Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
dévaluation stimulera les exportations pulning qadrsizlanishi eksportni kuchaytiradi. stimulus nm stimul, omil; qo‘zg‘atuvchi narsa. stipendier vt litt pora berib sotib olmoq, o‘z tomoniga og‘dirmoq. stipulation nf qo‘shimcha shart, pisanda, sharh, izoh, eslatma. stipuler vt 1. oldindan kelishib olmoq, shartlashib qo‘ymoq, aytib o‘tmoq, pisanda qilmoq; 2. qayd qilmoq, aytib o‘tmoq; impers il est stipulé dans
STOCK
STYLO
543 l’annonce qu’il faut écrire au journal e’londa qayd qilinganiday, gazetaga yozish kerak. stock
nm zaxira, qo‘r, g‘amlab qo‘yilgan narsa, zapas; un stock de blé bug‘doy zaxirasi; être en rupture de stock zaxiraning yetishmay, kamchil bo‘lib qolishi; uzilib qolishi. stockage nm g‘amlash, yig‘ish, zaxiraga to‘plash, omborga to‘kish. stocker
vt g‘amlamoq, yig‘moq, zaxiraga to‘plamoq, omborga to‘kmoq. stoïcisme nm 1. stoitsizm (yunon va rime filosofiyasida materializm bilan idealizm o‘rtasida turgan ratsionalistik falsafiy ta’limot); 2. matonat, sabot; mardlik, mardonalik. stoïque
adj matonatli, sabotli, bardoshli, mardonavor; il est resté stoïque devant le danger xavf-xatar oldida u mardonavor turdi. stoïquement adv matonat, sabot, bardosh, chidam bilan; mardonavor, mardlarcha; résister stoïquement mardlarcha qarshilik ko‘rsatmoq. stomacal, ale, aux adj oshqozonga oid, oshqozon. stomatologue n stomatolog, tish shifokori. stop
I. intj to‘xta! II. nm 1. nuqta (telegrammada); 2. avtomobilning to‘xtash chirog‘i; 3. yo‘ldagi to‘xtash belgisi; il a brûlé un stop u to‘xtash belgisida to‘xtamay o‘ tib ketdi; fam en stop yo‘lovchi mashinalarda; il veut aller à Nice en stop u Nisga yo‘lovchi mashinalarda bormoqchi. stopper 1
I. vt 1. to‘xtatmoq; le capitaine a fait stopper le navire kapitan kemani to‘xtattirdi; 2. to‘xtatmoq, xalal bermoq; ces mesures ont stoppé les progrès de l’épidémie bu ko‘rilgan choralar epidemiyaning rivojlanishini to‘xtatdi; II. vi to‘xtamoq (transport vositalari). stopper 2
vt to‘rlamoq, to‘rlab yamamoq, yamamoq. store
nm darparda, parda; shtora. strabisme nm g‘ilaylik. strangulation nf bo‘g‘ish, bo‘g‘ilish. strass
nm inv sun’iy qimmatbaho toshlarga o‘xshatma; un collier en strass sun’iy toshlardan qilingan marjon. stratagème nm makr, ayyorlik, hiyla, hiyla-nayrang. strate nf qatlam. stratège nm 1. strateg, mohir lashkarboshi; 2. ijtimoiy va siyosiy kurashni mahorat bilan boshqaruvchi; les stratèges d’un parti politique biror siyosiy partiyaning mohir boshqaruvchilari. stratégie nf 1. strategiya; 2. ijtimoiy-siyosiy kurashga rahbarlik qilish san’ati. stratégique adj 1. strategiyaga oid, strategik, strategiya; armes nucléaires stratégiques à très longue portée juda uzoqqa otuvchi strategik yadro qurollari; 2. strategik, muhim ahamiyatga ega bo‘lgan; le pétrole a une importance stratégique neft muhim strategik ahamiyatga ega. stratification nf qatlamlashish. stratosphère nf stratosfera. stratosphérique adj stratoferaga oid, stratosfera. stratus
nm inv pag‘a-pag‘a bulutlar. streptocoque nm streptokok (yiringli yallig‘lanish bakteriyasi). streptomycine nf streptomitsin. stress
nm inv anglic stress, a’zolardagi keskin o‘zgarish; les stress de la vie moderne bugundi kundalik hayotdagi stresslar. strict, stricte adj 1. qattiq, mustahkam, qat’ iy, aniq; des principes très stricts qat’iy qoidalar; la stricte observation du règlement ish tartibiga qat’iy amal qilish; 2. talabchan, qattiqqo‘l; il est strict en affaires u ishda qattiqqo‘l; 3. shaxsiy, xususiy, tor doiradagi; c’est son droit strict bu uning shaxsiy huquqi; le sens strict d’un mot so‘zning tor ma’nosi; au sens strict du terme iboraning aniq ma’nosida; 4. odmi, sipo; une tenue très stricte juda sipo turish. strictement adv qat’iy, qattiylik bilan, aniq, mutlaqo, g‘oyat; une affaire strictement personnelle mutlaqo shaxsiy ish; 2. odm iyona, odmi, sipo, jiddiy; elle était vêtue très strictement u juda sipo kiyingan edi. stridence nf litt o‘ tkir, quloqni teshadigan jaranglash. strident, ente adj o‘tkir, quloqni teshadigan; pousser des cris stridents quloqni teshguday qichqirmoq. strie
nf kichik parallel ariqchalar. strophe
nf band, strofa; un poème composé de trois strophes uch banddan tashkil topgan she’r. structural, ale, aux adj 1. strukturaga oid; tuzilish, struktura; état structural d’un organe biror a’zoning tuzilish holati; 2. strukturani, tuzilishni o‘rganadigan, struktural; linguistique, grammaire structurale struktural lingvistika, grammatika. structuralisme nm strukturalizm. structuraliste adj strukturalizmga oid, strukturalist. structure nf 1. tuzilish, struktura; la structure d’un poème she’rning tuzilishi; 2. tuzilish, tuzum, struktura; la structure de l’atome atomning tuzilishi; la structure d’un État davlatning tuzumi; des réformes de structure tuzilishdagi reformalar; 3. tuzilish, struktura (qisimlarning o‘zaro munosabat sistemasi). structurer vt strukturaga solmoq. strychnine nf strixnin (kuchli zahar). stuc
nm marmar taqlid suvoq. studieux, euse adj 1. tirishqoq, quntli, sabotli, serhafsala; un élève studieux tirishqoq o‘quvchi; 2. o‘qishga, o‘rganishga bag‘ishlangan. studio nm 1. ustaxona, studiya; 2. kinostudiya; 3. bir xonali uy. stupéfaction nf hayratlanish, hayratdan qotib qolish, serrayib qotib qolish. stupéfait, aite adj hayron qolgan, ajablangan, hayratda qolgan, hayratdan qotib qolgan; j’en suis encore stupéfait men hali ham hayratdaman. stupéfiant 1 , ante
adj hayratda qoldiradigan, hayron qoldiradigan, ajablantiradigan; des nouvelles incroyables, stupéfiante ishonib bo‘lmaydigan, hayratda qoldiradigan yangiliklar. stupéfiant 2
stupéfiants narkotik moddalar savdosi. stupéfier vt hayratdan, ajablanishdan qotirib, serraytirib qo‘ymoq; il en est resté stupéfié u hayratdan serrayib qotib qoldi. stupeur nf hayrat, hayron bo‘lish, ajablanish; dong qotib, serrayib qolish; je suis resté muet de stupeur mening hayratdan tilim kalimaga kelmay qoldi.
stupide adj 1. ahmoq, tentak, esi past, jinni; il est tout à fait stupide u butunlay ahmoq; 2. ahmoqona, bema’ni; une mort stupide bema’ni o‘lim; 3. litt aqldan ozgan; jinni, telba bo‘lib qolgan; esankirab, gangib, dovdirab qolgan; j’en suis resté stupide men bundan gangib qoldim. stupidement adv ahmoqona, tentaknamo, jinnilarcha; esankirab, dovdirab, gangib. stupidité nf ahmoqlik, tentaklik, jinnilik; esankirash, dovdiras h, gangish. stupre nm uyatli, benomuslarcha qiliq. style 1
nm 1. uslub, stil; étudier le style d’un grand écrivain ulkan yozuvchining uslubini o‘rganmoq; il a un style original, inimitable uning o‘ziga xos, betakror uslubi bor; le style administratif rasmiy uslub; c’est un auteur qui manque de style bu no‘noq yozuvchi; style familier so‘zlashuv uslubi; 2. style direct, style indirect ko‘chirma, o‘zlashtirma gap; 3. usul, uslub, yo‘l; le style d’une école, d’une époque biror maktabning, davrning uslubi; le style Louis XIII Lui XIII usuli; 4. de style usulidagi, uslubidagi, yo‘lidagi; meuble de style Louis XIII Lui XIII uslubidagi mebel; 5. usul, odat, tarz; did; style de vie hayot tarzi; de grand style katta miqyosdagi, keng ko‘lamli; une opération de grand style keng ko‘lamli operatsiya; ce sauteur a un très beau style, a un style bu sakrovchining o‘ziga xos juda chiroyli bir uslubi bor, bir uslubi bor. stylé, ée adj qattiq intizomga o‘rgatilgan. stylet nm xanjar; nashtar; nish. stylisation nf stilizatsiya, stilizatsiyalash. styliser vt ma’lum uslubga solmoq, keltirmoq, o‘xshatmoq. styliste n 1. stilist (adabiy uslubni yaxshi egallagan yozuvchi); 2. modelchi (yangi uslubgagi ust-bosh, poyabzal yaratuvchi). stylistique I. nf stilistika; II. adj stilistika, uslubga oid, stilistik. stylo
nm avtoruchka; stylo à bille sharikli ruchka. SU
SUBTILITÉ
544 su
adj o‘rganilgan, bilingan; la leçon bien sue yaxshi o‘zlashtirilgan dars. suaire
nm kafan; un fantôme revêtu de son suaire kafaniga o‘ranib olgan arvoh. suave adj litt mayin, yoqimli, shirin, orombaxsh; un parfum, une musique suave yoqimli, shirin hid, kuy. suavité
nf litt yoqim lilik, mayinlik, shirinlik, maftunkorlik; la suavité de son regard qarashining mayinligi. subalterne I. adj qaram, tobe, qo‘ l ostidagi, bo‘ysunadigan, amali pastroq; un employé subalterne mayda xizmatchi; un rôle subalterne kichik, ikkinchi darajali rol; II. n tobe, qaram, birovning qo‘l ostidagi, birovga bo‘ysunadigan odam. subconscient, ente I. adj ongsiz, beixtiyor, shuursiz, g‘ayrishuuriy, g‘ayriixtiyoriy, ichki bir his bilan; II. nm beixtiyoriylik, g‘ayriixtiyoriylik, ongsiz ravishda bo‘lganlik. subdiviser vt bo‘lmoq, ajratmoq; le roman est divisé en plusieurs livres, eux-même subdivisés en chapitres roman ko‘p kitoblarga bo‘lingan, ular esa boblarga ajratilgan. subdivision nf qism, bo‘lim. subir
vt 1. biror holga tushmoq, uchramoq, yo‘liqmoq, duchor bo‘lmoq; il a subi un long interrogatoire u uzoq so‘roqqa tutildi; nous avons subi une grave défaite biz og‘ir mag‘lubiyatga uchragik; 2. o‘ tmoq; elle a subi l’épreuve avec succès sinovdan muvaffaqiyat bilan o‘ tdi; 3. chidamoq, bardosh bermoq; il a fallu subir l’orateur pendant deux heures notiqqa ikki soat chidashga to‘g‘ri keldi. subit, ite adj to‘satdan, qo‘qisdan, bexosdan ro‘y bergan, kutilmagan, tasodifiy; une mort subite kutilmagan o‘lim. subitement adv to‘satdan, kutilmaganda, qo‘qisdan, bexosdan, tasodifan; il est mort subitement u qo‘qisdan o‘lib qoldi. subjectif, ive adj 1. phil subyektiv; la pensée, phénomène subjectif subyektiv fikr, hodisalar; 2. subyektiv; kimsaning, shaxsning o‘zigagina xos, bog‘liq bo‘lgan, shaxsiy; c’est une opinion toute subjective bu butunlay shaxsiy fikr; 3. subyektiv, g‘arazli, noxolis; une critique subjective noxolis tanqid.
subjectivement adv subyektivlik, g‘arazlik bilan, noxolislik bilan. subjectivisme nm 1. phil subyektivizm; 2. subyektivlik; xolis, obyektiv emaslik, shaxsiy, g‘arazli munosabat, g‘arazgo‘ylik. subjectivité nf 1. subyektivlik, kimsaning o‘zigagina xosligi; 2. subyektivlik; xolis obyektiv emaslik, noxolislik; g‘arazlilik. subjonctif nm gram istak mayli, istak fe’l. subjuguer vt 1. zabt qilmoq, maftun, shaydo qilmoq; l’orateur a subjugué son auditoire notiq o‘z tinglovchilarini maftun qildi; 2. litt zabt qilmoq, bosib olmoq, o‘ziga bo‘ysundirmoq. sublime I. adj 1. ko‘ tarinki, olijanob, yuksak, buyuk; un dévouement sublime cheksiz sadoqat; la Sublime Porte Bobi Oliy (Usmonli turk saroyi); 2. ulug‘vor, ajoyib; dans ce rôle, elle est sublime de beauté bu rolda u go‘zallik ramzi; II. nm litt ulug‘vorlik, yuksaklik. sublimement adv litt ulug‘vorlik, yuksaklik bilan. sublimer vt ulug‘lamoq, ko‘klarga ko‘ tarmoq. sublimité nf litt ko‘ tarinkilik, balandlik, yuqorilik. submerger vt 1. toshmoq, toshib suv bosib ketmoq; le fleuve en crue a submergé la plaine toshqin daryo tekislikni bosib ketdi; 2. egallab, qamrab olmoq, bosib ketmoq; la douleur le submergeait g‘am uni egallab olgan edi.
submersible I. adj cho‘ktiriladigan; II. nm suvosti kemasi, suv ostiga cho‘ktiriladigan maxsus apparat. submersion nf 1. suv bosish; 2. suvga cho‘ktirish, cho‘kish. subodorer vt his qilmoq, oldindan sezmoq, payqamoq, hidini olmoq. subordination nf 1. subordinatsiya (xizmatda: kichiklarning darajama- daraja kattalarga bo‘ysunishi); 2. ikkinchi darajalik; 3. gram ergashish, tobe bo‘lish, tobelik. subordonné, ée I. adj 1. bo‘ysunadigan, bo‘ysungan, bo‘ysundirilgan, tobe, qaram; qarashli, qo‘l ostidagi, yordamchi; il est apprécié par ses subordonnés u o‘z qo‘l ostidagilar tomonidan yaxshi baxolanadi; 2. ergashgan; les propositions subordonnées ergash gaplar; II. nf ergash gap; une subordonnée complétive, relative to‘ldiruvchi, aniqlovchi ergash gap.
subordonner vt 1. bo‘ysunmoq, tobe bo‘lmoq, qaram bo‘lmoq; il est subordonné au chef de service u boshqaruvchiga bo‘ysunadi; 2. bo‘ysundirmoq, qaram, tobe qilib olmoq; nous devons subordonner toutes ces actions à notre stratégie biz bu ishlarning hammasini o‘z srtategiyamizga bo‘ysundirib olishimiz kerak. subornation nf litt 1. yo‘ldan urish, yo‘ldan shiqarish (ayol kishini); 2. sotib olish; subornation de témoins guvohlarni sotib olish. suborner vt 1. litt yo‘ldan urmoq, yo‘ldan chiqarmoq (ayol kishini); 2. guvohni sotib olmoq, yolg‘on guvohlik berishga majbur qilmoq. suborneur nm litt ayollarni yo‘ldan uruvchi, yo‘ldan ozdiruvchi. subreptice adj soxta, qalbaki; qonunga xilof; par une manœuvre subreptice qalbaki yo‘l bilan. subrepticement adv soxta, qalbaki, g‘ayriqonuniy yo‘l bilan. subrogé, ée adj dr subrogé tuteur, subrogée tutrice ikkinchi vosiy. subséquemment adv keyin, oqibatida, pirovardida, natijada. subséquent, ente adj litt ortidan, orqasidan, so‘ng, darhol bo‘ladigan. subside
nm 1. qarz; 2. subsid, dotatsiya, yordam. subsidiaire adj yordamchi, qo‘shimcha; question subsidiaire qo‘shimcha savol. subsistance nf 1. tirikchilik, yashash, kun ko‘rish, kechirish; hayot, turmush; pour votre subsistance sizning hayot kechirishingiz uchun; 2. pl oziq-ovqatlar, yemish. subsister vt bor bo‘lmoq, yashamoq, kun kechirmoq, kun ko‘rmoq, hayot kechirmoq, tirikchilik qilmoq; la famille arrivait à subsister tant bien que mal oila bir nav kun kechirar edi. subsonique adj ovoz tezligigacha, ovoz tezligidan kam bo‘lgan. substance nf 1. asos, mag‘iz, mohiyat, tub, asosiy ma’no, mazmun; en substance qisqa qilib, asosiy mohiyat, asosiy mazmunda; c’est, en substance, ce qu’à déclaré le ministre bu, qisqa qilib aytganda, vazirning aytganlari; 2. phil mohiyat, tub, asosiy ma’no, mazmun, mag‘iz; 3. modda; une substance chimique kimyoviy modda. substantiel, elle adj 1. to‘yimli; nous avons pris un petit déjeuner substantiel biz to‘yib nonushta qilib oldik; 2. muhim, jiddiy, ahamiyatli, katta; des avantages, des bénéfices substantiels muhim ustunlik, katta foyda. substantif, ive nm gram ot. substantivement adv ot sifatida. substituer I. vt almashtirmoq, alishtirmoq, o‘rniga qo‘ymoq; vous substituez vos rêves à la réalité siz o‘z o‘yingizni haqiqiylikka aylantirasiz; II. se substituer à qqn vpr biror kishini almashtirmoq. substitut nm yordamchi, muovin; le substitut du procureur bosh prokurorning muovini. substitution nf 1. almashtirish; la substitution d’un mot à un autre bir so‘zni ikkinchi so‘z bilan almashtirish; 2. chim atomlarning almashinuvi. substrat nm 1. asos, substrat; 2. substrat (qadimgi tilning boshqa ustun til ta’sirida o‘zgarmay qolishi). subterfuge nm hiyla, nayrang, vaj; recourir à un habile subterfuge usta nayrangdan foydalanmoq. subtil, ile adj 1. nozik, ziyrak, o‘tkir, bilimdon; un observateur subtil ziyrak kuzatuvchi; 2. nozik, o‘rinli; 3. nozik, qiyin, ta’riflash qiyin, murakkab; c’est trop subtil pour moi, je ne vois pas de différence bu men uchun juda murakkab, men farqini ko‘rmayapman. subtilement adv ustalik, ustamonlik bilan, chuqur. subtilisation nf o‘g‘irlash, o‘g‘irlik, olib qo‘yish. subtiliser 1
berilmoq. subtiliser 2
subtilisé son portefeuille dans le métro mertoda uning karmonini urib ketishdi. subtilité nf 1. noziklik, o‘ tkirlik, bilimdonlik; chuqurlik; la subtilité d’un psychologue, d’une analyse psixologning bilimdonligi, analizning chuqurligi. SUBURBAIN
SUFFISAMMENT
545 suburbain, aine adj litt shahar atrofiga oid; shahar atrofidagi; shahardan tashqaridagi. subvenir vi (à) yordam qilmoq, qo‘llamoq, yordamga kelmoq, ta’minlamoq; il subvient aux besoins de toute la famille u oilaing hamma ehtiyojlarini ta’minlaydi. subvention nf yordam, madad; subsidiya, yordam puli. subventionner vt pul yordami bermoq, subsidiya bermoq, dotatsiya bermoq. subversif, ive adj qo‘poruvchi, to‘ntaruvchi, ag‘daruvchi, halokatli, zararli; des opinions subversives, révolutionnaire qo‘poruvchi, revolutsion fikrlar. subversion nf qo‘poruvchi, ag‘daruvchi, buzuvchi, halokatli, zararli faoliyat, ish. subvertir vt qo‘parmoq, ag‘darmoq, buzmoq, halok qilmoq. suc
nm 1. shira; le suc gastrique me’da shirasi; 2. litt mohiyat, tub, asosiy ma’no, mazmun, mag‘iz. succédané nm o‘rnini bosuvchi, surrogat (biror narsa o‘rnida ishlatiladigan sun’iy mahsulot). succéder I. vi (à) 1. o‘rnini olmoq, o‘rnini bosmoq, o‘rnini egallamoq; le fils aîné a succédé à son père à la tête de l’affaire katta o‘g‘li ishda otasining o‘rnini egalladi; 2. o‘rnini olmoq, o‘rniga kelmoq, o‘rnini egallamoq, o‘rnini almashtirmoq; le découragement succédait à l’enthousiasme ko‘tarinki kayfiyat o‘rnini tushkunlik egalladi; II. se succéder vpr birin-ketin, biri-biridan keyin kelmoq, birining orqasidan biri kelmoq; les gouvernements qui se sont succédé bir-birining o‘rniga kelgan hukumatlar; les tableaux se succèdent tout le long du mur butun devor bo‘ylab rasmlar birin-ketin keladi. succès
nm inv 1. muvaffaqiyat, yutuq; assurer le succès d’une entreprise korxonaning g‘alabasiga ishontirmoq; avec succès muvaffaqiyat bilan; 2. g‘alaba; obtenir, remporter des succès g‘alabaga erishmoq. successeur nm 1. davomchi, voris; il a désigné lui-même son successeur u shaxsan o‘zi o‘zining vorisini tayinladi; les successeurs de Molière M olyerning davomchilari; 2. merosxo‘r; sa nièce est son unique successeur jiyani uning yolg‘iz merosxo‘ri. successif, ive adj pl ketma-ket, birin-ketin sodir bo‘ladigan, paydar-pay keladigan; il était découragé par ses échecs successifs u o‘zining ketma- ket muvaffaqiyatsizligidan um idsizlikka tushib qolgan edi. succession 1
nf izchillik, ketma-ketlik, birin-ketinlik; une succession ininterrompue de difficultés qiyinchiliklarning birin-ketin to‘xtovsiz kelishi. succession 2
nf 1. merosxo‘rlik, meros olish; meros; c’est sa part de succession bu uning merosdan ulushi; 2. vorislik; son petit fils a pris sa succession uning vorisligini nevarasi oldi. successivement adv birin-ketin, ketm a-ket; on
entendit successivement un choc et un cri ketma-ket bir urilish va qichqiriq eshitildi. successoral, ale, aux adj merosga oid, meros. succinct adj 1. qisqa, lo‘nda, ixcham, aniq; soyez succinct qisqa, lo‘nda qiling; 2. kambag‘al, nochor; un repas succinct nochor ovqat, yovg‘on. succinctement adv qisqa, lo‘nda ixcham, aniq qilib; racontez-moi succinctement les faits voqealarni menga qisqa qilib aytib bering. succion
nf so‘rish, so‘rib olish; emish. succomber vi 1. yengilmoq, mag‘ lub bo‘lmoq; 2. o‘lmoq, o‘lib qolmoq; le blessé a succombé pendant son transfert à l’hôpital yarador kasalxonaga olib ketilayotganda o‘lib qoldi; 3. o‘ tirib qolmoq (og‘ir yuk ostida); 4. succomber à yo‘l bermoq, yon bermoq, rozi bo‘lmoq, ko‘nmoq; il a succombé à la tentation u nafs balosiga uchdi. succulent, ente adj 1. ma’zali, shirali, to‘yimli; un plat succulent ma’zali ovqat; 2. fig sermazmun, shirador; un récit succulent sermazmun hikoya. Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|