Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oziq-ovqat kimyosi va biokimyosi

Ishning bajaralishi: Kazeinni ajratish. 100 ml li kolbaga 5 ml 
sut va 5 ml distillangan suv solamiz. Kolbani yaxshilab chayqatib, 
tomchilab 1 ml 3 % li sirka kislota eritmasi qoʻshamiz. Yana yaxshilab 
chayqatib, 5....10 min tinch holatga qoʻyamiz. 
Kazein choʻkmasini filtrlab, olingan filtratni (zardob) neytrallash 
uchun natriy bikarbonatni CO
2 
ajralishi toʻxtaguncha qoʻshamiz va 
sutdagi tuzda eruvchi oqsillarni ajratish uchun ishlatamiz. 
Choʻkmaga tushgan kazeinni suv bilan yuvib, 2 ml 1% NaOH 
eritmasida eritamiz. 
Olingan filtratda kazein natriy oqsili borligini biuret reaksiyasi 
orqali isbotlaymiz. 
Sinov savollari: 
 
1. Oqsillarning hayot uchun qanday muhim ahamiyatga ega ekanligini 
tushuntiring? 
2. Oqsillarning qanday turlarini bilasiz? 
3. Hayvon oqsillari toʻgʻrisida nimalarni bilasiz? 
4. Biuret reaktivi nima uchun ishlatiladi?
13-laboratoriya ishi 
Yogʻlarning oziq-ovqat tarkibidagi massaviy ulushini gravimetrik 
usulda ajratish 
 
Ishdan maqsad: Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi yogʻlar 
miqdorini gravimetrik usulda aniqlashni oʻzlashtirish. 
Kerakli reaktivlar: Sut, dietil efiri, magniy sulfat tuzi – MgSO
4
, 
natriy karbonat tuzi – Na
2
CO
3
. 

---

50 
Idish va asboblar: Pipetkalar, oʻlchov slindrlari, ajratish 
voronkalari, tubi tekis kolbalar, analitik torozi, rotorli bugʻlatgich. 
Lipidlar tabiatda keng tarqalgan boʻlib, oziq – ovqat sanoatining 
asosiy ratsionali hisoblanadi. Lipidlar yogʻsimon moddalar boʻlib, 
tarkibi, tuzilishi va funksiyalari qanchalik murakkab boʻlmasin, bu 
gurux moddalari turli xil kimyoviy strukturaga ega boʻlishiga qaramay, 
gidrofobligi va suvda erimasligi, faqat organik erituvchilarda (atseton, 
benzol, tetraxlor metan, efir, benzin va boshqalar) erish xususiyatlariga 
koʻra bir guruhga umumlashtirilgan. Lipidlar ham xuddi uglevod va 
oqsillar singari, tirik hujayra tarkibining asosiy qismini tashkil qiladi. 
Lekin ular uglevod va oqsillardan ba‟zi bir xususiyatlari bilan farq 
qiladi.
Gravimetrik usul – arbitraj usul hisoblanib, yogʻlarni dietil efir bilan 
ekstraksiyalashga asoslangandir. Karbonat natriy eritmasi qoʻshilishi 
natijasida sut plazmasidan yogʻlar ajraladi.