Intensiv bog’larda yetishtirilayotgan urug’li mevalarni saqlash usullarini o’rganish
Download 0.54 Mb. Pdf ko'rish
|
1-mavzu Menejment
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1-mavzu: KIRISH. QISHLOQ XO’JALIK MAHSULOTLARINI SAQLASH VA QAYTA ISHLASHNING AHAMIYATI, RIVOJLANISHI Reja: 1. Kirish
|
“ ” ANDIJON QISHLOQ XO’JALIK VA AGROTEXNOLOGIYALAR INSTITUTI “QISHLOQ XO’JALIGI MAHSULOTLARINI SAQLASH VA QADOQLASH TEXNOLOGIYASI” KAFEDRASI QISHLOQ XO’JALIGI MAHSULOTLARINI SAQLASH VA DASTLABKI ISHLASH TEXNOLOGIYASI, STANDARTLASHTIRISH, METROLOGIYA VA SERTIFIKATLASH ASOSLARI FANI Ma’ruzachi: J.M.Ermakova tel.raqami: 998 93 449 93 49 ANDIJON – 2020 yil 1-mavzu: KIRISH. QISHLOQ XO’JALIK MAHSULOTLARINI SAQLASH VA QAYTA ISHLASHNING AHAMIYATI, RIVOJLANISHI Reja: 1. Kirish 2. Qishloq xo`jalik mahsulotlarini saqlash asoslari 3. Sabzavot va mevalarni qayta ishlash usullari KIRISH Inson qishloq xo’jalik mahsulotlarini iste’mol qila boshlagandan buyon uni saqlash va qayta ishlash bilan shug’ullanib keladi. etishtirilgan mahsulotni nes-nobud qilmasdan va sifatini pasaytirmasdan saqlash, undan unumli foydalanish qadimdan inson ehtiyojlarining asosiylaridan biri bo’lgan. Ko’chmanchi halqlar yig’ilgan meva urug’larni saqlash uchun maxsus erto’lalar ko’rishgan. Qabilalar o’troq bo’lib yashay boshlagan paytda ortiqcha mahsulotlarni saqlash, shuningdek zararkunandalardan asrashni o’rgana boshlashgan. Mamlakatimizni turli hududlarida olib borilgan arxeologik qazilmalar qishloq xo’jalik mahsulotlarini saqlash quldorlik tuzumi davridayoq amalga oshirilganligidan dalolat beradi. Bu erlardan maxsulotlar saqlanadigan ko’za va boshqa idishlar topilgan. Markaziy Osiyo jumladan O’zbekiston sharoitida ham qadimdan qishloq xo’jalik mahsulotlarini saqlash va qayta ishlashga katta e’tibor berib kelingan. Mintaqamizda ob-havo bir kecha-kunduz davomida ham o’zgarishi mumkin. Go’sht, yog’, sut, baliq, tuxum kabi mahsulotlar issiqda tez buziladi, juda qattiq sovuqda esa sabzavot va mevalar muzlab qoladi. O’zbekistonda qishloq xo’jalik mahsulotlarini saqlashning eng qadimgi usullaridan ko’mib yoki osib saqlash, mevalardan qoqi olish uchun quritish kabilar keng qo’llanilgan. Mahsulotlarni saqlash, qayta achitish, sabzavot, don, meva, go’sht, qazi va tuxumni erga ko’mib saqlash, poliz mahsulotlarini osib saqlash, turli meva, qovun, pamildoridan qoqi tayyorlash, uzum, ukrop, kashnich, rayxon, jambil va qizil qalampirni quritish amalda keng qo’llanib kelingan. Asosan quruq mahsulotlar tez buzilmaydiganlar hisoblanib, ular quruq joyda, shisha, chinni yoki sopol idishlarda, yopiladigan kog’oz qutilarda saqlangan. Don va un asosan qoplarda, katta ko’za, xum yoki qutilarda saqlangan. Qishoq xo`jalik mahsulotlari yilning muayyan mavsumida yetishtiriladi, shu sababli ularni uzoq vaqt sadlash va dayta ishlashni tashkil qilmagan xolda aholini yil bo`yi turli maxsulotlar bilan ta’minlash masalasini hal qilib bo`lmaydi. Qishloq xo`jalik mahsulotlarini ishlab chiqarish ko`paygan sari ularni saqlash va qayta ishlash xam takomillashtirilmoqda, yangi zamonaviy omborxonalar qurilmoqda. Xozirgi vaqtda mahsulotni uzod vaqt saqlashga imkon beradigan takomillashtirilgan texnologiyalar ishlab chiqilgan. Bu borada ximiya, fizika, bioximiya, biotexnologiya, biofizika, fiziologiya, usimlikshunoslik, agroximiya, mikrobiologiya, mevachilik, qishloq xo`jalik maishinalari, fitopatologiya, entomologiya, o`simliklarni ximoya qilish va boshqa bir qator fanlarning yutuqlaridan ijodiy foydalanilmoqda. Xozirgi vaqtda mahsulotni uzoq vaqt saqlashga imkon beradigan takomillashtirilgan texnologiyalar ishlab chiqilgan. Bu borada ximiya, fizika, bioximiya, biotexnologiya, biofizika, fiziologiya, o`simlikshunoslik, agroximiya, mikrobiologiya, mevachilik, qishloq xo`jalik mashnalari, fitopatologiya, entomologiya, o`simliklarni ximoya qilish va boshqa bir dator fanlarning yutuqlaridan ijodiy foydalanilmoqda. Qishloq xo`jalik mahsulotlarining sifatini bilish, standartlash sistemasi bilan tanishish, o`simlik maxsulotlarini saqlash va qayta ishlash texnologiyasini o`zlashtirilishi mahsulot sifatini oshiradi va nobudgarchilikni imkoni boricha kamaytiradi. Qishloq xo`jalik mutaxassislari xo`jalikda yetishtiriladigan meva- sabzavot maxsulotlarining sifatini to`gri aniqlay bilishlari, ularni davlatga topshirishdagi barcha jarayonlarni to`gri tushunishlari, saqlashda esa eng qulay va arzon usulni tanlashlari, o`z vaqtida va sifatli qayta ishlashlari lozim. Ushbu fanni bizning oldimizga qo`ygan asosiy vazifalarni quyadigicha bo`lib: 1. Qishloq xo`jalik maxsulotlarini saqlash va qayta ishlash texnologiyasining nazariy asoslarini o`rganish, talabalarni qishloq xo`jalik maxsulotlarini saqlash va qayta ishlash bo`yicha kerakli bilim bilan qurollantirish; 2. Qishloq xo`jalik maxsulotlarini saqlash va qayta ishlashning asosiy usullarini muntazam ravishda takomillashtirish, saqlash va qayta ishlashda bo`ladigan barcha jarayonlarni boshqarish, maxsulot sifatini yaxshilash, nobudgarchilikni imkoni boricha kamaytirish; 3. Qishlod xo`jalik maxsulotlarini saqlash va qayta ishlash bo`yicha ilmiy ish olib borishga qiziqish uyg`otish, xo`jaliklarda maxsulotlarni sa`lash va qayta ishlashning axvolini taxlil qilish, qulay hamda arzon mexanizatsiyalashgan usulni joriy etishni tashkil qilishdan iborat. Download 0.54 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|