Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

 
3-
§. Qimmatli qog„ozlar bozori va unda bank faoliyatining turlari 
 
Fond 
birjasi 
– qimmatli qog„ozlar bilan oldi-sotdisi 
o„tkaziladigan joy. 
Fond birjasidagi qimmatli qo
g‗ozlar bilan operatsiyalarni shartli 
ravishda 3 turga b
o‗lish mumkin: 
brokerlik operatsiyalari; 
213
- mijozlar ishonib topshirgan operatsiyalarni: mabla
g‗larni jalb etish 
va joylashtirish va hokazo ishlarni bajarish; 
fond bozori ishtirokchilariga bu borada bank faoliyati yuzasidan 
maslahatlar berish kabi operatsiyalarni amalga oshirishlari mumkin. 
Bu faoliyat turlarini amalga oshirish borasida tijorat banklari uchun 
cheklashlar y
o‗qligi sababli ular fond bozorida haqiqiy qatnashchi-
investitsion institut sifatida ish yuritadi. Banklarning qimmatli qo
g‗ozlar 
bilan operatsiyalari k
o‗p maqsadlarni ko‗zlagan holda amalga oshiriladi. 
Shu bois banklarning qimmatli qo
g‗ozlar bozoridagi faoliyatdan asosiy 
maqsadlari: 
- qimmatli qo
g‗ozlar chiqarish asosida kredit va hisob-kitob 
faoliyati yuritish uchun q
o‗shimcha pul resurslarini jalb qilish; 
- qimmatli qo
g‗ozlarga sarflangan va o‗z investitsiyalaridan bankka 
t
o‗lanadigan foiz va dividendlar evaziga va qimmatli qog‗ozlarning kurs 
qiymati oshishi tufayli foyda olish; 
- mijozlarga qimmatli qo
g‗ozlar operatsiyalariga doir xizmatlar 
k
o‗rsatishdan foyda olish; 
- erkin raqobat asosida bankning xizmat sohasini kengaytirish 
hamda korxona va tashkilotlarning kapitallarini boshqarishda ishtirok 
etish evaziga yangi mijozlarni jalb qilish; 
- bankning qimmatli qo
g‗ozlari orqali resurslarni jalb qilish va 
ulardan foydalanish; 
- bankning likvidli mabla
g‗lariga qo‗yilmalarning daromadliligini 
ta‘minlagan holda likvidlik zaruriy zaxirasini saqlab borish; 
- mijozlarning qimmatli qo
g‗ozlarni me‘yorida olib-sotishdan 
hamda moliyaviy risklarni qimmatli qo
g‗ozlar hosilalari bilan amalga 
oshiriladigan operatsiyalar orqali su
g‗urta qilish kabilardan iborat.