Italiyanıń awqatlanıw mádeniyatı Reje

Áyyemgi dáwir
Sonıń menen birge qarań: Áyyemgi Rim asxanası hám Rim imperiyasında awqatlanıw
Birinshi belgili italyan awqat jazıwshısı edi Grekshe Sitsiliya atalǵan Archestratus den Sirakuza eramızǵa shekemgi IV asirde. Ol "eń sapalı hám máwsimiy" ingredientlardan paydalanıw haqqında aytatuǵın qosıq jazǵan. Onıń sózlerine kóre, dámler maskalanmaslıǵı kerek tatımlıqlar, giyalar yamasa basqa tatımlıqlar. Ol ápiwayı tayarlıqqa zárúrli áhmiyet berdi balıq.
Ápiwayılıqtan waz keshildi hám Rim imperiyasi rawajlanıp barǵan sayın gastronomiya mádeniyatı menen almastırıldı. Waqıtına shekem De re coquinaria eramizǵa shekemiy 1-asirde baspa etilgen bolıp, ol jaǵdayda 470 dane retseptlar ámeldegi bolıp, olar tatımlıqlar hám otdan júdá kóp paydalanıwdı talap etedi. Rimlikler islep shıǵarıw ushın grek nanbaylardı jumıs menen támiyinledi nan Sitsiliya eń jaqsı abırayǵa iye bolǵanlıǵı sebepli Sitsiliyadan cirlardı import etdi cir óndiriwshiler. Rimlikler tárbiyalawdı eshkiler ushın qassaplıq hám ósdi súrtisok hám pırasa.
Orta jas
Ishkerinde qayta tiklengen orta ásir asxanası verrucole qorǵanı, Toskana.
Den asxana dástúrleri menen Rim hám Afina, jılda islep shıǵarılǵan asxana Sitsiliya geyparaları birinshi haqıyqıy italyan asxanası dep esaplasadı. Arablar 9 -asirde Sitsiliyaga bastırıp kirdi ismalaq, badam hám gúrish. 12-ásir dawamında Norman patsha Sitsiliyani úyrenip shıqtı hám odan uzın sabaqlar jasaǵan adamlardı kórdi un hám suw shaqırildi atriya, bul aqır-aqıbet boldı tri, bul termin elege shekem Italiyanıń qubla bóleginde spagetti ushın isletiledi. Normanlar da tanıstırdı bulardıń barlıǵı ataqlı bolıp qalıp atır.
Azıq-túlik ónimlerin saqlaw sıyaqlı ximiyalıq yamasa fizikalıq edi sawıpıw joq edi. Gósh hám balıq edi shekilgen, qurıtılǵan yamasa muzda saqlanadı. Shor suw hám duz isletilingen tuzlangan sıyaqlı zatlar seld hám emlew ushın shoshqa góshi. Túbirli palız eginleriler olar bolǵandan keyin shor suwda saqlanıp qalǵan qaynaq. Saqlawdıń basqa quralları kiritilgen may, sirke, yamasa góshti tıǵılıp qalǵan mayǵa salıp qoyıw. Mıywe saqlaw ushın, suyıqlıq, pal hám qumsheker isletilingen.
Arqa Italiya aymaqları qospanı kórsetip beredi German hám Rim mádeniyatı qubla bolsa arablardı sáwlelendiredi tásir, oǵada Orta er teńizi tamaqları arab sawdası menen tarqaldı. Italiyanıń asxanaǵa tiyisli eń áyyemgi kitapı 13-asr bolıp tabıladı Liber de coquina jazılǵan Neapol. Awqatlarǵa "Rim usılında" kiredi kapusta (ad usum romanorum), ad usum campanie " Campanian tárzde "tayarlanǵan "mayda japıraqlar", Marca di Trevisio den lobıya tamaqları, a tarta, kompositum londardicum búgingi kúnde tayarlanǵan tamaqlarǵa uqsas. XIV asrga tiyisli taǵı eki kitapda Rim ushın retseptlar ámeldegi pastello, Lasagna pie, hám odan paydalanıwǵa shaqırıń duz den Sardiniya yamasa Chioggia.
XV asirde, Maestro Martino aspaz edi Akviliya Patriarxi de Vatikan. Onıń Libro de arte coquinaria jáne de aqlanǵan asxananı suwretleydi. Onıń kitabında retsepti ámeldegi Maccaroni Siciliani, qamırdı quyashda keptiriw ushın jińishke temir tayaqshaǵa oralǵan halda jasalǵan. Makaron pısırılgen kapon rezerv zafaron, kórsetilinip atır Parsı tili tásirinler. Martino jańa ot paydasına artıqsha tatımlıqlardan saqlanıwın bólek atap ótiw kerek. Rim retseptlarına tómendegiler kiredi coppiette (hawada qurıtılǵan salam) hám kapusta ıdısları. Onıń Florentsiya awqatlarǵa máyek kiredi Bolonya tartasi, Siyen tartasi hám Genuyaliklar sıyaqlı retseptlar piperata (shıyrınlıklar), makaron, qabaq, zammarrıqlar hám ismalaq bórek menen piyaz.
Martino teksti 1475 jılda baspa etilgen kitapǵa kiritilgen Bartolomeo Platina basılǵan venetsiya huqıqına iye De honesta voluptate et valetudine ("Hadal zawıq hám salamatlıq tuwrısında"). Platina Martinonıń " Libro" sini regionlıq kontekstke qoyadı perch den Maggiore kóli, sardalye den Garda kóli, kúlreń den Adda, tawıqlar Padua, zeytun den Boloniya hám Piceno, tyurbo den Ravenna, rudd den Trasimeno ko'li, geshir den viterbo, bas den Tiber, roviglioni hám shad den Albano kóli, silekey qurt den Rieti, ánjir Tuskolodan, júzim den Narni, may den Kassino, apelsin den Neapol hám jılanlar den Kampaniya. Dánler Lombardiya hám Campania ámeldegi bolǵanı sıyaqlı eskertip ótilgen pal Sitsiliya hám Tarantodan. vino Liguriya qirǵaǵınan, Grekiston Toskana hám San-Severino hám Trebbiano Toskana hám Piceno kitapda da belgilengen.
Dáslepki zamanagóy dáwir
Sudi Florensiya, Rim, venetsiya hám Ferrara asxanada oraylıq edi. Cristoforo di Messisbugo, basqarıwshı Ippolito d'Este, baspa etilgen Banchetti Composizioni di vivande 1549 jılda. Messisbugo bórek ushın retseptler beredi (quramında hár túrlı plomba menen 124 retsept ámeldegi). Shıǵarmada Arqa tatımlıqlar hám qumshekerdi isletiwge pát berilgen.
1570 jılda, Bartolomeo Scappi, jeke aspaz Papa Pius v, jazǵan onıń Opera sol dáwirdegi italyan aspazlıǵı haqqında keń qamtılǵan kórinisti berip, bes jılda. Ol jaǵdayda ziyapatlar tuwrısındaǵı maǵlıwmatlar, atap aytqanda displeyler hám menyular, sonıń menen birge asxana hám stol inventarları suwretlengen 1000 nan artıq retseptlar bar. Bul kitap patsha sarayları ushın jazılǵan kópshilik kitaplardan adan kóre úy haywanları hám háwli qusın abzal kóriwi menen ajralıp turadı.
Retseptlar quramına til, bas hám elka sıyaqlı góshtiń kemrek kesiliwi kiredi. Úshinshi jılda balıq ushın retseptlar ámeldegi Ruwza. Bul balıq retseptleri ápiwayı, sonday-aq brakonerlik, quwırıw, tor hám marinadlanǵaninan keyin quwırıw.
Balıq awlanıwı kerek bolǵan máwsim hám jaylarǵa bólek itibar beriledi. Aqırǵı jildda bórekler, tartlar, fritslar hám shıyrın neapolitan ushın retsept ámeldegi pizza (házirgi mazalı versiya emes, sebebi pomidor ele Italiyaǵa kiritilmegen). Biraq, Jańa Dúnyadan bunday zatlar mákke hám túyetawıq kiritilgen.
17-ásirdiń birinshi on jıllıǵında Jakomo Kastelvetro jazǵan Breve Racconto di Tutte le Radici di Tutte l'Herbe et di Tutti i Frutti (Barlıq túbirler, ot hám miyweler haqqında qısqasha maǵlıwmat), Gillian Riley tárepinen anglichan tiline awdarma etilgen. Daslep Modena, Kastelvetro Angliyaǵa kóship ótti, sebebi ol a Protestant. Kitapda italyan palız eginlerileri hám miyweleri olardı tayarlaw menen bir qatarda keltirilgen. Ol palız eginlerilerdi tek ǵana qosımsha retinde emes, bálki awqattıń oraylıq bólegi retinde kórsetti. Kastelvetro palız eginlerilerdi shor suwda pisirip, zeytun mayi, duz, jańa maydanlanǵan qálempir menen jıllı yamasa suwıq halda xizmet etiwdi maqul kórdi. limon sherbet, verjus, yamasa apelsin sherbeti. Sonıń menen birge, ol ızǵar qaǵazǵa oralǵan palız eginlerilerdi kómir yamasa qozlar ústine zeytun mayi menen quwırıwdı usınıs etdi. Kastelvetronıń kitabı báhárde hop urıqları menen máwsimlerge ajıratılǵan hám truffle qısta, paydalanıw haqqında tolıq maǵlıwmat shoshqalar trufflelardı qıdırıwda.
1662 jılda Bartolomeo Stefani, bas aspaz Mantua gersogligi, baspa etilgen L'Arte di Ben Cucinare (Anglichan: 'Qudıqtı pısırıw kórkem óneri'). Ol birinshi bolıp bólimdi usınıs etdi vitto ordinario ("ápiwayı azıq-túlik"). Kitapda Dyuk tárepinen berilgen ziyapat súwretlengen Charlz xanzada ushın Shvetsiyalıq Kristina, pıshaq, vilka, qasıq, stakan, plastinka (tez-tez isletiletuǵın keseler ornına) hám peshete óz ishine alǵan hár bir qonaq ushın awqat hám stol sazlamalari tolıq maǵlıwmatları.
Bul sıyaqlı basqa kitaplar, mısalı Galatheo tárepinen Jovanni della Casa, qanday etip ayt skalci ("ofitsiantlar") qonaqlarǵa xizmet kórsetiwde ózlerin basqarıwları kerek. Ofitsiantlar awqatlanıw jaylarında xızmet qılıp atırǵanda basların yamasa basqa bólimlerin qırıp taslamaslıqları, tupurmaslıqları, iyiskelewleri, jóteliwleri yamasa túshkiriwleri kerek emes. Sonıń menen birge, kitapda awqatlanıwshılarǵa awqat waqtında barmaqlarıńızdı isletpeń hám salfetkani menen terińizdi súrtpeń