Issiqlik almashinish qurilmalarini

 
Аjratish. Yuvilgandan soʼng, qurilmalarni hammayogʼi berk qopqoqlar bilan 
kommunikatsiyadan ajratib olinib, keyin uni ajratishga oʼtiladi. Tagliklarni ajratish 
uchun baʼzan trubali bogʼlamning bir qismini demontaj qilishga toʼgʼri keladi. 
Qattiq qobiq trubali issiqlik almashinish qurilmalarining ogʼirligi anchagina. 
Shuning uchun ularni qismlarga ajratish va keyinchalik oʼrnatish uchun kranlar, 
uchoyoqlar, statsionar koʼtarish qurilmalaridan foydalaniladi. 

---

Nuqsonlarni aniqlash va bartaraf qilish. Tagliklar va ulardagi sektsiya toʼsiqlari 
devorlarining faktik qalinligini, teshiklarni parmalash yoʼli bilan oʼlchanadi, 
shuningdek ultratovushli qalinlik oʼlchagichlar yordamida ham oʼlchanadi. Sektsiya 
toʼsiqlarini tagliklarga payvandlash sifati, ularga suv solib tekshiriladi. Suvni 
navbatma-navbat har bir sektsiyaga uzatiladi, buning uchun qopqoqdagi barcha 
shtutserlar berkitiladi, qopqoqni esa ochiq tomoni bilan yuqoriga qaratib oʼrnatiladi. 
Truba panjaralaridagi trubalar uchlarini mahkamlanish holatini avval koʼz bilan 
kuzatish orqali tekshiriladi. Truba uchlarini truba panjaralari uyalarida teshik ogʼzini 
yumaloqlash orqali mahkamlash keng tarqalgan. Issiqlik almashinish trubalarining 
alohida xususiyatlari: ularning kichik qalinlikda ekanligidir. Shuning uchun trubalar 
uchlarining mahkamlanishi alohida eʼtibor bilan tekshiriladi. Teshiklarni 
yumaloqlab mahkamlash sifatini, yumaloqlash orqali mahkamlangan yuzalar holati 
boʼyicha baholanadi. Yuzalar bir tekis deformatsiyalangan boʼlishi, shuningdek 
yumaloqlab berkitilgan trubalar uchlari ichki diametri oʼlchamlari natijalari 
boʼyicha boʼlishi kerak. U truba devori qalinligi boshlangʼich diametrdan 15-30% 
ga koʼp boʼlishi kerak. Yangi yumaloqlab yopilgan birikmalar sifati, yumaloqlab 
berkitish darajasi orqali xarakterlanadi. Uni quyidagi formula orqali aniqlanadi: 
100
'

+
+
−
=
D
d
D
d
d
k
н
в
в
(4.1)
bu yerda k - razvaltsovka darajasi, (%); issiqlik almashinish qurilmalari uchun 
k=0,5-1%; va d
B
- razvaltsovkagacha va razvaltsovkadan keyingi truba diametri, 
mm; D - teshikli panjaradagi truba razvaltsovkasi uyasining diametri, mm; d
H
- truba 
uchining razvaltsovkagacha boʼlgan diametri, mm. 
Truba uchlari panjara yuzasidan truba devori qalinligiga teng boʼlgan uzunlikda 
chiqib turishi kerak va bortovka qilingan boʼlishi zarur. Truba uchining 
qoʼngʼiroqchasi (bortovka qilingan uchastka) butun, yoriqlarsiz va darzlarsiz 
boʼlishi kerak. Truba devorining yumaloqlab mahkamlangan yuzasidan yumaloqlab 
mahkamlanmagan uchastkalariga oʼtadigan joylariga eʼtibor berish zarur: ular silliq, 
devorlarining uchli kesiklarisiz boʼlishi kerak. 
Koʼp hollarda trubalarning uchlari tezroq yemiriladi, shuning uchun, ularning 
qalinliklarini oʼlchash orqali issiqlik almashinish trubalari butkul holati haqida 
xulosa qilish mumkin. Oʼta yemirilgan trubalar yumaloqlab mahkamlangan 
birikmalarning mustahkamligini taʼminlay olmaydi. 
Аgar panjaralar va trubalar yaxshi payvandlanadigan metalldan yasalgan boʼlsa, 
issiqlik almashinish qurilmalarida truba panjaralarida trubalarni payvandlab 
mahkamlash ham qoʼllaniladi. Panjara va truba devorlarining qalinliklari juda katta 
farqli boʼlishi, payvand ishlarini sifatli bajarilishiga qiyinchilik tugʼdiradi. Koʼrik 
vaqtida payvand choki bir tekisliligiga va uning qalinligiga eʼtibor berish kerak, 
chunki ekspluatatsiya jarayonida choklar korrozion va erozion yemirilishga duch 
keladi. 

---

Trubalar ichki yuzalarini yuvish vaqtida chiqarib yuborilmagan choʼkindilar bilan 
ifloslanganlik darajasini koʼz bilan ajratib va ozod kesimlar diametrlarini oʼlchash 
yoʼli bilan ham aniqlanadi.