J. R. Qobulov

3-dekadada	9	441	3	147	39	54	54	3		147		39		54	54	3		147		39		54
54
Oyda hammasi	25	1225.	9	441	117	162	162	9		441		117		162	162	7		343		91		126	126
Qoldiq		875		99	63	28	28			739		283		258	208			37		19		14	4

Yuk stansiyasi ishlarining texnologik jarayonlari.
Texnologik jarayonlar vagon, sostav va poyezdlarga samarali ishlov berish bo‘yicha muayyan operatsiyalarni amalga oshirish tartiblarini va ularni bajarish muddatlari me’yorlarini aniqlovchi ishlar tizimini belgilaydi. Texnologik jarayonlar vagon, sostav va poyezdlarga ishlov berishni eng kam muddatlarda, yuqori mehnat unumdorligida va eng kam moddiy va moliyaviy xarajatlar bilan amalga oshirishni va stansiyaning texnik vositalaridan hamda ishchi va xizmatchilaridan samarali foydalanishni ta’minlashi lozim. Texnologik jarayonlar fan va texnikaning yangi yutuqlari asosida ishlab chiqiladi.
Mavjud stansiya ishlarining texnologik jarayonlarini ishlab chiqish
Stansiya navbatchisi (DSP) qo‘shni stansiyadan poyezdning jo‘natilganligi haqida xabar olganidan so‘ng stansiyaga yetib kelayotgan poyezdni kutib olish uchun unga ishlov berishda qatnashadigan stansiya texnologik markazi (stansionniy texnologicheskiyssentr, quyida STS deb yuritiladi), vagonlarga texnik xizmat ko‘rsatish punktlari (punkt texnicheskogo obslujivaniya, quyida PTO deb yuritiladi) va tijoriy ko‘rik punktlari (punkt kommercheskogo osmotra, quyida PKO, deb yuritiladi) hamda zaruriyatli holatlarda harbiylashtirilgan soqchilik xizmatchilariga poyezdning nomeri, qabul qilish yo’lini va poyezdni yetib kelish vaqti haqida ma’lumot beradi.
Stansiyaga yetib kelgan poyezd sostaviga ishlov berish operatsiyalari quyidagilardan iborat:
Sostavni nazorat tekshirishdan (stansiya bo‘g‘izida poyezd qabul qilinayotgan payitda amalga oshiriladi);
Yuk xujjatlarini lokomotiv brigadasidan qabul qilib olishdan;
Yuk xujjatlarini aslicha varog‘i bilan taqqoslashdan;
Vagonlarni texnik ko’rigidan;
Vagonlarni tijoriy ko’rigidan.
Texnik ko‘rik punkti xizmatchilari poyezd to‘xtaganidan va poyezd lokomotivi sostavdan ajratilganidan so‘ng, sostavi to‘xtab turish signali bilan ihotalaydilar va boshmoqlar bilan mahkamlaydilar va uni PTO ishining texnologik jarayonlarida belgilangan tartibda ko‘rikdan o‘tkazishga va ta’mirlashga kirishadilar. Ko‘rikda texnik nuqsonliliklar mavjud vagonlar aniqlansa, ularning juftlashgan operatsiyalarga yaroqliligi belgilanadi. Sostavning texnik ko‘rigi bilan bir qatorda PTO xizmatchilari tijoriy ko‘rikni amalga oshiradilar.
Stansiyaga yetib kelgan poyezdlarga ishlov berishning na’munaviy grafigi 2.5- jadvalda ko’rsatilgan.
2.5- jadval

№

Operasiyalarning nomlari

Vaqt, daqiqalarda

Bajaruvchi

Poyezd kelgu- nicha

Poyezd kelganidan so‘ng

5 10 15

1

Aslicha - telegrammani olish va belgilash va manyovr dispetcheriga yetkazib berish

STS operatori

2

Qo‘shni stansiyadan poyezdning jo’natilganligi haqida ma’lumot olish

DSP

3

S TS, P TO va PKO larga poezdning nomeri, qabul qilish yo’li va vaq ti haqida ma’lumo t berish

DSP

4

Yetib kelgan poyezdga xizmat ko‘rsa- tishda qatnashadigan xizmatchilarini qabul qilish yo‘liga chiqishlari

PTO, PKO xizmatchi-lari va STS operatori

5

Stansiyaning kirish bo‘g‘izida poyezd kirib kelayotganida sostavni tekshirish

P O, PKO xizmatchilari va STS operatori

6

Avtotormozlarni bo‘shatish va poyezd lokomotivini sostavdan ajratish

2

Lokomotiv brigadasi va PTO xizmatchilari

7

Yetib kelgan poyezddan tashish hujja tlarini texnik idoragi yetkazib berish

2

Lokomotiv brigadasi va STS operatori

8

Yetib kelgan poyezdning tashish hujjatlarini tekshirish

10

STS operatorlari

9

Sostavni texnik ko’rikdan o‘tka-zish, avtotormoz yenglarini ajratish va ilib qo‘yish

15

PTO xizmatchilari

10

Tijoriy ko‘rik

15

PKO xizmatchilari

U M U M I Y V A Q T

15

2.5- jadval. Stansiyaga yetib kelgan poyezd sostaviga ishlov berish operatsiyasining na’munaviy grafigi

Stansiyadan jo‘natiladigan poyezdlarga ishlov berish operatsiyalari Stansiyadan jo‘natiladigan poyezd sostaviga ishlov berish operatsiyalari quyidagilardan iborat:
nazorat texnik ko‘rikdan;
tijoriy ko‘rikdan;
poyezd lokomotivini sostavga tirkashdan;
avtotormozlarni ko’rikdan o’tkazish va sinashdan;
yuk xujjatlarini lokomotiv brigadasiga yoki terma poyezdning bosh konduktoriga topshirishdan;
Stansiya navbatchisi manyovr dispetcherining ko‘rsatmasi bo‘yicha ko‘rik punktlari (PTO va PKO) rahbarlariga stansiya yo‘lining nomeri, sostavdagi vagonlar sonini, bosh va quyruq vagonlarning nomerini va poezdni jo‘nash vaqtini bildirib sostavni texnik va tijoriy ko‘rikka ta’qdim etadi. Texnik ko‘rik punkti ishchilari sostavni to‘xtab turish signali bilan ihotalaydilar, boshmoqlar bilan mahkamlaydilar va uni PTO ishining texnologik jarayonlarida belgilangan tartibda ko‘rikdan o‘tkazishga va ta’mirlashga kirishadilar. Sostavning texnik ko‘rigi bilan bir qatorda PTO xizmatchilari tijoriy ko‘rikni amalga oshiradilar.
Texnik va tijoriy nazorat ko‘rikni tamomlab, ko‘rikda qatnashgan ishchilar vagonlarda o’zlari bo’r bilan tasvirlab qo’ygan barcha ustyozmalarni o‘chirib tashlaydilar. Vagonlarning katta ko‘rikchisi texnik ko’rik tamomlanganligiga ishonch hosil qilganidan so‘ng stansiya navbatchisiga poyezdni jo‘nashga texnik tayyorligi haqida xabar beradi. Jo‘natilayotgan poyezdning tashish xujjatlari, terma poyezdan tashqari, nazorat blankasi (DU-81 shakldagi) yopishtirilgan paketlarda va muhirlangan holatda poyezd lokomotivi mashinistiga aslicha varog‘ining nusxasiga imzo qo‘ydirib topshiriladi.
Stansiya navbatchisi (operator) poyezd jo‘nab ketganidan so‘ng yagona dispetcherlik markazining uchastka dispetcheriga quyidagi ma’lumotlarni: poyezdning nomerini va indeksni, poyezd lokomotivining nomerini, jo‘nash vaqti va poyezdning tayinlangan manzilini, vazni va vagonlar sonini va poyezd sostavini tavsiflovchi boshqa ma’lumotlarni ham beradi.


2.3. Yuk stansiyasining sutkalik reja-grafik tuzish uchun yordamchi hisob ishlarini bajarish.

Sutkalik reja – grafik ishini ishlab chiqishdan avval stansiyaning yuk ob’yektlariga keladigan va ulardan jo‘natiladigan vagonlar sonni 1.1-jadval asosida aniqlashtirib chiqiladi (3.1-jadval). Yuk ob’yektlariga keladigan va ulardan jo‘natiladigan vagonlarning tafovuti asosida ortiqcha (+) va kamomad (–)vagonlar mavjud bo’lgan yuk ob’yektlari aniqlanadi va stansiya ichra bo‘sh vagonlar bilan rostlash rejasi ishlab chiqiladi. Yuk ob’yektlarida ortish uchun vagonlar kamomadi stansiya ichra bo‘sh vagonlar bilan rostlashda ta’minlanmasa (bo‘sh vagon turi ortish uchun mos kelmasa), bu ob’yektlar uchun bo’sh vagonlarga bo‘lgan talabni “O” uzel stansiyasidan rostlash topshirig‘i bo’yicha qondiriladi.

2.6-jadval

“N” yuk stansiyasining sutkalik vagon aylanmasining

balansi

Yuk ob’yekt-lari	Yuklarning nomlari	Vagonning turi	Sutkalik vagon aylanmasi		Balans		Bo‘sh vagonlar bilan ta’minlash tar tibi
					“+”	“–”
			nk	nj
Yuk saroyi	Yoqilg‘i	Sesterna	17		17
	Ko‘mir	Yarim och.	13		13	-
	Sement	Yopiq vagon		11		11
	O‘simlik yog‘i	Yopiq vagon		12		12
	Jami