Ájiniyaz atındaǵı nmpi fakultet: Tábiyiy pánler Kafedra: Ximiya oqitiw metodikasi Topar : 2a-ximiya

3. Toyńnbaǵan kislotalarǵa ammiak tásir ettirilgende aminokislotalar payda 
boladı : 
Bul reaksiya Markovnikov qaǵıydasına boysınbaǵan halda júz beredi. 
 Fizikalıq ózgeshelikleri. Aminokislotalar qattı kristall elementlar bolıp, suwda jaqsı 
eriydi. Kóp tábiy aminokislotalar molekulalarında asimmetrik uglerod atomi 
bolǵanınan olar optikalıq aktiv elementlar esaplanadı. 

---

 Ximiyalıq ózgeshelikleri. Aminokislotalar bifunksional birikpeler bolıp, olar ushın 
tómendegi reaksiyalar xos bolıp tabıladı. 
1. Ishki duzlardıń payda bolıwı. Monoaminokarbon kislotalardıń suwlı eritpeleri 
lakmusqa neytral bolıp tabıladı. Bul bunday aminokislotalardıń hár bir molekulasında 
kislotalı karboksil gruppa hám tıyanaqlı—aminogruppa bar ekenligi menen 
tusintiriledi. Bul funksional gruppa bir molekulanıń ishinde óz-ara tásirlesedi hám 
ishki duzlar payda etedi. Aminokislotalardıń ishki duzları payda bolishida karboksil 
gruppadan ajralıp shıqqan vodorod ionı aminogruppaga birikadi, bunda aminogruppa 
almasingan ammoniy ionına aylanadı 
Ishki duz molekulasınıń eki jayında keri zaryadlar bolıp, molekula NH
3
+
kórinisindegi oń ionǵa hám COO
-
gruppa kórinisindegi keri ionǵa iye boladı. Sol 
sebepli de aminokislota ishki duzı molekulasın bipolar ion, yaǵnıy eki qutbga, eki 
keri zaryadqa iye bolǵan ion dep ataladı. 
2. Duzlarning payda bolıwı. Aminokislotalar amfoter ózgesheliklerdi kórinetuǵın 
etedi, yaǵnıy olar tiykarlar menen de, kislotalar menen de duzlar payda etedi:
α-aminokislotalar amino hám karboksil gruppalarǵa tán reaksiyalarǵa kirisiwedi. 
Sonıń menen birge, a-aminokislotalardıń ayırım ózgeshelikleri radikaldagi funksional 
gruppalarǵa baylanıslı boladı. 

---