Iqtisodiyot” kafedrasi biznes rejalashtirish fanidan

Z < O '+Q -U . A
agar o‘z aylanma m ablagiarini tashkil etuvchi manbalar summasi to v a rmoddiy zahiralar summasiga teng bolsa
( Z = 0 ‘+ Q - U ) ,
pul mablagiari, qimmatli qog‘ozlar va debitorlik qarzlarining birgalikdagi jami summasi (P+D ) qisqa muddatli kreditlar va qarzlar bilan kreditorlik qarzlarning jami summasiga (B+K) teng boladi:
P+D=B+K.
Agar o‘z aylanma m ablagiarini tashkil qiluvchi manbalar summasi tovar-moddiy zahiralar summasidan oshsa ( Z < 0 ‘+ Q —U), pul mablagiari, 136 qimmatli qog‘ozlar va debitorlik qarzlarining jami summasi (P+D) qisqa muddatli majburiyatlar jami summ asidan (B+K) katta bo‘ladi: P + D > B+K. P +D hajmi B+K hajmidan katta yoki unga teng bo'lsa, korxona qisqa muddatli majburiyatlarini uzish (to‘lash) qurbiga yetarli darajada ega boiadi. Shunday qilib, moddiy aylanma mablag'larni tashkil qilish manbalari hajmi bilan tovar-moddiy zahiralar orasidagi o'zaro bog‘liqlik nisbati koeffitsiyenti moliyaviy barqarorlik darajasi ahvolini belgilaydi. Moddiy aylanma m ablagiarni tashkil etuvchi manbalar, o‘z navbatida, ikki turga bo'linadi:
1) o‘z aylanma mablag'larining manbalari;
2) moddiy aylanma mablag‘larni tashkil qiluvchi asosiy manbalar.
Korxonaning o‘z aylanma mablag'larini aniqlash uchun o'z mablag'larining manbalariga (O') uzoq muddatli qarzlar va kreditlarni (O) qo'shib, ularning jami summasidan uzoq muddatli aktivlar summasini (U) chegirib tashlash kerak:
Z = 0 ‘+ 0 - U ; О
bunda: Zg.~ o'z aylanm a m ablag'lari m anbalari sum m asini (O '+ Q - U ) bildiradi. So'ngra ushbu ko'rsatkichni mavjud tovar-moddiy zahiralar hajmiga solishtirish orqali moliyaviy barqarorlik darajasi tahlil etiladi. Buning uchun manbalar summasidan mavjud zahiralar summasin/chegirib, o'zgarishi (kam yoki ko'pligi) aniqlanadi, xulosa qilinadi. Korxonaning moddiy aylanma mablag'larining tashkil bo'lishida o'z aylanma mablag'lari bilan bir qatorda qarz mablag'lari, birinchi navbatda, qisqa muddatli bank kreditlari ishtirok etadi. Shu manbalar yig'indisi asosiy manbalar degan tushunchani beradi. Buni quyidagicha ifodalash mumkin: