Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya 37

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

66 

 

muvaffaqiyatlarga  erishganlar.  Aleksandr  Gumbold,  Immanuel  Kant  va  Tomas 

Maltus  geografiya  faniga  salmoqli  hissa  qo‗shgan  (1930-yilgacha  geografik 

publikatsiyalarning yarmi nemis tilida yozilgan). 

XIX  asr  nemis  geografiyasini  Karl  Ritter  va  Fridrix  Ratselsiz,  fransuz 

geografiyasini  Vidal  de  la  Blashsiz,  Amerika  geografiyasini  V.M.Davis  yoki 

Britaniya geografiyasini M.Makinderlarsiz tasavvur qilish qiyin. 

XIX  asr  geografiya  jamiyatlari  ishi  umumiy  tadqiqod  qiziqishlariga 

bag‗ishlangan.  Qirollik  geografik  jamiyati  turli  geografik  klublari  birlashuvi 

asosida  1830-yilda  Britaniyada  vujudga  keldi.  Undan  keyingi  o‗rinda,  ya‘ni 

ikkinchi  o‗rinda  turadigan  jahonga  mashhur  jamiyat  bu  Berlindagi  Geografiya 

jamiyati  bo‗lib,  unga  1828-yilda  asos  solingan.  Jamiyatlar  faoliyati  sabab 

geografiya  fani  maktab  va  universitet  o‗quv  rejalariga  kiritildi.  1836-yilda 

Frankfurt,  1856-yilda  Avstriya,  1869-yilda  Myunxen,  1873-yilda  Gamburg  va 

1877-yilda  Bonnda  geografiya  jamiyati  tashkil  qilindi.  Nyu-Yorkning  Amerika 

geografik jamiyatiga 1852-yilda asos solingan. 

Qirollik  geografiya  jamiyati  –  XIX  asrda  asos  solingan  tashkilotlarga 

tegishlidir.  Ushbu  jamiyat  dunyo  haqidagi  tadqiqotlarni  va  geografik 

ma‘lumotlarni  o‗zaro  almashish  maqsadida  tuzilgan.  Unga  geografiya  fanini 

targ‗ib  qilish  maqsadida  asos  solingan.  Jamiyatning  asosiy  maqsadi  quyidagi 

vazifalarni amalga oshirish bo‗lgan: 

  Birlashgan  Qirollikda  va  chet  davlatlarda  geografik  tadqiqodlarni 

qo‗llab-quvvatlash; 

  ta‘limda Geografiyaning ahamiyatini oshirish; 

  geografik ma‘lumotlarni egallash va keng targ‗ib qilish; 

  geografiyaga bo‗lgan qiziqish targ‗iboti; 

Qisqa  davr  ichida  ular  boshqa  geografik  jamiyatiga  (1933-y.)  asos  soldi. 

Britaniya Geografiya institutiga birlashdilar, birgalikda kattalashgan holda jamiyat 

---