Iqtisodiyotni modernizatciyalash va diversifikatciyalash strategiyasi

1990 – 1995 yillarda MDH mamlakatlarida mahsulot ishlab
chiqarish dinamikasi (1995 yil 1990 yilga nisbatan, %)

Mamlakatlar	Yalpi ichki Mahsulot	Qishloq xjalik mahsuloti	Sanoat Mahsuloti
O’zbekiston	81,1	89,0	99,0
Rossiya	62,2	67,0	50,0
Belorussiya	60,5	79,0	61,0
Qirg‘iziston	50,3	57,0	35,0
Qozog‘iston	45,4	54,0	48,0
Ukraina	44,4	61,0	53,0

Jadvalda keltirilgan hamma davlatlar uchun qishloq xo‘jaligi tarmog‘ini rivojlantirish katta ahamiyatga ega. Bu tarmoqda ishlab chiqarilgan mahsulotning kamayishi O’zbekistonda hammasi bo‘lib 11,0 foizni tashkil etgan bo‘lsa, boshqa hamdo‘stlik mamlakat­larida bu ko‘rsatkich 33,0 –46,0 foizni tashkil etib, demak qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining kamayish sur’atlari O’zbekistonga nisbatan 3-4 marotaba yuqori bo‘lgan.

Yana shuni ta’kidlash kerakki, O’zbekistonda 1990-1995 yil­larda chorvachilikda mollar sonining, dehqonchilikda ekin maydon­larining kamayishiga yo‘l qo‘yilmadi, qishloq xo‘jaligi mahsulot­larining respublikada kamayishi o‘tish davri qiyinchiliklaridan kelib chiqib, ekin mahsulotlarining hosildorligi, chorvachilik mahsuldorligining pasayishi hisobidan bo‘ldi.
Sanoat mahsulotini oladigan bo‘lsak, O’zbekistonda uni ishlab chiqarish hammasi bo‘lib bir foizga kamaydi, boshqa hamdo‘stlik mamlakatlarida sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishning ka­ma­yish sur’atlari 47 –65 foizni tashkil etdi.
Yuqorida keltirilgan jadval ma’lumotlari Moskvada chop etiladigan «Nezavisimaya gazeta»da ham berilgan. Undan tashqari bu gazetada quyidagi ma’lumotlar ham chop etilgan¹⁵.
Ilgari «Nezavisimaya gazeta» O’zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi, jamiyatni demokratlash jarayoni bo‘yicha faqat salbiy, tanqidiy ma’lumotlarni chop etgan, lekin bu gal, majburan O’zbekistonda sanoat taraqqiyoti bo‘yicha ijobiy ma’­lumotlarni chop etdi.
Yuqorida keltirilgan ma’lumotlardan ko‘rinib turibdiki, 1990-1996 yillarda O’zbekistonda sanoat mahsuloti ishlab chiqa­rish 6,0 foizga oshgan. Shu davrda sanoat mahsuloti Turkmanis­tonda 16 foizga, Belorussiyada – 37 foizga, boshqa davlatlarda 2-3 ma­rotaba, Gruziyada esa 5 marotabadan ko‘pga kamaygan.
Sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarish ma’lumotlarini tah­lil qilar ekanmiz quyidagi jadvalda keltirilgan sanoat mah­suloti bir guruh turlarining 1991-1995 yillarda ishlab chiqari­lishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar alohida e’tiborga molik.


3-jadval.