Ishlov berish texnologiyasi reja

Muhokama uchun savollar

1. 
   Tokarlik dastgohini nima uchun texnologik mashina deb ataladi?
   
2. 
   Tokarlik-vintqirqish stanogi qanday qismlardan tashkil topgan?
   
3. 
   Asosiy harakat deb nimaga aytiladi?
   
4. 
   Surish harakati deb nimaga aytiladi?
   

Tokarlik dastgohi tokarlik-vintqirqish dastgohidan nimasi bilan farqlanadi?

8. 
   TV-6 qisqartmasining ma’nosini ayting.
   
9. 
   Tokar va chilangarning ish 6‘rtii qanday jihozlanishi kerak?
   

Mashina, mexanizm elementlari va turlari, Metallarga ishlov berishga oid xalq hunarmandchiligi turlari bo(yicha ish usullari
0 ‘rta Osiyo xalq amaliy san’ati juda qadim zamonlardan ben mis, tilla va kumush kabi rangdor metallardan ishlangan nafis buyumlari bilan mashhurdir. Hozirgi kunda ham metallga ishlov berishga oid xalq hunannahdchiligining bir qancha turlari mavjud. Ulardan: misgarlik, kandakorlik, chilangarlik, tunukasozlik, zargarlik, pichoqchilik, ignasozlik kabilami ko‘rsatish mumkin. Hunarmandlar qadimdan bir- birlari bilan birikib bir mahallada yashaganlar. Shuning uchun mahallaming nomi o‘sha hunar nomi bilan yuritilgan.
Metallga ishlov berish uchun aw alo kerakli asboblarni tanlab olmoq zarur. Buning uchun tayanch asboblari, chekanka bolg‘alari, qaychi va omburlar, turli shakldagi keskichlar, pichoq, pardozlovchi asboblar, iskana, sandon kabilar kerak boTadi. Metallga ishlov berishda ishlatiladigan asbob-uskunalar uchli, kesuvchi va o‘tkir tigTi asboblar boiib, ular bilan ishlaganda ehtiyot boiish, XTQga qat’iy rioya qilish zarur. 0 ‘qituvchining ruxsatisiz asbob-uskunalarga tegmaslik, ish o‘nini ruxsatsiz tashlab ketmaslik lozim. Ishni tugatgach, ish o'rnini qirindilardan tozalashda maxsus tozalagichlardan foydalanish kerak. Metallarga badiiy ishlov berish texnologiyasini o‘rganish, uning uslublarini tushunib olish uchun hunarmandlar tomonidan tayybrlanadigan buyumlaming asosiy turlari bilan tanish zarur.
Bulargako‘zalar, qumg‘on, choynak, choydish, obdasta, isiriqdon, nosqovoq, chilim, turli laganlami kiritish mumkin.
Pichoqchilik. Pichoqchilik deganda biz pichoq yasash kasbini
tushunamiz. Pichoq bobolarimiz uchun qadimdan tirikchilik vositasi boiib xizmat qilgan. Hozirgi vaqtda pichoq yasash san'ati xalq amaliy san’ati qatorida ‘ e’zozlanib kelinayotir. Nodir pichoqlar yasashda o‘zbek pichoqsoz ustalarining oldiga tushadigan usta kam topilgan. Pichoqchilikning o‘ziga xos. maktablari mavjud.t Fjarg'ona vodiysi, Samarqand, Buxoro, Toshkent, Xorazm, Qashqadaryo, Surxdndaryo qadimdan pichoqchilik markazlari boiib, bularda ishlangan picboqlar o‘zining ishlash texnologiyasi, shakli. katta-kichikligi va bezaklari bilan farq qilgan. Kandakorlik Kandakorlik o'zbek xalq amaliy bezak san'atming eng keng tarqalgan turlaridan biridir. Kandakorlik deganda metalldan yasalgan buyumlarga o'yib yoki bo'rtma qilib naqsh ishlash tushuniladi. Savdo-sotiqda qadimdan kandakorlik buyumlariga talab katta boigan. Bu asarlar ramziy ifodalaming yangi uslublari hamda g'oyalarini tarqatish tnanbai bo'lib xizmat qilgan. Mis buyumlaming turlari. Metalldan yasalgan idishlarning umumiy shakli ma’lum proporsiya hamda seluetga ega. Jumladan mis laganlar ko'pincha do irasimon. ovalsimon, to'rtburchak shaklda boladi. Mis laganlarining lavxori, dulava kabi turlari bor. Lavxor - oval simon yoki to'rtburchak mis lagan bo'lib, ulaming lablari yon tomonga qayrilgan bo'ladi. Dulava - tuxumsimon yoki to'rtburchak shakldagi mis laganlar bo'lib. ular yon tomonga qayrilib yana davom etib pastga qayrilgan bo'ladi. Zargarlik buyumlari. Ular turli-tuman bo'lib. o'ziga xos nomlanadi. Peshonaga taqiladigan tillaqosh, bargak, quloqqa - zirak, boshga - takdozi, sanchoq, oltin tumor, ko'krak bezagi murg'ak. zebigardon, tumorcha soch bezaklari, zulfi tilla, osma bezak, gajak. butun tirnoq, yarim tirnoq, qo'sh duo, burun bezagi, yuz bezagi, bel bezagi kamar, boyintumor, bilakuzuk, uzuk va boshqalar. Bulaming barchasi kelin-kuyovlar libosini to'ldirib, xonadonda to'y, bayram va boshqalarda taqiladi.
Muhokama uchun savollar

1. 
   Metallga ishlov berishga oid xalq hunarmandchiligi turlari bo'yicha ish usullariga nimalar kiradi?
   
2. 
   Metallga ishlov berishda qanday asboblardan foydalaniladi?
   
3. 
   Kandakorlik deganda nimani tushunasiz?
   

Zargarlik haqida nimalarni bilasiz?