Izohli lug`at (Glossariy) Aqlli kishilarning ketib qolishi

“Marshall plani” - AQSh davlat kotibi J.X.Marshall tomonidan 1947-yilning 5-iyunida ilgari surildi, AQSh tomonidan Ikkinchi jahon urushida vayron bo‘lgan Yevropa amlakatlari xo‘jaligini tiklash va rivojlantirish uchun berilgan iqtisodiy yordamdir. Yevropaning 17
davlati (sobiq SSSR va sotsialistik yo‘lni tanlagan Sharqiy Yevropaning barcha davlatlaridan tashqari) a’zo bo‘lgan edi. Marshall rejasiga ko‘ra, 4 yil ichida 14 mlrd. doll, yordam uyushtirildi. Ko‘rsatilgan yordamning 60 %dan ко‘prog* i Buyuk Britaniya, Fransiya, Italiya va G‘arbiy Germaniyaga to‘g‘ri kelgan edi. Bu davlatlar iqtisodiyoti 50-yillardan so‘ng tez rivojlanish davriga qadam qo‘ydi.
“Mauntbettena plani” - ikkinchi jahon urushidan so‘ng o‘z mustamlakachilik ta’sirini saqlab qolishga intilgan ingliz bosqinchilari Hindistonning ikki dominioniga - Hindiston ittifoqi va Pokistonga bo'lib yuborish to‘g‘risidagi reja bo‘lib, bo‘linishda asosan aholining
budda va islom (musulmon) diniga mansubligiga ko‘proq e’tibor berilgan. Unda hududning milliy va xo‘jalik jihatdan butunligi mutlaqo hisobga olinmadi, mavjud bo'lgan sanoat korxonalarining asosiy qismi Hindiston hududida qolgan bo‘lsa, ulami xomashyo bilan
ta’minlovchi rayonlari esa Pokiston hududida qoldi. Bu esa, albatta ikki mamlakatning siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy jihatdan rivojlanishini nihoyatda murakkablashtirib yuborishga olib kelgan edi. Biroq, Buyuk Britaniya parlamenti ko‘pchilik ovoz bilan “Mauntbettena plani”ni qonun sifatida 1947-yilning 15-avgustida qabul qilib, “Hindiston”ni mustaqil davlat deb e’lon qildi.
Maxsus qarz olish huquqi - xalqaro valyuta fondining maxsus hisoblaridagi kredit yozuvlari ko‘rinishidagi xalqaro aktivlar (ya’ni zaxira va to`lov vositalar) bofilib, ulaming miqdori XVFga a’zo-mamlakatlaming kvotalariga mos keladi.
Mag6rib davlatlari bo4yicha iqtisodiy tashkilot - bu tashkilot 1974-yilda tashkil topgan bo‘lib, Mag‘rib mamlakatlari (Jazoir, Liviya, Marokash va Tunis) bo‘yicha umumiqtisodiy konsultativ komitet nomi bilan ham mashhurdir.
Monetarizm - bu nazariyaga ko‘ra, davlat tomonidan pul massasini o‘sish sur’atlari barqaror ushlab turiladi (yiliga 3-5%.atrofida) Davlat xarajatlarini qisqartirish xususiy kapital uchun bir iqtisodiyotdan boshqasiga erkin oqib o‘tish imkoniyatlarini ochadi. Bu esa, o‘z
navbatida, mamlakatda yangi ish joylarini yaratish va aholi turmush farovonligini oshirish imkoniyatini beradi.