Jobası: Kislotalardıń atalıwı hám kislotalardıń alınıwı. Fizikalıq hám ximiyalıq qásiyetleri. Eń áhmiyetli kislotalardıń qollaniliwi. Sabaqtıń aktuallıǵı

Xlorid kislotanıń duzları. Tómende xlorid kislotanıń eń zárúrli duzları xarakteristikalap berilgen.
Natriy xlorid (basqa atları : toshtuz, palaw duzı, galit) NaCl awqatqa solinadi, natriy gidroksid, xlor, xlorid kislota, soda vab. alıwda shiyki zat retinde isletiledi; azıq-túlik ónimlerin konservalawda paydalanıladı.
Kaliy xlorid KC1 — qımbatlı kaliyli tógin.
Cink xlorid ZnCl₂ den aǵashnı shırıwdan saqlaw maqsetinde oǵan shimdirish ushın paydalanıladı ; kepserlewde metall sırtın ho'llash ushın isletiledi (bunda metall sırtı daǵı oksid perde joǵaladı hám kepser metallǵa jaqsı jabıwadı ); ZnCl₂·H₂O quramlı kristallgidratlari málim.
Bariy xlorid BaCl₂ — uwlı zatlı element, awıl xojalıǵı zıyankeslerine (qant láblebi, uzıntumshuq qo'ng'izi, otlaq kapalagi hám b.) qarsı gúresde isletiledi.
Kalsiy xlorid CaCl₂ (suwsız) — gazlardı keptiriwde (bunda tuzdıń kristallgidrati CaCl₂ • 6H₂O payda boladı) hám medicinada keń kólemde isletiledi.
Aluminiy xlorid A1C1₃ (suwsız) kóbinese organikalıq sintezlarda katalizator retinde paydalanıladı.
Simob (II) xlorid, basqasha aytqanda sulema HgCl₂ — kúshli uwlı zat ; bul tuzdıń júdá suyultirilgan eritpeleri kúshli tásir etiwshi dezinfeksiyalovchi qural retinde isletiledi; urıwlardı dárilashda, terini oshlashda hám organikalıq sintezda da paydalanıladı.
Gúmis xlorid AgCl — kem eriytuǵın duz, fotografiyada paydalanıladı.
Xlorid-ionǵa sapa reaksiya. Xlorid kislotanıń kópshilik duzları suwda jaqsı eriydi. Ámelde erimeydiganlari gúmis xlorid AgCl, sınap (I) xlorid HgCl hám mıs (I) xlorid CuCl. Qorǵasın (II) xlorid PbCl₂ kem eriydi, lekin qaynoq suwda jaqsı eriydi.
Xloridlerdiń bul ózgesheliklerinen sapa analizida paydalanıladı. Gúmis nitrat xlorid kislota jáne onıń duzlarına reagent esaplanadı, anıqraǵı gúmis ionı — xlorid ionǵa reagent. Bul degen. sóz, eger xlorid kislotaǵa yamasa quramında xlorid-ion Cl¯ bar duz eritpesine quramında gúmis ionı Ag⁺ bar duz eritpesinen qosılsa, gúmis xlorid AgCl dıń nitrat kislotada erimeytuǵın aq súzbesimon shókpesi túsedi, bolıp esaplanadı. Áne sol belgsiine qaray eritpeden xlorid-ion bar ekenligi haqqında juwmaq shıǵarıw múmkin.
• metallardı ısqılap tegislew;
• xloridler islep shıǵarıwda;
• medicinada dári-darmaqlar islep shıǵarıwda;
• boyawlar islep shıǵarıwda;
• plastmassalar islep shıǵarıw hám basqalar.