Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

Tijorat banklarining lami kapitali
dinamikasi, mlrd s
o„m 
10-rasm. Respublikamiz tijorat banklarining jami kapitali, trln 
s
o„m 
Mamlakatimiz bank tizimining kapitallashuv darajasini oshirish, 
uning likvidligini yanada mustahkamlash, barqarorligini kuchaytirish 
borasida tizimli chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. 
Natijada bank tizimida erishilgan k
o‗rsatkichlar nafaqat xalqaro 
umumqabul qilingan me‘yorlarga, balki ayrim yo‗nalishlar bo‗yicha 
undan ham yuqori k
o‗rsatkichlarga erishildi. 
Xususan, bugungi kunda bank tizimi kapitalining yetarlilik darajasi 
24 foizni tashkil etib, u xalqaro bank nazorati b
o‗yicha Bazel qo‗mitasi 
tomonidan 8 foiz qilib belgilangan talabga nisbatan qariyb 3 barobar 
ziyoddir. 2017-yilning 1-yanvar holatiga k
o‗ra, banklarning umumiy 
kapitali 9,4 trln s
o‗mdan oshib ketdi. 
Bank tizimining joriy likvidlik darajasi bir necha yildan buyon 64,5 
foizdan yuqori b
o‗lib, bu ko‗rsatkich ham jahon amaliyotida 
umumqabul qilingan minimal k
o‗rsatkichdan 2 barobar ortiqdir. Bank 
aktivlari 2015-yilning shu davriga nisbatan 23,3 foiz 
o‗sib, 2017-yilning 
1-yanvar holatiga 80,4 trln s
o‗mdan oshdi. 
O‗zbekiston bank tizimida Bazel 3 talablaridan kelib chiqib, tijorat 
banklarining regulyativ kapitaliga b
o‗lgan talab: 2016-yil 1-yanvarda 
11,5 foiz, 2019-yil 1-yanvarda 14,5 foiz b
o‗lishi I darajali kapitalga 
b
o‗lgan talab 2016-yil 1-yanvarda 7,5 foiz, 2019-yil 1-yanvarda 11,5 
foizga yetkazilishi rejalashtirilgan. 
Yuqorida aytilgan bank kapitalining funksiyalaridan xulosa qilib 
aytsak, bankning 
o‗z kapitali – bank tijorat faoliyatining asosidir. U 
bank mustaqilligini va turli risklar b
o‗yicha salbiy oqibatlarning oldini 
olish manbayi b
o‗lib, uning moliyaviy barqarorligini ta‘minlaydi. 

---

126