Jismoniy tarbiya va sport fanidan jismoniy tarbiya va sport

Chekinish va sirg’alib o’tish. Tez almashish hech qachon ham 
himoyalanoyatgan jamoa uchun foydali emas, chunki ba’zi hollarda u yakka 
kurashdagi kuchlar muvozanatini buzatadi (baland bo’yli hujumchi past bo’lib 
himoyachi bilan, tez hujumchi esa, tezligi kichik o’yinchiga qarshi bo’lib qolishi 
va h.k.), raqib jamoa o’yinchilariga chalg’ituvchi va aldovchi harakat o’tkazish 
imkonini beradi. Shuning uchun himoyachilar bor kuch va bilimlarini blokirovka 
qilish va har xil harakatlar qilish yo’rdamida raqibning o’zaro harakat qilishini 
mushkullashtirishga, to’siq qo’yishga yo’l qo’ymaslikka sarflashlari kerak. Va 
faqat shchitga to’g’ridan-t’g’ri xavf tug’dirilayotgan paiytdagina o’yinchilarni 
almashishlari kerak. 
Hujumchilar o’zaro harakatlari maydonda ko’ndalang bo’lib to’psiz yoki 
savatga uzoqdan harakat qilayotganda to’siq qo’yilgan himoyachilar ta’qib 
qilayotgan o’yinchilarni almashtirish o’rniga himoyachi tez chekinib, to’siq 
o’yinchini aylanib o’tib sherigi bilan yaqinlashib olishi kerak. To’siq shchit 
yaqinidagi to’pli o’yinchiga qo’yilganda, chekinish qisman xavf bilan bog’liq – bu 
vaqtda hujumchi hech qanday to’siqsiz to’pni savatga otishi mumkin. 

---

44 
Guruh bo’lib to’pni olib qo’yish. O’zaro harakat qilishninh bu usulini 
ko’proq pressingda, ya’ni to’p bo’lgan o’yinchini bir vaqtda ikki himoyachi hujum 
qilayotganda ishlatiladi. Guruh bo’lib to’pni olib qo’yishning ikkita varianti bor. 
Birinchisida, to’p bolgan o’yinchini ta’qib qiluvchi himoyachi uni burchak tomon 
yoki yo’n chiziq yoniga to’pni olib borishga, keyin esa maydonga orqa tomoni 
bilan burilishga majbur qiladi. Shu paiytda ikkinchi himoyachi unga qarshi 
harakatga qo’shiladi. Ikkala himoyachi hujumchini to’pni nianiq uzatishga yoki 
“Besh sekund” qoidasini buzishga majbur qiladi. Ikkinchi usulda esa to’qnashtirish 
va kesib o’tish prinspi o’zaro harakat qilish uchun to’pni olib kelayotgan 
o’yinchini boshqa himoyachi to’xtatadi, ta’qib qilayotgan o’yinchi esa uning 
yonidan yoki orqasidan to’pni urib chiqarib yuborishga harakat qiladi.
Har qanday guruh bo’lib to’pni olib qo’yishda qolgan himoyachilar srtaxovka 
qilish va to’pni olib qo’yish bilan bog’liq harakatlarni amalga oshirilishi tushunarli.