Issn 2181-2292 "солиқ ва ҳаёт" электрон илмий-оммабоп журнали

 
 
 
 
 
 
1-расм. Молиявий ҳисобот ахборотининг асосий фойдаланувчилари таснифи
1
 
- мавжуд ва потенциал қарз берувчилар ҳамда бошқа кредиторлар берилган 
(ёки бериладиган) қарз маблағларининг қайтишини баҳолаш мақсадида молиявий 
ҳисоботдан фойдаланадилар. Қарз берилган (ёки берилаётган) корхонанинг 
молиявий барқарорлиги ҳамда тўлов қобилияти кредиторлар учун энг муҳим 
кўрсаткичлар бўлиб, бу кўрсаткичлар молиявий ҳолат тўғрисидаги ҳисобот 
ахборотлари ёрдамида аниқланади. Кредиторлар (қарз берувчилар) ҳам моҳиятан 
1
«Молиявий ҳисоботларни тақдим этишнинг концептуал асоси»га мувофиқ муаллиф томонидан ишлаб чиқилган. 
Молиявий ҳисобот ахборотининг асосий фойдаланувчилари 
Мавжуд ва потенциал инвесторлар 
Мавжуд ва потенциал қарз берувчилар ҳамда 
бошқа кредиторлар 

---

www.soliqvahayot.uz
III СОН. 2023 
254 
инвесторлар ҳисобланади. Кредиторларнинг бошқа инвесторлардан фарқи улар 
корхонанинг фаолияти билан боғлиқ рискларни ўз зиммасига олмайдилар. Яъни, 
корхонанинг ўз фаолиятини фойда ёки зарар билан якунаши, қарз маблағлари 
тикилган лойиҳанинг муваффақиятли бўлиш ёки бўлмаслиги кредиторларнинг 
даромадларига таъсир ўтказмайди. 
Молиявий ҳисобот ахборотидан асосий фойдаланувчилардан бошқалар ҳам 
қарорлар қабул қилиш жараёнида фойдаланишлари мумкин. Шуни таъкидлаш 
керак-ки, молиявий ҳисоботни тайёрлашда бу гуруҳлардаги фойдаланувчиларнинг 
ахборотга бўлган эҳтиёжларини максимал даражада қондириш мақсад қилинмайди. 
Шундай бўлсада, улар асосий фойдаланувчилар учун тайёрланган молиявий 
ҳисоботлардаги ўзлари учун зарур бўлган ахборотлардан фойдаланиши мумкин. 
Молиявий ҳисоботнинг асосий бўлмаган фойдаланувчиларини қуйида гуруҳларни 
ажратиб кўрсатиш мумкин (1-жадвал).