Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti “konchilik ishi va metallurgiya” fakulteti “hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi

Ong’indan himoyalovchi hudud, deb bino va inshootlardagi ma’lum hajmdagi shunday qismlarga aytiladiki, ular bino ichidagi yonishi mumkin bo’lgan boshqa qurilmalar bo’ylab yong’inni tarqalishiga yo’l qo’ymaydi. Bunday hududlar asosan sanoat korxonalarida ko’proq qo’llaniladi. Bunga asosiy sabab zamonaviy sanoat inshootlarining qurilishi katta maydonni ishg’ol etishi bilan birga ularning tomyopg’ich qurilmalari va ba’zan devorlari, ichida engil yonuvchi isitgich polimer ashyolar joylashtirilgan profnastillardan qurilishi hamda ularning tomlari engil yonuvchi ruberoid va bog’lovchi sifatida saqich eritmalarini qo’llanishidir.

YOng’inga qarshi hududlar qo’yiladigan joyiga qarab faqat tomni himoyalovchi yoki binoni qismlarga bo’lib himoyalovchi hudud-larga va ikkala vazifani ham o’tashga xizmat qiladigan hududlarga bo’linadi. Quyida bunday hududlarni konstruktiv ko’rinishlarini keltiramiz.

Tomni himoyalovchi hudud, uning kamida 6 m kenglikdagi ma’lum qismida ustki sirti va issiqlikni saqlagich qismi o’tda yonmaydigan ashyolardan tayyorlangan bo’ladi.

Ёнғинgа қарши ҳудуд

Ёнғин нарвони

I – даражали ўтgа

чидамли бино

III – даражали ўтgа

чидамли бино

CHizma 21. Galereya va estakadalarni loyihalashda yong’inga qarshi himoya hududlarini o’rnatilishi.

CHizma 22. Tomni yong’indan CHizma 23. Binoni yong’inga qarshi

himoyalovchi hudud: qismlarga bo’luvchi hudud.

1-xududnitomdagichegarato’sig’i; 1-sovuq havoni uzatuvchi kamera;2–issiq

2- yonmaydigan tom qurilmasi; havoni surib oluvchi kamera; 3- o’tga

3-yonuvchi tom qurilmasi; 4- hudud chidamli devor; 4 – ishlab chiqarish tomini ko’tarib turgan devor; цexlari; 5 – zinaxona; 6 - koridor;

5 - tutun o’tkazmaydigan pardevor; 7 - dahliz; 8- lift.

6-suv purkagich moslama; 7 – suv pardasi yordamida sovutilayotgan ustun.

Agar galereya va estakadalar yonishi mumkin bo’lgan ashyolardan quriladigan bo’lsa, sanoat korxonalarini loyihalash me’yori talablariga binoan ularda yong’inga qarshi himoya hududlari quyidagi qoidalarga rioya qilgan holda o’rnatilishi tavsiya etiladi:

a) Har 100m uzunlikdagi inshootga eni 6m dan kam bo’lmagan yong’inga qarshi hudud loyihalanadi;

b) II-V darajali o’tga chidamli binolar bilan estakadalarni uchrashgan joyida albatta 6 m kenglikdagi yong’inga qarshi hudud rejalashtiriladi, chizma 21. Hududni hamma tomonidan o’rab turgan qurilmalarning o’tga chidamlilik darajasi 2,5 soatdan kam bo’lmasligi shart;
v) Temir yo’l bilan kesishganda yong’inga qarshi hudud ikkala tomonga temir yo’l o’qidan 3 m ga chiqib turishi lozim;
g) Agar hudud binoning ustidan o’tadigan bo’lsa uning uzunligi binoning eniga teng bo’lib, yana ikkala tomonga 3 m dan chiqib turishi shart ekan.