Islom dinidagi ideologiyaliq siyasiy ağimlar. Missionerlik va prozelitizmninig salbiy oqibatlari. Joba : 1 Islam daǵı jónelisler. Siyasiy partiya, háreket, gruppa hám gruppalar

Soraw tuwıladı, nege jaslar rásmiy islep turǵan alımu, ulamalar qalıp, turaqsız, shubhalı adamlarǵa isenip, olar artınan ergashadilar?

Pikirimizcha, buǵan sebep jaslardıń sanasın, dúńyaǵa kózqarasları ele qáliplesip ulgirmegenligi, ápiwayı, isenimshilligi, tayınlı diniy, ruwxıy maǵlıwmatlarǵa iye emeslikleri, esitip atırǵan shaqırıqları olarǵa “sırlı” bolıp tuyulishi, materiallıq tárepden qiynalganliklari hám sol sıyaqlı faktorlar sebep bolıwı múmkin.

Endi vahhobiy, hizbchi shaqırıqshılarǵa kelsek, olardıń kópshiligi gápke sheshen, sóylemshek, insandı avrab ruwxıylıqlarına tásir ete alatuǵın, ózleriniń jollarına júrgenlerge pulni reyimsiztuǵın wádeparaz, hayyar, hám chapdast kisiler bolıp tabıladı.

Olar jaslardıń diniy bilimleri jetkilikli emesligi yamasa ulıwma joq ekenliginen, ápiwayı, hár kimga isenimshilliginen ustalıq menen paydalana alatuǵın sum, ilgir kisiler bolıp tabıladı. Olar Quran ayatların, payǵambarımız ádislerin, zárúr bolıp qalǵanda, hesh uyalib netib o'tirmay, gúnádan qorqpay óz paydalarına ózgertirip awdarma etip túsintirip, jaslar sanasına biymálel uwlı zatlay aladılar.

Olar menen tartısqa aralasıp, olardıń pikirin nadurıslıǵın tastıyıq etip “mot” qılsańız da olar buǵan tán bermeydiler. “Taqıya tar kelip qalǵanda” tuwrınan - tuwrı biz tek pikir beriwge, tarqatıwǵa buyırilganmiz, birovlarning pikirin alıw, birovlarning pikirine qosıw bizge “joqarıdan” qadaǵan etilgen, dep ashıqtan - ashıq moyinlerine aladılar da.

Olarǵa gáp uqqızıw, tuwrı jolǵa salıw júdá qıyınshılıqlı, sebebi olardıń kóbisi máńgúrge (zombi) aylanıp bolǵanlar.

Missionerlik haqqında gáp ketar eken, áwele bul túsiniktiń leksikalogik hám istilohiy mánislerin túsinip alıw zárúrli áhmiyetke egaligini bólek atap kórsetiw kerek.

Bul sóz lotin tilindegi «missio» fe'lidan alınǵan bolıp, «yuborish», «vazifa tapsırıw», missioner bolsa “wazıypanı orınlawshı” degen mánislerdi ańlatadı. Missionerlik bolsa belgilengen wazıypalardı sheshiwge qaratılǵan teoriyalıq hám ámeliy iskerlik kompleksin ańlatadı.

Túrli sózlikler hám dereklerde missionerlikka kóplegen tariypler berilgen. Olardıń derlik barlıǵında missionerlikka tán ayrıqshalıqlar xarakteristikalanıwı esesinde, bul sóz tiykarlanıp xristian dini menen baylanısadı. Atap aytqanda, hár jılı qayta baspa etiletuǵın «World Book» (“Jáhán kitapi”) ensiklopediyasida “Missioner qandayda bir diniy gruppa tárepinen basqalardı óz dinine targ'ib qılıw hám kirgiziw ushın jiberilgen insan”,-degen pikir belgilengen. 2005 jılda Moskvada baspa etilgen “Kirill hám Mefodiyning úlken ensiklopediyasi”da bolsa «Missionerlik qandayda bir diniy birlespe wákilleriniń óz ıqtıqatın basqa dinge sıyınıw wákilleri arasında jayıw háreketi»,-degen tariyp keltirilgen.

Ulıwma alǵanda, túrli sózlikler hám dereklerde aytılǵan tariypler bib-birine júdá jaqın hám uqsas bolıp, olarǵa tayanǵan halda tómendegi juwmaqtı shıǵarıw múmkin: missionerlik - bir dinga ıqtıqat etiwshi xalıqlar arasında basqa bir dinni targ'ib qılıwdı ańlatadı.

Búgingi kúnde xristian diniy shólkemleri tárepinen alıp barılıp atırǵan missionerlik háreketi kópden-kóp tartıslarǵa sebep bolıp atır. Zero, házirgi dáwirde jáhán xalqınıń tolıq kóbisi jalǵızxudolikka tiykarlanǵan óz dinine iye bolǵan dáwirde missionerlik unamsız bir jaǵdayǵa aylanıp qalǵanın atap ótiw zárúr.

Usı waqıtta, " missionerlik" túsiniginiń ózi túrlishe aytilayotganini da atap kórsetiw kerek. Atap aytqanda, protestant diniy shólkemleri " missionerlik" sózin biykar etediler hám óz xızmetlerin " ınjıllashtirish" túsinigi menen anıqlama beriwge háreket etediler. Bunı olar “Ínjıl”ning strukturalıq bólegi bolǵan áwliye Markdan ráwiyat etilgen «Hushxabar»de belgilengen xristianlar ushın jáhán uzra óz dinlerin barlıq xalıqlarǵa jetkiziw zárúrligi tuwrısındaǵı kórsetpediń orınlanıwı retinde usınıs etediler. Biraq “Ínjıl”da belgilengen joqarıdagiga uqsas pikirler óz dáwiri ushın tuwrı keliwin ayırım xristian diniy shólkemleri túsiniwdi qálemeyotganliklarini hám olar alıp baratırǵan háreketler haqılı narazılıqlardı keltirip shıǵarayotganini atap ótiw zárúr.