Ilaqa (Silurus glanis Linnaeus., 1758) ju`dá u`lken balıq. Ádebiy maǵlıwmatlarǵa qaraǵanda Ámiwdár`yanıń to`meng aǵımınan uzınlıǵı 5 m den, salmaǵı 300 kg nan artıq keletuǵın ılaqa uslanǵan.Dár`yalarda, ko`llerde, kanallarda, suw saqlaǵıshlarda tirishilik etedi. Oyıqlarda jatadı. 3-4 jasında dene uzınlıǵı 45-55 sm, salmaǵı 700-1000 g shamasında jınısıy jaqtan pisip jetilisedi. Maydıń aqırı iyuń aylarında suwdıń temperaturası 20-230S aralıǵında suwdıń jaǵa boyına uwıldırıq shashadı. Ilaqalar o`simlik qaldıqlarınan ápiwayı uya saladı yamasa qamıs yaki jekenlerdiń tamırına uwıldırıq shashadı. Tuwıwshılıǵı jasına baylanıslı 7 mıńnan 1 million uwıldırıqqa shekem jetedi. Jetilisken uwıldırıqları iribolıp, o`lshemi 2-3 mm ge teń. Erkekleri uyasın qorǵaydı. Tarqalıwı: O`zbekistannıń derlik barlıq tegis jerlerdegi suw qorlarında ushırasadı.
Shiģis aq shabaģi (Abramis brama orientalis Berg.) Hár qıylı ortalıqlarǵa jaqsı iykemlesiwshi, ekologiyalıq o`zgerislerge shıdamlı balıq. Ko`llerde jasawdı xosh ko`redi, biraq dár`yada, kanallarda, suw saqlaǵıshlarda da tirishilik etedi. Bulardıń o`lshemi keń suw qorlarında jayılıp ju`riwshilerde 40-45 sm ge, al salmaǵı 3 kg ǵa jetiwi mu`mkin. Al kanallarda, ko`llerdiń jaǵa boylarında jasawshılarınıń uzınlıǵı 13-15 sm ge shekem boladı. U`sh jasında dene uzınlıǵı 14-16 sm (áste o`siwshi formaları) den 28-32 sm ge (tez o`siwshileri) jetkende jınısıy jaqtan jetilisedi. Ko`beyiwi aprel`-may aylarınıń ortalarında suwdıń temperaturası 15-18 °C jetkende baslanadı. Uwıldırıqları o`simliklerge, basqada suw astı zatlarına jabısadı. Uwıldırıq shashıw orınları (1-3 m) sayız o`simlikke bay jerler bolıp, suw keliw waqtında ko`beyedi. Tuwıwshılıǵı 10-340 mıń uwıldırıqqa tuwra keledi. Jetilisken uwıldırıqtıń o`lshemi 0,8-1,4 mm. Bular iyneliktiń lichinkaları, mizidler, xironomidlerdiń quwırshaqları hámlichinkaları, mollyuskalar, baqanshaqlı shayanlar, siyrek shaqa murtlı, eskek ayaqlı shayanlar, eki qanatlılardıń lichinkaları menen awqatlanadi.
Taban baliq (Carassius auratus gibelio Bloch.) Háwiz xojalıǵında áste o`siwshi, awlaw áhmiyetine ayralıqtay iye emes balıq. Uzınlıǵı 15 sm, salmaǵı 120 g ǵa jetedi. Al tábiyiy suw qorlarında tez o`siwshi balıq bolıp, onıń uzınlıǵı 40 -45 sm, salmaǵı 1,5 - 2 kg ǵa jetedi. Olardıń toparı ishinde urǵashıları erkeklerine qaraǵanda ko`p boladı.Taban balıqlar basqa tu`rdegi fitofil` (sazan, aq shabaq) balıqlar menen birge uwıldırıq shashadı, olardıń erkekleriniń sperması taban balıqtıń uwıldırıqların urıqlandırmay olardıń rawajlanıwına tu`rtki saladı.Jınısıy jaqtan 2-jılı (siyrek 3-jılı) áste o`siwshilerdiń uzınlıǵı 10 sm ge jetkende, al tez o`siwshilerdiń uzınlıǵı 18 sm, salmaǵı 200 g ǵa jetkende pisip jetilisedi. Aprel`diń 2-yarımınan baslap iyuń aylarına shekem suwdıń temperaturası 16-24 °C qa jetkende ko`beye baslaydı. Ko`pshilik suw qorlarında bo`lip-bo`lip uwıldırıq shashıwı bayqalǵan. Tez o`siwshi taban balıqtıń tuwıwshılıǵı 50-300 mıń uwıldırıqtı quraydı. Uwıldırıqlar suw astı o`simliklerine jabısadı. Jetilisken uwıldırıqlardıń o`lshemi 1,2-1,6 mm. Keń awqatlanıw spektrine iye, yaǵnıy suw otları, kolovratkalar, detritler, joqarı dárejeli o`simliklerdiń hár qıylı bo`limleri, tuxımları, plankton shayan tárizliler menen awqatlanadı. Balıqshılıq xojalıǵında kombikormdı jaqsı jeydi.Tarqalıwı: Ámiwdár`ya hám Sırdár`yanıń to`mengi aǵımında tirishilik etedi.
Do'stlaringiz bilan baham: |