Ishlab chiqarish texnologiyalari

Kimyoviy usulda yog‘ni rafinatsiya qilish – bunda yog‘ni sulfat kislota yordamida ishlov berish, gidratsiya, gossipolni ajratish, ishqorli rafinatsiyalash kiradi. Sulfat kislota bilan ishlov berishda harorati 20-25⁰S bo‘lgan yog‘ga sekin asta 90-95% li sulfat kislota bilan ta’sir ko‘rsatiladi. Buning natijasida yog‘ tarkibidan oqsil va mumsimon moddalar cho‘kmaga o‘tadi. Bu yog‘ tindirilgandan keyin uni yuvish apparatiga beriladi va yog‘ning tarkibidan sulfat kislota issiq suv bilan yuvib chiqariladi. Gidratsiya – bu usulda isitilgan yog‘ga (40-50⁰S) alashtirilib turilgan holatda harorati (40-50⁰S) bo‘lgan issiq suv yoki bug‘ yuboriladi. Gidratsiya natijasida oqsillar va shilliq moddalar quyuq cho‘kma sifatida apparat tagiga cho‘kadi va yog‘ tarkibida kislota kamayadi. Gidratsiya natijasida hosil bo‘lgan cho‘kma yog‘dan ajratib olinadi.
Ishqoriy rafinatsiyalash – bunda o‘yuvchi ishqorlardan foydalaniladi. Yog‘ga ishqoriy eritmalar bilan ishlov berilganda ishqorlar yog‘ning tarkibidagi erkin va boshqa qo‘shimchalar bilan o‘zaro birikib, yog‘ning tarkibidagi kislotalarning kamayishiga va yog‘ni nitralizatsiya qilinishiga olib keladi.


Nazorat va muhokama uchun savollar

1. 
   Oziq-ovqat sanoatining xom ashyo bazasiga nimalar kiradi?
   
2. 
   Un tortishning texnologik jarayonlari o‘z ichiga qanday jarayonlarni oladji?
   
3. 
   Non ishlab chiqarish uchun zarur bo‘lgan xom ashyolarga nimalar kiradi?
   
4. 
   O‘simlik yog‘i ishlab chiqarish texnologik jarayoni o‘z ichiga qanday bosqichlarni oladi?
   
5. 
   Yog‘ ishlab chiqarish sanoatining texik-iqtisodiy ko‘rsatkichlariga nimalar kiradi?
   

9-MAVZU. To‘qimachilik tovarlarini ishlab chiqarish
Reja:


9.1. To‘qimachilik sanoatda ishlatiladigan asosiy xom ashyolar. 9.2.To‘qimachilik tolalari. Paxta xom ashyosiga birlamchi ishlov berish, tabiiy va sun’iy tolalarga ishlov berish texnologiyalari.