Жиноят ҳУҚУҚИ Ўқув қўлланма

шахслар томонидан олдиндан тил бириктириб” жиноят 
содир этиш деб топилади. 
Уюшган гуруҳ деб эса - икки ёки ундан ортиқ шахснинг 
биргаликда жиноий фаолият олиб бориш учун олдиндан бир 
гуруҳга бирлашишига айтилади.
Ушбу иштирокчилик шаклининг ўзига хос белгиси 
биргаликда жиноят содир этаётган шахсларнинг мақсадига 
қараб аниқланади.
Яъни иштирокчилар битта жиноят содир этиш эмас, балки 
икки ёки ундан ортиқ марта жиноятлар содир этишади ёки 
содир этишни мақсад қилишади.
Жиноий уюшма деб – икки ёки ундан ортиқ уюшган 
гуруҳнинг жиноий фаолият билан шуғулланиш учун олдиндан 
бирлашишига айтилади.
Яъни жиноий фаолият билан шуғулланишни ўз олдига 
мақсад қилиб қўйган икки ёки ундан ортиқ уюшган 
гуруҳларнинг бирлашишидан ҳосил бўлган жиноий ташкилот 
тушунилади. 
Жиноий уюшма тузишнинг ўзи жиноят қонуни билан 
тақиқланган ўта оғир жиноят ҳисобланиб, тегишлича
ЖК 242-моддаси бўйича жиноий жавобгарликни келтириб 
чиқаради.
№ 
Иштирокчилик шакллари 
1. 
оддий
иштирокчилик 
- олдиндан тил бириктирмасдан, икки ёки ундан 
ортиқ шахснинг қасддан содир қилинадиган 
жиноятнинг объектив томонини биргалашиб 
содир этиши. Бу “бир гуруҳ шахслар томонидан” 
жиноят содир этиш деб топилади. 
2. 
мураккаб 
- икки ёки ундан ортиқ шахснинг олдиндан тил 

---

64 
иштирокчилик бириктириб вазифалар тақсимланган ҳолда 
(бажарувчи, ташкилотчи, ёрдамчи кўринишида) 
қасддан битта жиноятни содир этишлари.
- олдиндан тил бириктириб, икки ёки ундан 
ортиқ шахснинг қасддан содир қилинадиган 
битта 
жиноятнинг 
объектив 
томонини 
биргалашиб (фақат бажарувчилар) содир 
этишлари. Бу “бир гуруҳ шахслар томонидан 
олдиндан тил бириктириб” жиноят содир этиш 
деб топилади. 
3. 
уюшган гуруҳ 
- икки ёки ундан ортиқ шахснинг жиноий 
фаолият олиб бориш (икки ёки ундан ортиқ 
жиноят содир этиш) учун олдиндан тил 
бириктириши. 
4. жиноий уюшма 
- икки ёки ундан ортиқ уюшган гуруҳнинг 
жиноий фаолият билан шуғулланиш учун 
олдиндан бирлашишига айтилади.