris à le tutoyer men uni senlayotganimdan hayron qoldim. surprise nf 1. kutilmaganlik, to‘satdan, qo‘qqisdan, birdan bo‘lish; vous avez obtenu mon accord par surprise mening roziligimni kutilmaganda olib qoldingiz; une grève surprise to‘satdan yuz bergan ish tashlash; 2. ajablanish, hayron bo‘lish, hayratda qolish; une exclamation de surprise hayratdan qichqirib yuborish; à ma grande surprise, il m’a remercié meni haron
qoldirgan narsa,
u menga
minnatdorchilik bildirdi; 3. hayratlantiradigan, kutilmagan narsa; une mauvaise surprise l’attend uni yomon bir kutilmagan narsa kutyapti; loc créer la surprise hayratlantirmoq, hayratga solmoq; 4. kutilmagan sovg‘a, surpriz; il veut vous faire une surprise u sizga kutilmagan sovg‘a qilmoqchi. surprise-partie nf vieilli o‘yinga tushiladigan kecha, kecha. surproduction nf ortiqcha ishlab chiqarish. surréalisme nm surrealizme. surréaliste adj 1. surrealizmga oid, surrealistik, surrealist; peintre surréaliste surrealist rassom; 2. g‘alati, qiziq. surrénal, ale, aux adj buyrak usti. sursaut nm 1. sakrab, sapchib, irg‘ib tushish; il a eu un sursaut en entendant frapper à la fenêtre derazaning taqillashini eshitib, u sakrab tushdi; se réveiller en sursaut sapchib uyg‘onmoq; 2. to‘satdan, birdan yuz bergan shiddatli, kuchli hodisa, voqea; dans un dernier sursaut d’énergie oxirgi kuchni to‘plab. sursauter vi sakrab, irg‘ib, sapchib tushmoq. surseoir vt, vi (à) kechiktirmoq, orqaga surmoq; le juge surseoit à l’exécution de la peine sud jazoni kechiktirdi. sursis
nm inv 1. kechiktirish, orqaga surish; trois ans de prison dont deux avec sursis uch yil qamoq, shundan ikki yili shartli; sursis (d’appel, d’incorporation) harbiy xizmatga chaqirishni kechiktirish; 2. nafas rostlagiday muddat, vaqt; les vacances laissent un sursis au gouvernement ta’ til hukumatga nafas rostlagiday muddat qoldiradi. surtaxe
nf qo‘shimcha soliq, qo‘shimcha pul; j’ai dû payer une surtaxe qo‘shimcha pul to‘lashimga to‘g‘ri keldi. surtout 1
adv ayniqsa; surtout ne dites rien! ayniqsa hech narsa demang! il aime le sport, surtout le football u sportni sevadi, ayniqsa futbolni; fam surtout que ayniqsa. surtout
2
nm katta vaza. surveillance nf nazorat, nazorat qilish, qarab turish; être sous la surveillance de qqn biror kishining nazorati ostida bo‘lmoq; sous haute surveillance qattiq nazorat ostida surveillance médicale meditsina nazorati. surveillant, ante n 1. nazoratchi, qo‘riqchi; 2. nazoratchi, kuzatib turuvchi, qarab turuvchi; surveillant d’internat yotoqxona nazoratchisi. surveiller I. vt 1. nazorat qilmoq; il nous surveille de près u bizni qattiq nazorat qilyapti; liberté surveillée shartli qamoq jazosi; 2. qarab, kuzatib, nazorat qilib turmoq; 3. e’tibor bermoq, ehtiyot bo‘lmoq; elle surveille sa ligne u o‘ziga e’ tibor beradi (semirib ketishdan qo‘rqadi); surveillez votre langue! tilingizga qarab gapiring! II. se surveiller vpr o‘ziga e’ tibor bermoq; SURVENIR
SYNCHRONIQUE
550 il ne se surveille pas assez quand il parle u gapirayotganda nima deyotganiga uncha e’tibor bermaydi. survenir vi to‘satdan, kutilmaganda kelib, bo‘lib qolmoq; une grave crise est survenue to‘satdan kuchli xuruj tutib qoldi; s’il survient un visiteur, dites que je ne suis pas là agar biror kishi meni so‘rab kelib qolsa, meni bu yerda yo‘q deng. survie nf 1. u dunyodagi hayot; 2. tirik qolish, yashab qolish. survivre I. vi (à) 1. boshqalardan uzoqroq yashamoq; il a survécu à tous les siens u o‘zinikilardan uzoqroq yashadi; il a survécu à son époque, dont il reste un des derniers témoins vivants u o‘z davrini yashab o‘ tdi, u tirik guvohlarning oxirgilaridan biri; 2. o‘zidan keyin ham yashamoq; l’ouvre d’art survit à son auteur san’at asari muallifidan keyin ham yashaydi; 3. biror narsadan keyin ham yashayvermoq; il n’a pu survivre à la honte u nomusdan o‘ldi; 4. omon qolmoq, tirik qolmoq; il a survécu à la déportation u quvg‘indan omon qoldi; 5. tirik qolmoq, omon qolmoq; l’espoir de survivre tirik qolish orzusi; II. se survivre vpr yashamoq, odamlarning xotirasida yashashni davom ettirmoq; il se survit dans ses enfants u bolalarida yashaydi. survol nm ustidan uchib o‘tish. survoler vt 1. ustidan uchib o‘tmoq; 2. yuzaki nazar tashlamoq, ko‘z tashlamoq, ko‘zdan kechirmoq; ko‘rib chiqmoq; il n’a fait que survoler la question uning qilgan ishi faqat masalni yuzaki ko‘rib chiqish bo‘ldi. sus adv 1. litt courir sus à qqn biror kishiga hujum qilmoq; sus à l’ennemi! dushman ustiga, olg‘a! 2. en sus de loc prép ustiga, bundan tashqari. susceptibilité nf ta’sirlanuvchanlik, beriluvchanlik; moyillik, bir narsani tez o‘ziga oluvchanlik, tez xafa bo‘lib qolish; vous devez ménager sa susceptibilité uning o‘ziga tez oluvchanligiga ehtiyot bo‘lishingiz kerak. susceptible 1
Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling