Iqtisodiyot” kafedrasi biznes rejalashtirish fanidan

Kml = 0,2 -0 ,5 . 2.
Tezkor likvidlik koeffitsiyenti. Bu koeffitsiyentni oraliq to'lovga qodirlik koeffitsiyenti deb ham atashadi. Buni likvidlik koeffitsiyenti formulasining suratiga (Al) debitorlik qarzlari, tayyor va tovar mahsulotlari qiymatini qo'shib, yig'indisini (.42) joriy kreditorlik qarzlari bilan mo'tadil qisqa muddatli passivlar jam iga bo'lish kerak.
Demak, boshqacha aytganda, ushbu koeffitsiyentni aniqlash uchun «eng yuqori likvidli aktivlar» ga «tez realizatsiya etiladigan aktivlar (A2) summasini qo'shib, yig'indisini mo'tadil qisqa muddatli majburiyatlar» summasiga bo'lish kerak, ya’ni quyidagi formula yordamida aniqlash mumkin:
А1+А2 1 4 ,1 Р\ + Р 2 '
Agar ushbu koeffitsiyent «1» yoki undan katta bo‘lsa, mo‘tadil ko‘rsatkich bolishi mumkin: KT1 > 1. Demak, ushbu koeffitsiyent shunday boigan taqdirda, korxona mavjud pul mablagiari, qisqa muddatli investitsiyalar, debitorlik qarzlari, tayyor mahsulot va tovarlar bilan mo‘tadil qisqa muddatli majburiyatlarni qoplash qurbiga (qobiliyatiga) ega bola oladi, agar debitorlik qarzlarini tezlikda undira olsa, tayyor mahsulot va tovarlarni o‘z vaqtida sotib pulga aylantira olsa, shunda tolov layoqatiga ega boladi. 3. Joriy likvidlik koeffitsiyenti. Bu koeffitsiyentni aniqlash uchun «Eng yuqori likvidli aktivlar» bilan «Tez realizatsiya etiladigan aktivlar» tarkibiga «Sekinlik bilan realizatsiya etiladigan aktiv»larni qo‘shib, jam i summasini mo‘tadil qisqa muddatli majburiyatlarga b o lish kerak, ya’ni quyidagi formuladan foydalanib aniqlanadi: J P\+P2 Formulaning suratidagi ko‘rsatkichlar kelgusi davr xarajatlarini chegirib tashlangandan keyin, qolgan jami joriy aktivlar hajmini ifodalaydi. Demak, joriy aktivlar summasini mo‘tadil qisqa muddatli majburiyatlarga bolish orqali joriy likvidlik koeffitsiyenti aniqlanadi. Boshqacha aytganda, joriy tolovga qodirlik koeffitsiyenti aniqlanadi. Joriy likvidlik (to‘lovga qodirlik) koeffitsiyenti nimani bildiradi? Bu koeffitsiyent xo‘jalik debitorlik qarzlarini o‘z vaqtida undira olsa, tayyor va tovar mahsulotlarini mo‘tadil holatda realizatsiya qila olsa ham da ishlab chiqarish zahiralarining ayrim turlarini zarurat tug‘ilganda sota olsa hamda tugallanmagan ishlab chiqarishni pul shakliga aylantira olgan taqdirda korxona aylanma aktivlari bilan mo‘tadil qisqa muddatli majburiyatlarni qoplay (tulay) olish imkoniyatiga ega bolishligini, ya’ni tolo v g a qodir bolishligini bildiradi. Bu koeffitsiyent 2 va undan ortiq bo lsa, uni mo‘tadil ko‘rsatkich deb atash mumkin: Kk> 2. Yuqorida bayon qilingan tolovga qodirlik (ya’ni likvidlik) koeffitsiyentlarini hisoblash tartibini quyidagi shaklda keltirdik.