Iqtisodiyot” kafedrasi “menejment” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

Kadrlar bilan ishlashda iqtisodning ta`siri. Global iqtisod inqirozining tark etishi ekspertlar tomonidan kadrlar bilan ishlash menejmentida dunyo miqyoasida bardoshli bir belgi deb ishonildi. Masalan y Yaponyada ishchilar ikta narsani umid uchun ishlatishgan: hayot uchun boʻlgan kasb va munosib pensiya. Hozirda, hayot davomidagi ish uzoq davom etadigan narsa va korparativ pensiya rejalari barbod etilayapti. Yevropa birlashmasidagi a`zo boʻlgan davlatlar ishsizlik reytini koʻtarilib borishi kelajakda davom etishi kuzatishyapti va Ispanya bilan bog`liq boʻlgan bu holatni kuchli holatida kuzatishyapti. Taylanda avtomobil sanoatida ishlaydigan hodimlarni ish soatlarini qisqartirishga oid masalalarni koʻrib chiqishdi, yani bu ularning toʻloviga va ularning tajribalarini yangilashga ta`sir qilish tufayli. AQSH da esa mehnat boʻyicha iqtisodchilar shunday deyishdi, garchi ishlarning hammasi asta sekin bilan qaytib kelsada bu ishchi hodimlarning oldingi ishlagan ishlaridaqa boʻla olmaydi. Ishlarning koʻpi vaqtinchalik ishlar va ular kontrakt asosidagi ishlardir. Yana 8.4 milliondan ziyod ishlar iqtisodiy pasayish paytlarda yoʻqolib ketgan va ular qayta tiklanmaydi lekin, oʻsib borayotgan sanoatlardagi ishlar bilan almashinishi mumkin.
Bunday oʻzgarishlar ish beruvchilar va ishchilarga yomon ta`sir qildi. Amerikadagi ishchilar keskin oʻzlarini ishdagi faoliyatlarini pasaytirishdi va istefoga chiqishini kamaytirishdi. Bunday topilmalarda tashkilot qanday oʻzinining kadrlar bilash ishlashini boshqarishi haqida bir katta ma`no bor edi.

Ishchilarning mehnat birlashmasi. Rejalashtirilgan kunlik ish tartibi Unite tomonidan toʻxtatildi, vu bu holat Yevropaning uchinchi oʻrindagi eng katta boʻlgan Britanya havo yoʻllariga yomon ta`sir keltirib chiqardi, ayni damda bu avia sanoatida iqtisodiy pasayishni uzoq muddat davom etayotganiga qarshi kurashilayotgan edi. Bunday munozarani boshqaruvchilar va birlashmalar birgalikda ish tajribalari orqali yechim topishmasa, aks holda ishchi hodimlar oʻzlariga aviya havo yoʻllariga yoz davomida salbiy ta`sir oʻtkazishga oʻzlariga qasd qilib olishlari mumkin. Xitoyda Honda va Tayota kampaniyalariga qarshi urushlar orqali davlatning asosiy koʻrayotgan jabri bu kelayotgan foydani teng boʻlmasligi, iflyatsiyanin oshib ketish va mol mulklarning narxlari oxishib ketishi orqali yuz berdi. Fabrikada majburan 12 soatlab ishlayotgan ishchilar ularning hatasida 6 kun ishlab va kam ish haqqi bilan ta`minlanishi takroran davom etmoqda. Bunday holatlar ishni toʻxtashiga sabab boʻladi, ishchilarni oʻrtasida munozalar chiqishiga sabab boʻladi.

Joriy baholash. Ish boshqaruvchilar kadrlar bilan ishlash rejasini tuzish uchun hozirdagi ishchilarning toʻliq roʻyxatini birinchi navbata tuzib chiqadi. Bu roʻyxat odatda ishchilarning isimlari, bilim doirasi, tayorlagarlilik darajasi, bundan oldin qabulqilingan ishi, ishlatgan tillari, mahsus imkonyatlri va mahsuslashtirilgan qobilyatlari haqidagi malumotlarni oʻzichiga oladi. Murakablashtirilgan malumotlar omborlari shu malumotlarni qabulqilishni va saqlashni osonlashtiradi.
Misol uchun Stephenie Cox, shimoliy va janubiy Americadagi Schlumbergerning kaderlar boʻlimi boshligí, People Match nomli rejalashtirish dasturidan foydalanish orqalik boshqaruvdagi mahoratni aniqlashtirishga yordam berdi. Tasavur qilaylik Brazilyadagi firma uchun ish boshqaruvchi kerak. Raxbar talab bildiradiki ishga olinadigon menejerda quydagi tajriba va imkoniyatlar mavjud boʻlishi kerak: ishfaolyatini yangi joyga koʻchira olish, Partugal tilida gaplasha olish, va yuqori saloxiyatli ishchi. Qisqa mudat ichida, 31 ehtimoli boʻlgan nomzodlarning ismlari paydo boʻladi. Ishchi resursini rejalashtirishning faolyati ham shuki menejerlarga mos va kerak boʻlgan nomzodlarni aniqlashda yordam beradi.