Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki
Download 5.53 Mb. Pdf ko'rish
|
bank ishi (2) (1) (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Diskont stavka usuli
- Foiz oshirish usulida
- (FIBO), Parijda (PIBOR)
Ichki omillarga:
426 qaytarilayotganligi va qarzdor kreditlash muddati davomida haqiqatda qancha summa ishlatayotganligini ko‗rsatadi. Oddiy foizlar usuli ham haqiqatda ishlatgan kreditni ko‗zda tutadi. Agar qarzdor kredit qaytarishni sekinlik bilan amalga oshirsa, oddiy foizlar usuli qarzdorlik qoldig‗i pasayishini va tegishli to‗lanadigan foiz stavkalarini aniqlab beradi. Bu usulni qo‗llashda qarzdor kredit qaytarilishi muddati yaqinlashgan sayin foiz to‗lovlarida xarajatlarni tejashga erishadi. Diskont stavka usuli. Kreditlarning asosiy qismi kreditlash muddati davomida qisman foiz va qisman asosiy qarzni to‗lashni ko‗zda tutadi, biroq diskontlash usuli foizlarning avans to‗lovini ham ko‗zda tutadi. Bu holatda qarz oluvchi kelishilgan kredit summasini foizlarni chegirishdan so‗ng oladi. Muddat tugashi bilan kelishilgan asosiy qarz summasini qaytarishi lozim. Foiz oshirish usulida kredit qaytarish badallarini qarzdorga e‘lon qilingunga qadar, foiz to‗lovlari asosiy qarz summasiga qo‗shib borilishi nazarda tutiladi. Kredit va foizlar muddat oxirida bir vaqtda qaytarilgan hollardagina, foiz oshirish stavkasi oddiy foiz stavkasiga teng bo‗ladi. Har qanday boshqa holatda qarzdor shartnomada ko‗rsatilgan stavkada emas, balki kredit bo‗yicha yuqori bo‗lgan real stavkani to‗laydi. Erkin bozor munosabatlariga asoslangan davlatlarda ssuda kapitalining bahosi va ularga to‗lanadigan foiz stavkalari bozorda, raqobat muhitida vujudga keladi. Bunda ssuda kapitali auksioni boshlanadi. Bu auksionda kredit resurslari erkin, ochiq tarzda sotiladi. Ammo auksion bo‗lganligi sababli, bu resurslarga narx sun‘iy tarzda oshib ketishi mumkin. Ammo iqtisodiyoti uncha rivoj topmagan davlatlar uchun kredit resurslarining real bahosini aniqlash va bunda inflyatsiyani ham e‘tiborga olish eng qulay usul hisoblanadi. Xorijiy davlatlar banklari amaliyotida ham qat‘iy belgilangan (fiksirlangan) va suzib yuruvchi foiz stavkalari qo‗llaniladi. Qat‘iy belgilangan (fiksirlangan) foiz stavkasi - bu kredit shartnomasi bajarilgunga qadar o‗zgarmasdan qoluvchi foiz stavkasidir. Bu stavka tijorat banki uchun noqulay, chunki bunda bank o‗z aktivlarining ma‘lum qismini yo‗qotishi mumkin. Masalan, bank 30 % stavkada bir yillik kredit berdi. Uch oydan ssuda kapitali bozorida bir yillik kapitallarning foiz stavkasi 35% ga ko‗tarilsa, bu yerda bankning zarar ko‗rishi aniq. Suzib yuruvchi foiz stavkasi bu ssuda kapitalidagi talab va taklifga qarab o‗zgarib boradigan foiz stavkasidir. Suzib yuruvchi foiz stavkasini qo‗llagan bank o‗zini baholar o‗zgarish riskidan himoya 423 stavkasi hisoblanadi. Bundan tashqari Frankfurtdagi Mayneda (FIBO), Parijda (PIBOR), Madridda (MIBOR), Rimda (RIBOR), Stokgolmda Download 5.53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling