Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti

Ovozli va ko‘rinishli signallar
Ovozli va yorug‘lik signallari faoliyatininB boshlanishi va 
tugallanishi u ch u n zarur bo'lgan eshitish va ko'rishni ta'm in- 
laydi, harakatning m e ’yori va bir tekisligi, yo'nalishi, ampli- 
tudasini aniq belgilaydi. B unday sigiuillarning oddiy usuli 
m e tr o n o m g a urish, y o rd a m c h i belgilar, qo/.iqchalar, bay- 
roqchalar, bularning ham masi uzunlikni va yugurish y o ‘na- 
lishini, uloqtirishni aniqlaydi. Hozirgi vaqtda bajariladigan 
faoliyat h aq id a tez ax b o ro t b e m v c h i q u rilm alar k o ‘payib 
bormoqda.
91

---

JISM O NIY MASHQLARGA 
0 ‘KGATISHNING TARKIBIY 
T U ZILISH I
M ashq la rga o ‘rgatish bosqichlari
H ar qanday harakat-faoliyatlarga 
0
‘rgatish m a ’lum muddat 
davomida vujudga k e l a d i.0 ‘rgatishning har bosqichi o ‘zining 
m a ’lum vazifalari va b a ’zi boshlovchi belgilari bilan ajralib 
turadi. Faqat bu vazifalarning izchilligi hisobga olingandagina 
o ‘qituvchi 
0
‘rgatish metodikasini to ‘g‘ri tashkil qilishi, asosli 
0
‘rgatish, maqsadga muvofiq b o ig a n yordamchi va tayyorlov 
mashqlarini, uslub va 
0
‘rgatish usullarini tanlab olishi m u m ­
kin.
0 ‘rgatish tarkibini aniq vazifalar,har xil bosqichlarning 
asoslari, manbalari va metodlari tashkil qiladi.Tarkibiy asoslar 
tuzilishi alohida harakatlarni o ‘rgatishni tasvirlaydi va tugal- 
langan alohida jarayon hisoblanadi. Buning h am m a element- 
lari,qism vazifalari, yordam chi va tayyorlov m ashqlari,aniq 
harakat qila bilish va 
0
‘rgatish oxirgi maqsad-vazifalarga bog‘liq. 
A g a r d a o ‘r g a ti s h n in g tu g a l v azifasi h a r a k a t m a la k a s in i 
takomillashtirish b o ‘lsa,o‘rgatishni shartli ravishda uch bos- 
qichga b o ‘lish m um kin: harakat bilan tanishtirish, harakat- 
faoliyatlarni o ‘rgatish va takomillashtirish.
U ch bosqichli tarkib pedagogik am aliyotda ko ‘proq uch- 
raydi. C h u n k i bu h arak a t-fao liy atlarn in g o 'zla sh tirib olish 
d ara ja s in in g tako m illash u v ig a olib k eladi. Biroq b a ’zi bir 
u m um iy rivojlantirish vazifalarini hal etishda ham da yordamchi 
m ashqlarni o ‘zlashtirib olishda, harakat faoliyatlarini mala- 
kagacha yetkazishda pedagogik maqsadga muvofiq awalgi ikkita 
bosqich bilan cheklanib qolinadi.
O'rgatish bosqichlarini harakat malakasining fazalari bilan 
aralashtirib bo'lmaydi.