Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oziq-ovqat kimyosi va biokimyosi

 
R – COOH + NaOH
R – COONa + H
2
O 
 
Ishning bajarilishi: 
 
Lipaza fermentining faolligini aniqlash uchun 2-3 kunlik unayotgan 
chigit mag„zidan 3 g olib, chinni hovonchada pH=4,7 ga teng bo„lgan 
atsetat buferida yaxshilab yanchiladi va 100 ml hajmdagi o„lchov 
kolbaga qo„yiladi. Chinni idishni 2-2,5 ml distillangan suv bilan 2-3 
marta yuvib, uni ham kolbaga solinadi. Ko„pchilik o„simliklar 

---

28 
tarkibidagi lipazaning optimal pH=4,5-5,0 bo„lganligi uchun unga yana 
5 ml atsetat buferi qo„shiladi. So„ngra ferment shirasi ustiga 1 ml toza 
paxta yoki kungaboqar moyidan solinadi, uning ustiga esa 1-2 tomchi 
toluol tomchilatib, kolbadagi aralashma yaxshilab chayqatiladi va 20-24 
soat oddiy xona haroratida yoki termostatda 30
ᴏ
C da qoldiriladi. Mana 
shu davr ichida moy lipaza fermenti ta‟sirida parchalanadi. Kontrol 
kolbalarda ham xuddi yuqoridagi tajribalardagi ishlar olib boriladi, 
ammo kolbalarni inkubatsiyaga qo„yishdan oldin aralashma 3-5 daqiqa 
qaynatiladi.
Inkubatsiya vaqti tugashi bilan kolbalarning har biriga 20 ml 96% 
spirt, 20 ml efir solinib ular ustiga 2-3 tomchi fenolftalein tomizilib, 0,1 
n natriy gidroksid eritmasi bilan titrlanadi. Agar kolbadagi aralashma 
rangli bo„lsa, timoftaleindan foydalaniladi.
Olingan natijani hisoblash. Lipaza faolligi 10 g urug„ga nisbatan 
quyidagi formula yordamida hisoblanadi: 
(7.1) 
X – izlanayotgan lipaza faolligi; 
A – titirlash uchun ketgan 0,1 n natriy gidroksid eritmaning hajmi 
(ml hisobida); 
T – 0,1 n natriy gidroksidning titri; 
b – kontrol titirlash uchun sarf bo„lgan 0,1 n;
natriy gidroksidning hajmi ( ml hisobida );