Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki
Download 5.53 Mb. Pdf ko'rish
|
bank ishi (2) (1) (1)
|
Kreditni qaytarish tamoyili kredit xo‗jalik subyekti oborotida
qolib ketmasligi yoki unga tegishli emasligini va u mablag‗ egasiga qaytarib berilishi lozimligini aks ettiradi. Bank tomonidan mijozlarga beriladigan har bir so‗m pul mablag‗lari yana bankka qaytarilishi lozim. Qaytarib berishning iqtisodiy asosi sifatida mablag‗larning uzluksiz doiraviy aylanishi hisoblanadi. Qaytarish tamoyilining shunday muhim xususiyati borki, kreditni boshqa tovar-pul munosabatlarining iqtisodiy kategoriyalaridan farqi bo‗lgan iqtisodiy kategoriya sifatida ajratib tura- di. Qaytarilish kreditning ajralmas atributi hisoblanadi. Kreditning keyingi tamoyili - kreditning ta‟minlanganligidir. Bunda ssudaning ta‘minlanganligi kredit berilishiga asosan qarz oluvchining mulki, moddiy boyliklar zaxiralari, ko‗chmas mulki yoki ishlab chiqarish xarajatlari summasiga mos kelishi bilan belgilanadi. Bu, o‗z navbatida, kreditning o‗z muddatida qaytarilishiga kafolat berilishini tasdiqlaydi. Olingan kredit mablag‗lari korxonada ishlab chiqarish 256 Angliyada kredit qonunchiligi bo‗yicha kredit byurosi xizmatining tashkil etilganligi bu mamlakatlarda kredit munosabatlarining samarali tashkil etilishida muhim ahamiyatga ega bo‗ldi. Bu qonunchilikga asosan mamlakat miqyosida qachondir bankga kredit uchun murojaat qilgan mijozlardan tortib barcha kredit olganlar to‗g‗risidagi axborotlar bir tizimda jamlandi va mijozlarning kredit tarixi yaratildi.Bugungi kunda AQShda kredit axboroti almashinuvi bo‗yicha barcha sharoitlar mavjud bo‗lib Kreditlarni boshqarish Milliy Assotsiatsiyasi rahbarligi ostida minglab kredit menejerlari axborot va tajriba almashadilar. Kredit byurolar faoliyatining ijobiy jihatlarini sanab o‗tamiz: 1. Kredit byurolar mijozlarning moliyaviy ahvolini to‗g‗ri baholash va kredit ajratish bo‗yicha banklarning ma‘lumotlarga ega bo‗lish darajasini oshiradi. Bu o‗z navbatida bank tomonidan to‗lovga layoqatli va kreditlarni o‗z vaqtida qaytara oladigan mijozlarni aniqlashga, kreditlarning sifati oshishiga va kredit risklarning kamayishiga, muammoli kreditlar bo‗yicha rezervlar tashkil etishga mablag‗larni yo‗naltirmaslikga, debitor qarzdorlikning kamayishiga, bankning likvidliligining oshishiga olib keladi; 2. Mijoz faoliyati bilan bog‗liq axborotlarni olish bo‗yicha xarajatlarning kamayishiga, bu, o‗z navbatida, kredit bahosining kamayishiga olib keladi. Banklararo kredit axboroti almashinuvi kreditlarning YAIMga nisbatining 20%dan ortiq oshishiga banklarning moliyaviy vositachilik munosabatlarining rivojlanishiga olib keladi; 3. Kredit byurolarining faoliyat ko‗rsatishi axborotlarning tezkorligi va haqqoniyligini ta‘minlash orqali mamlakat mavqei va undagi investitsion muhitning yaxshilanishiga zamin yaratadi. Download 5.53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|