Ishchi kuchini takror hosil qilish va uning o`ziga xos xususiyatlari

20. To`lov balansi defitsitligi va uni qoplash usullari
To‘lov balansi defitsitini qoplashning ikki usuli mavjud:

1. 
   Vaqtinchalik usul.
   

Vaqtinchalik usulga quyidagilar kiradi:

• 
  xalqaro kreditlar jalb etish;
  
• 
  xorijiy investitsiyalarni jalb etish;
  
• 
  oltinni garovga qo‘yish yo‘li bilan xalqaro kreditlar olish.
  

2. 
   So‘nggi usul.
   

So‘nggi usulga quyidagilar kiradi:

• 
  oltinni sotish;
  
• 
  rasmiy valuta zaxiralarini ishlatish.
  

To‘lov balansining defitsitini kamaytirishda davlat budjet-soliq va pul-kredit siyosatidan foydalanadi.
Budjet – soliq siyosati doirasida, odatda, quyidagi tadbirlar to‘lov balansining defitsitini kamaytirish maqsadida qo‘llaniladi:

• 
  eksportyorlarga budjet subsidiyalari berish;
  
• 
  import qilinadigan tovarlarga nisbatan belgilangan boj solig‘i stavkalarini oshirish.
  
• 
  investorlarning qimmatli qog‘ozlardan olinadigan foizli daromadlarini soliqqa tortmaslik.
  

Pul-kredit siyosati doirasida Markaziy bankning hisob stavkasini oshirish yo‘li bilan xorijiy valutadagi mablag‘larni mamlakatga kirib kelish hajmini oshirish usulidan keng foydalaniladi.

21. Valyuta kursi va unga ta`sir etuvchi omillar
Valuta kursi valuta bozori (foreign exchange market)da milliy valutaga bo‘lgan talab va uning taklifi o‘rtasidagi nisbat orqali o‘rnatiladi. 11.5a- rasmda u tasvirlangan bo‘lib, bunda e – dollarning valuta kursi, ya’ni yuanlarda ifodalangan 1 dollar narxi, D – dollarga bo‘lgan talab egri chizig‘i, S - dollarning taklif egri chizig‘i. Valuta (dollar)ga bo‘lgan talab egri chizig‘i pastga qarab yo‘nalgan, chunki dollarning valuta kursi qanchalik yuqori bo‘lsa, ya’ni yuanlarda dollarning narxi qanchalik yuqori bo‘lsa, xitoyliklar 1 dollarga shunchalik ko‘p yuanlarini sarflashlari kerak bo‘ladi va ular tomonidan dollarga bo‘lgan talab miqdori kamayadi.