James d. Gwartney

Yakuniy xulosalar va minnatdorchiliklar
Izohlar
Elementlarda keltirilgan adabiyotlar

---

5
Rag'batning kuchi
«Bosilmagan yo'l»
Imkoniyatlar va xarajatlar
Bozorlar va marjinalizm
Ixtisoslashuv va boylik
Foyda uchun hayotlarni qurbon qilish
Men — qalam va mening shajaram
Ish o'rinlari yoki boylik yaratish
Yaqqol va yashirin natijalar
Yalpi ichki mahsulot — u nima va u qanday o'lchanadi?
Xususiy mulk va muqobil qiymatlar
Qishloq xo'jaligi yerlarining kamayishi
Yordamga iltijolarni tsenzura qilish
Bozorlar va erkinlik
Quyosh bilan adolatsiz raqobat
Siznikimas xo'jayinlik qilishga
Siyosat va tashqi savdo
Energiya ishlab chiqarish va tejash
Ijtimoiy hamkorlik va bozor
Ukrainada konstitutsiyaviy islohotlar o'tkazish zarurati
Tavsiya etilgan qo'shimcha adabiyotlar
Lug'at
Mualliflar to'g'risida
Ilmiy maslahatchilar kengashi
Ekspertlar guruhi
Tarjimonlar jamoasi

---

6
So'zboshi
Ushbu kitob mualliflari hayotingiz muvaffaqiyatli va mukammal bo'lishini istaydilar.
Shuningdek, biz siz va har bir inson o'z salohiyatidan to'laqonli foydalanishga
rag'batlantiradigan va imkoniyat beradigan muhitda yashashini istaymiz. Fikrimizcha, ushbu
maqsadlarga erishish rahbarlardan ham, fuqarolardan ham iqtisodiyotning asosiy tamoyillarini
tushunishlarini talab qiladi. Iqtisodiy qarorlar va iqtisodiy siyosat, ko'pincha biz buni to'liq
anglamagan holda, kundalik hayotimizning deyarli barcha sohalariga ta'sir ko'rsatadi.
Siyosatchilar va saylovchilarning iqtisodiy savodsizlik darajasi bizni doimo hayratga soladi.
Iqtisodiy savodsizlik barcha mamlakatlar uchun xatarli, lekin u, ayniqsa, rivojlanayotgan va
post-kommunistik o'tish davri iqtisodiyotlarida keng tarqalgan va zararli hisoblanadi.
«Mantiqiy Iqtisodiyot» loyihasining asosiy maqsadi kasbimizning asosiy tushunchalarini
barcha uchun tushunarli bo'lishini ta'minlashdan iborat.
Vaqt qimmatli bo'lganligini hisobga olib, biz ushbu nashrni yangi atamalarni o'rganish,
formulalarni yodlash yoki faqat iqtisodchi mutaxassislar uchungina muhim bo'lgan murakkab
tafsilotlarni tushunish kabi talablarni qisqartirgan holda tayyorladik. Aksincha, biz
iqtisodiyotning haqiqatan ham muhim bo'lgan asosiy tushunchalariga e'tiborni qaratdik. Bu
sizga to'g'ri qarorlar qabul qilishga, tobora murakkablashib borayotgan dunyoni tushunishga va
yanada mazmunli hayot kechirishga yordam beradi.
Iqtisodiy bilimingiz darajasidan qat'i nazar, ushbu kitob sizga muhim tushunchalarni
taqdim etadi. Biz uni qisqa, puxta va o'qishga qulay qilishga harakat qildik. Kitobning nomi
dalolat berganidek, biz iqtisodiyotning asosiy tamoyillari, avvalambor, mantiqiy fikrlashni aks
ettiradi deb hisoblaymiz. Kitob ushbu tamoyillarni qo'llab, ular haqiqiy dunyo voqealarini
tushuntirishga qodirligini namoyish etadi.
Bizning maqsadimiz sizga nima uchun ba'zi mamlakatlar gullab-yashnashi, boshqalari
esa muvaffaqiyatsizlikka uchrashini tushuntirishdan iborat. Bunda siyosiy jarayonlar o'rganilib,
davlat va bozor taqsimoti o'rtasidagi tafovutlar tadqiq etiladi. Bizning umumiy ahvolni
ko'rsatish bo'yicha harakatlarimiz tufayli kitobni hatto iqtisodiyot va biznes sohalarining
yuqori kurs talabalari ham foydali topishlari mumkin. Siz ushbu kasbga xos murakkab
formulalarni, modellarni va matematik usullarni vaqtincha chetga surib, sizni birinchi navbatda

---

7
iqtisodiyotga jalb qilgan iqtisodiy tamoyillarga e'tiboringizni qaratishingiz mumkin.
Kurs materiallari, ayniqsa iqtisodiyot bo'yicha o'qishni davom ettirmaydigan talabalar,
shuningdek, atrof dunyo qanday ishlashi bilan tanishishni istagan keng jamoatchilik uchun
mustahkam poydevor yaratishni nazarda tutgan holda ishlab chiqilgan. Kitob o'rta maktab
o'quvchilari, iqtisodiyotdan boshqa sohalarda (masalan, huquq yoki jurnalistika) o'quvchi
talabalar va, ayniqsa, barcha fuqarolarni ko'zlab yozilgan.
«Mantiqiy Iqtisodiyot» jamoasi ushbu materiallarni o'qituvchilar bilan baham ko'rishni
istaganligi sababli biz ushbu materiallardan yanada unumli foydalanishni ta'minlash maqsadida
o'qituvchilar uchun malaka oshirish kurslarini taklif qilishimiz mumkin. Ushbu tadbirlar
to'g'risida ko'proq ma'lumot olmoqchi bo'lsangiz, 
http://www.econfun.org
veb-saytimizga
tashrif buyuring.
Berlin devori qulaganidan o'ttiz yil o'tib, ko'pchilik o'tish davrining sur'ati va
yo'nalishini shubha ostiga olmoqda. Mintaqa aholisi «noliberal demokratiya» yoki «davlat
kapitalizmi» kabi yolg'on va'dalarga berilmasliklari juda muhimdir. Ushbu mintaqaga siyosiy
va iqtisodiy erkinliklar kelishi uchun ko'p odamlar o'z vaqtlarini, mavqelarini va hatto
hayotlarini qurbon qildilar. Biz kitobni erkinlikning ushbu qahramonlariga bag'ishlaymiz.

---

8