James d. Gwartney

Video:
Mavjudlik noxolisligi
Video:
Yo'qotishdan qochish
Video:
Vatan noxolisligi
Video:
Poda instinkti

---

280
Riskni kamaytiring
Uy xaridi hayotimizdagi eng muhim qarorlardan biridir. Uy sotib olish ko'pchilik uchun uchun
eng katta investitsiya hisoblanadi. Yaxshiroq joydan uy sotib olish va uni yaxshi holatda
saqlash oqilona investitsiya bo'lishi mumkin. Biroq, Qo'shma Shtatlarida sodir bo'lgan 2008–
2009-yillardagi uy-joy bozori inqirozidan
(?)
ma'lumki, bunday investitsiyalar potensial
riskdan xoli emas. Quyida keltirilgan omillar eng katta muammolarning oldini olishga yordam
beradi.
Birinchidan, uy egaligi yoki ijarada yashashni taqqoslang. Ko'pchilik ijaradan ko'ra uy
sotib olishni afzal ko'radi, chunki uy invesitsiya deb qaraladi. Ular ijara beruvchiga ijara
to'lagandan ko'ra, ushbu mablag' ipoteka krediti to'lovlariga sarflangani ma'qul deb
hisoblaydilar, chunki krediti bo'yicha qarzning kamayishi va uy-joy qiymatining ko'tarilishi
bilan uy egasining sof aktivlarining qiymati oshadi. Ammo ipoteka kreditining birinchi
yillarida oylik to'lovlar asosan foizni to'lashga yo'naltirilganligi tufayli sizning sof aktivlaringiz
qiymati uncha ko'paymaydi. Masalan, uyingizni birinchi uch yil ichida sotsangiz, sizning sof
aktivlaringiz qiymati deyarli o'zgarmagan bo'ladi. Siz ijara beruvchiga ijara to'lash o'rniga
bankka foiz to'ladingiz, xolos.
Ikkinchidan, ko'chmas mulk sotib olish yoki sotish katta xarajat talab qiladi. Shuning
uchun, agar unda kamida uch yil yashamasangiz, uy sotib olish yaxshi fikr emas. Nega
deganda, siz rieltorlik komissiyasini
(?)
 va qo'shimcha qiymat solig'i (QQS)
(?)
 to'laysiz. QQS
stavkasi turli mamlakatlarda har xil (Avstriyada 3 foiz, Xorvatiyada 3 foiz, Italiyada 7
foizgacha)
(124)
. Ipoteka kreditini rasmiylashtirish xarajatlari odatda bir necha ming dollarni
tashkil qiladi. Agar uyni sotib olgandan keyin bir necha yil ichida sotsangiz, tranzaksion
xarajatlar mulkning qoldiq qiymatidan kattaroq bo'lishi mumkin.
Uchinchidan, boshlang'ich to'lovni jamg'armasdan uy (yoki kvartira) sotib olmang.