Jismoniy tarbiya sport nazariyasi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI TURIZM VA SPORT VAZIRLIGI


O‘ZBEKISTON DAVLAT JISMONIY TARBIYA VA SPORT UNIVERSITETI


JISMONIY TARBIYA SPORT NAZARIYASI
VA USLUBIYATI
KURS ISHI


Mavzu: “Qilichbozlarning texnik tayyorgarligini rivojlantirish”
BAJARDI: OA-51-20-guruh talabasi J.Eshniyozov
QABUL QILDI. P.F.B.F.D. Dotsent Salixova. G. X
Toshkent-2022
MUNDARIJA


Kirish 2
I.BOB
1. Qilichbozlarni tayyorlashning tuzilishi 4
1.1. Qilichbozlikdagi musobaqa faoliyatining umumiy tavsiflari 4
1.2. Mashg‘ulotlarni tuzib chiqishning tamoyillari 7
1.3. Istiqbolli sportchilarni saralab olish va jamoani jamlash 13
II.BOB. Har xil turdagi qurolda qilichbozlik texnikasi va taktikasi
2.1. Jangni olib borish tizimi 17
2.2. Texnik usullar, jangovar harakatlar turlarining tarkibi va ularni o‘zlashtirish ketma-ketligi 20
III.BOB. Qilichbozlarning jismoniy tayyorgarligi
3.1. Tayyorgarlikning tarkibi va yo‘naltirilishi 22
3.2. Tayyorgarlik strukturasidagi harakat sifatlari 24
3.3. Harakatlanish darajasi va texnik-taktik tayyorgarlik 27
IV.BOB. Xulosa 32
V.BOB. Adabiyotlar 33


I. Kirish
Qilichbozlik Olimpiya o‘yinlari dasturiga kiritilgan sport turlaridan biri tasnifi, ushbu sport turining jismoniy tarbiya tizimida o‘rni va roli, rivojlanish tarixi, qilichbozlik sport turi bo‘yicha mashg‘ulot jarayonining tuzilishi, uslublari va vositalari, shu sport turining muammolari hamda qilichbozlik sportida ilmiy tadqiqot ishlari masalalarini qamraydi.
Qilichbozlik nazariyasi va uslubiyoti qilichbozlik bo‘yicha murabbiylarni tayyorlashda yetakchi va asosiy ixtisoslik sifatida o‘rganiladi. Talabalarga qilichbozlik kursini o‘zlashtirishda quyidagi talablar qo‘yiladi:
- qilichbozlik sport turining jismoniy tarbiya va sport tizimidagi ahamiyatini bilish;
- qilichbozlik texnikasi va taktikasiga o‘rgatishning vosita, uslub, tamoyillarini nazariy va amaliy jixatdan egallash;
- shug‘ullanuvchilarning jinsi, yoshi, jismoniy tayyorgarlik xususiyatiga qarab mashg‘ulotlarni rejalashtirish, o‘tkazish va yuklamalarni me’yorlash talablarini bilish;
- musobaqalarni tashkil etish, o‘tkazish va hakamlik qilish malakasiga ega bo‘lish.
Hatto 3 ming yil oldin Misr firavni Ramzes III liviyaliklar ustidan qozonilgan g‘alaba sharafiga qilichbozlik turnirini tashkil qilgan. O‘sha davrlarning freskalarida qurollar qilichbozlikda ishlatiladigan zamonaviy qurollarga, shuningdek, yuzlarni himoya qiluvchi niqoblarga juda o‘xshash. Musobaqalar Misrdan tashqari Qadimgi Yunoniston, Hindiston, Rim, Xitoy va Yaponiyada ham o‘tkazilgan.
Qilichbozlik qilich va rapiraga egalik qilish san’ati sifatida XV asrda Ispaniyada paydo bo‘lgan, taxminan bir vaqtning o‘zida Germaniyada qilichbozlik o‘qituvchilari korporatsiyasi, Angliyada esa qilichbozlar uyushmasi tashkil etilgan.
XVI asrda Italiyada qilichbozlik tamoyillari birinchi marta aniqlangan bo‘lib, ular texnika va harakatlar tasnifida ifodalangan. Italiyalik o‘qituvchilar qilichbozlik kursini yaratdilar va uning tamoyillarini nazariy asoslab berdilar. Bu vaqtda pichoqning chetidan zirh plitalari orasidagi bo‘shliqlarga kirib boradigan bunday turdagi qurollar mashhur bo‘lib bormoqda. Bu holat qilich pichog‘ini nuqtaga toraytirishga majbur qildi va oxir-oqibat qilichning o‘rnini bosadigan qilich paydo bo‘lishiga olib keldi. Ispaniya piyola shaklidagi qo‘riqchiga ega bo‘lgan klassik turdagi tutqichli rapiraning vatani bo‘ldi.
Birinchi qilichbozlik musobaqalari (ularning zamonaviy talqinida)
1986-yilda Budapeshtda o‘tkazilgan.
1913-yil 9-noyabrda Parijda Xalqaro qilichbozlik federatsiyasi tashkil etildi. 1914-yilda birinchi xalqaro qoidalar shakllantirildi. 1921-yilda Parijda uning homiyligida birinchi xalqaro turnir tashkil etildi, keyinchalik u Jahon kubogi maqomini oldi. Erkaklar o‘rtasida qilich otish bo‘yicha jahon chempionatlari
1921-yildan, qilichda 1922-yildan, folgada 1926-yildan beri o‘tkazib kelinadi.
Birinchi Yevropa chempionati 1981 yilda Yevropa qilichbozlik konfederatsiyasi shafeligida o‘tkazilgan bo‘lsa, 1972 yildan beri qilichbozlik bo‘yicha jahon kubogi o‘tkazib kelinmoqda.