Jobası: Kislotalardıń atalıwı hám kislotalardıń alınıwı. Fizikalıq hám ximiyalıq qásiyetleri. Eń áhmiyetli kislotalardıń qollaniliwi. Sabaqtıń aktuallıǵı

Fosfat kislotanıń duzları. Fosfat kislota molekulasında vodorod atomlari kislorod menen baylanısqan :
Suwdaǵı eritpede fosfat kislota basqısh menen dissotsilanadi. Ol úsh tıyanaqlı kislota bolǵanı ushın úsh qıylı duz — fosfatlar ónim etedi:
1) fosfatlar — fosfat kislota daǵı vodoroddıń hámme atomlari o'mini basqa atomlar alǵan, mısalı K₃PO₄ — kaliy fosfat, (NH₄)₃PO₄ — ammoniy fosfat;
2) gidrofosfatlar — kislota daǵı eki vodorod atomining o'mini basqa atomlar alǵan, mısalı K₂HPO₄ — kaliy gidrofosfat, (NH₄)₂HPO₄ — ammoniy gidrofosfat;
3) digidrofosfatlar — kislota daǵı bir vodorod atomining ornın basqa atom alǵan, mısalı, KH₂PO₄ — kaliy digidrofosfat, NH₄H₂PO₄ — ammoniy digidrofosfat.
Siltili metallardiń hám ammoniyning barlıq fosfatlari suwda eriydi. Fosfat kislotanıń kalsiy duzlarınan suwda tek kalsiy digidrofosfat Ca(H₂PO₄)₂ eriydi. Kalsiy gidrofosfat CaHPO₄ hám kalsiy fosfat Ca₃(PO₄)₂ organikalıq kislotalarda eriydi ( organikalıq kislotalar podzol hám torfli topraqlarda boladi).

Tábiy hám jasalma kislotalardıń kóp túrleri bar. Túrli tarawlarda isletiletuǵın kislotalar sanaat, medicina hám azıq-túlik sanaatınıń zárúrli bólegi bolıp tabıladı. Keling, bul kislota túrleriniń geyparaları hám olar isletiletuǵın tarawların kórip shıǵamız.

Sirke kislota : sirke kislota bir valentli esaplanadı. Tuzlamalarda isletiledi.


Askorbin kislota : C vitamini óz ishine aladı. Bul citrus miywelerinde ámeldegi bolǵan kislota túri. Ol medicina keń qollanıladı.


Benzoy kislotası : bul pısken miywelerde ushraytuǵın kislota. Ol mikroblardan aynıwın aldın aladı. Bul kóplegen azıq-túlik ónimlerinde qosımsha retinde keń qo'laniladi.


Folik kislota : Qulupnay quramında bar. Bunnan tısqarı, bul vitaminning bir túri. Bul insan denesindegi toqımalardıń ajıralmaytuǵın bólegi esaplanadı.