Issn 2181-1296 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

ILMIY AXBOROTNOMA FIZIKA 2022-yil, 3-son 
143 
- 
sintezlangan F
M
spektrlar tadqiq etilgan P
i
spektrning fon tashkil etuvchisidan 
P
0 
= P – F
M 
“tozalash” imkonini beradi. 
TRN 
226
Ra, 
232
Th, 
40
K va texnogen 
137
Cs larning miqdori etalon OMASN (standart) 
manbalarning spektiri bilan normallashtirib hisoblanadi. 
1-rasm. Mosh namunasi γ-spektirining tashkil etuvchilari γ-spektr – A, fon – B va namunadagi 
40
K – C. 
Olingan tajriba natijalari. O‘simliklarning radioaktivligiga asosan TRN 
40
K katta hissa 
qo‘shadi (2-rasm). 
226
Ra va 
232
Th larning o‘simliklar va ularning don mahsulotlaridagi miqdori 
MDA dan A ≤20 Bk/kg kichik hisoblanadi. Texnogen radionuklid 
137
Cs ning konsentratsiyasi kichik 
miqdorda o‘simliklarning ekilgan tuproqlarda kuzatildi. 
2-rasm. Tuproq namunalari 

-spektrining tashkil etuvchilari: namuna – A, fon – B va 
40
K, 
 
232
Th, 
 226
Ra hamda texnogen 
137
Cs – C. 
Namunalarning solishtirma aktivligi etalon namunalar (manbalar) – A
et
bilan quyidagicha 
normirovka koeffitsiyenti orqali hisoblanadi: 
A
n 
= KA
et 
/
m 
Radionuklidlarning minimal detektirlash aktivligi (MDA) 2 soatlik o‘lchashlar natijasida: 
226
Ra, 
232
Th va 
137
Cs uchun A = 20 Bk/kg va 
40
K uchun A = 40 Bk/kg ni tashkil qiladi. Shu qiymatdagi MDA 

---