Iqtisodiyot” kafedrasi biznes rejalashtirish fanidan

Z0 + B = ( O ‘+ Q -U )+ B .
bunda: В — banklar va boshqa tash kilotlarning qisqa m uddatli kreditlari va qarzlari. Asosiy manbalarni jami summasini mavjud aylanma mablag'lar summasiga (Z) solishtirib, o'zgarishi (ko'p yoki kamligi) aniqlanadi, natijada ushbu ko'rsatkichlar orqali xo'jalikning moliyaviy barqarorligi ahvoliga baho beriladi. Tahlil gorizontal va vertikal usullar yordamida amalga oshiriladi. Tahlil ham davr boshi, ham davr oxiridagi ko'rsatkichlarni, ham davr oxirini davr boshidagi ko'rsatkichlarga qiyoslash orqali amalga oshiriladi. Boshqacha aytganda, aylanma mablag'larning ham davr boshida, ham davr 137 oxirida manbalar bilan ta’minlanish darajasi hamda ularning davr oxirida davr boshiga nisbatan o‘zgarishlarining ahvoli batafsil tahlil etilishi kerak. fermer xo'jaligida moddiy ayianma mablag'lar o‘z mablag'larining manbalari bilan umuman qoplangan emas, bank krediti hisobiga ham to'liq qoplangan emas. Masalan, yil oxirida faqat 51,5% qoplangan, xolos. 15595 ming so‘mli (48,5%) moddiy ayianma mablag'lar qoplanish manbaiga ega emas. Shuning uchun fermer xo'jaligi bu qiyin holatdan chiqishi uchun o'z mablag'larining manbalarini oshirishi va qisqa muddatli kreditlardan to'liq foydalanishi zarur. Buning uchun quyidagi choralarni amalga oshirishi kerak: ortiqcha bo'lgan asosiy vositalarni sotishi zarur. Buni amalga oshirish uchun «Asosiy vositalar harakati to'g'risida»gi hisobotdagi asosiy vositalarni chuqur o'rganib (invetarizatsiya qilib) chiqishi va keraksizlarini aniqlab sotishi zarur tovar moddiy zarxiralar tarkibidagi tayyor mahsulot va tovarlarni yuqori daromadli kanallar orqali tezlikda sotishi zarur; ishlab chiqarish zahiralarining tarkibini ham inventarizasiya qilib, keraksizlarini tezlikda sotishi zarur; tugallanmagan ishlab chiqarish hajmi yil oxirida 27313 ming so‘mni tashkil qilgan, shu maqsad uchun olingan qisqa muddatli kredit 22939 ming so‘mni tashkil qilgan. Qoplanmagan qismiga ham qisqa muddatli kredit olish choralarini ko ‘rishi zarur; eng asosiysi tugallanmagan ishlab chiqarishdan olinadigan tayyor mahsulotni kam xarajatlar bilan keskin ko‘paytirish choralarini ko‘rishi zarur. Buning uchun tezlikda chora-tadbirlar ishlab chiqib, hayotga tadbiq etish zarur. Ana shu tavsiyalar amalga oshirilsa o‘z mablag'lari manbalari keskin oshib, korxona moliyaviy jihatdan barqarorlashadi.