Iste’mol va jamg‘arma

Iste’mol va jamg‘arma darajasi, mlrd., so‘m 
(shartli ma’lumotlar) 
Yillar 
Daromad 
darajasi (D) 
Iste’mol (I) Jamg‘arma 
(J) 
IO‘M JO‘M IMM 
JMM 
2005 
1500 
1300 
200 
0,87 
0,13 
- 
- 
2010 
1800 
1500 
300 
0,83 
0,17 
0,67 
0,33 
2015 
2200 
1700 
500 
0,77 
0,23 
0,50 
0,50 
1 
2 
3 (1-2) 
4(2:1) 5(3:1) 6(2:1) 7 (3:1) 
Jadval ma’lumotlaridan xulosa chiqarib aytish mumkinki, 
birinchidan, aholi daromadining asosiy qismi iste’molga sarflanadi, 
qolgan qismi jamg‘armaga ajratiladi. Ikkinchidan, iste’mol ham, 
jamg‘arish ham daromadlar darajasiga bevosita bog‘liq bo‘ladi. 
2500 D
Iste’mol va 2000 
jamg‘arma S 
(ming so‘m) 1500 
1000 S 

---

Iste’mol va jamg‘arma 
 
. 
377 
500 
500 1000 1500 2000 2500 
Shaxsiy daromad (ming so‘m) 
 
1-chizma. Shaxsiy daromad, iste’mol va jamg‘arma grafigi 
YaIMning iste’mol va jamg‘armaga taqsimlanishi (foiz) 
 
IMM va JMM Egri Chiziq Sifatida
IMM iste`mol grafigi egri chizig’ini raqamli qiymatidir, va JMM esa 
jamg’arma grafigi egri chizig’ini raqamli qiymatidir. 1-Bo’limning qo’shimcha 
ma’lumotlaridan ma’lumki, istalgan chiziqning egri chizig’i o’sha chiziqdagi bir 
nuqtani boshqasiga siljishdan hosil bo’lgan gorizontal o’zgarishga vertikal 
o’zgarishga proporsionaldir. Grafik 8.3 Grafik 8.2a va 8.2b larning kattalashgan 
ko’rsatkichlaridan foydalanib, iste`mol va jamg’arma chiziqlarining egri 
chiziqlarini hisoblab beradi. Kuzatib turgan bo’lsangiz, iste`mol ixtiyordagi 
daromaddagi har bir $20 milliard uchun $15 milliard hisobida o’zgaradi. Iste`mol 
chizig’ining egri chizig’i, shunda, .75 (= $15/$20) bo’lib, IMMning qiymati 
hisoblanadi. Jamg’arma ixtiyordagi daromaddagi harbir $20 milliardlik o’zgarish 
uchun $5 milliarddan o’zgarib boradi.shuninguchun, jamg’armaning egri chizig’i 
.25 (= $5/$20) bo’lib, JMMning qiymati hisoblanadi.
5
5
McConnell, Brue. Economics: principles, problems and policies. 17 
th 
edition. America, New York: McGraw-Hill, 
2008. page 157.