Iqtisodiyot bilan tanishuv

Ta’limiy maqsadi: O’quvchilarnicheklanganlik muamosi haqidagi malaka va ko’nikmalarini hosil qilish.

Tarbiyaviy maqsadi: O’quvchilarni kasbga bo’lgan malaka va ko’nikmalarini shkillantirish.

Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni mustaqil fikirlash qobilyarlarini oshirish.

DTS talablari asosida ta’lim va tarbiya berish

Darsning uslibi: Tushuntirish, savol –javob, mustaqil ishlash.

Darsning jixozi: Darslik, doska, ko’rgazmali va tarqatma materilallar.

Darsning borishi: yangi mavzuni bayoni.

IQTISODIYOTNING ASOSIY MUAMMOSI

I nson — ongli mavjudot. U har doim yaxshi yashashga intilib kelgan. Ayiqning qomi to'ysa, iniga kirib uxlaydi. Inson esa erishgan nursasi va mavqeyi bilan qanoatlanmaydi. U yaxshiroq ovqatlunishga, yaxshiroq kiyinishga, yaxshiroq turmush sharoitiga ega bo'lishga, yuqoriroq martabaga ega bo'lishga, tabiat va jamiyatda kechayotgan hodisa va jarayonlarni yaxshiroq tushunishga, yaxshiroq bilim olishga intiladi. Unga har doim nimadir yetishmaydi. Shu bois "Inson ehtiyojlarining poyoni, cheki yo'q!" deb aytamiz.

Inson ehtiyojlarini qondirishi uchun unga turli xil ne'matlar гашг bo'ladi. Bu ne'matlarning ba'zilarini (havo, suv, quyosh yorug'ligi, issiqligi va hokazolarni) insonga tabiat tekin in'om cladi. Ularni erkin ne'matlar deb, ataymiz. Qolganlarini esa inson o'z mehnati, iqtisodiy faoliyati orqali yaratishi, ishlab chiqarishi lozim bo'ladi. Ularni iqtisodiy ne'matlar deb, ataymiz. Inson ehtiyojlari biror-bir moddiy narsa - tovarni iste'mol qilish yoki biror-bir xizmatdan foydalanish evaziga qondiriJishi mumkin. Biror narsani ishlab chiqarish uchun tabiatdan xomashyo, insonning jismoniy kuchi, bilimi, turli xil mashina va mexanizmlar, asbob - uskunalar, bino va inshootlar, xullas, bir so'z bilan aytganda, ishlab chiqarish resurslari zarur bo'ladi. Iqtisodiy resurslar miqdori esa, afsuski chegaralangan. Shu bois insonning hamma yetishmovchiliklarini, ehtiyojlarini to'la qondirishning iloji yo'q. Iqlisodchilar bu muamrnoni cheklanganlik muammosi deb, yuritishadi va u iqtisodiyotning asosiy muammosi hisoblanadi.

Odamlarning cheklangan resurslardan foydaianib, poyonsiz ehtiyojlarini to'laroq qondirishga qaratilgan, oqilona xo'jalik yuritish yo'1-yo'riqlarini iqtisodiyotfani o'rganadi. Bu borada qo'lingizdagi mazkur kitob siz uchun ilk manba bo'lib xizmat qiladi.

Tayanch atamalar

Ehtiyoj — insonning muayyan sharoitda yashashi va kamol topishi uchun zarur bo'lgan narsalarga muhtojligi.