Jobası: Kislotalardıń atalıwı hám kislotalardıń alınıwı. Fizikalıq hám ximiyalıq qásiyetleri. Eń áhmiyetli kislotalardıń qollaniliwi. Sabaqtıń aktuallıǵı


Download 73.92 Kb.
bet10/14
Sana07.02.2023
Hajmi73.92 Kb.
#1172847
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
Kislotalar oz betinshe

Karbonat -ionǵa sapa reaksiya. Karbonat -ion CO3 ke tán eń zárúrli reaksiya suyultirilgan mineral kislotalardıń — xlorid yamasa sulfat kislotanıń tásiri bolıp tabıladı. Bunda vishillab uglerod (IV) oksid kóbikchalari ajralıp shıǵadı, ol kalsiy gidroksid eritpesi (hakli suw) arqalı 0 'tkazilganda eritpe CaCO3 payda bolıwı sebepli ılaylılanadı :

CO3- + 2H+ = CO2 + H2O


hám keyininen

CO2 + Ca(OH)2 = CaCO3 + H2O


CO2 mol bolǵanında ılaylılanıw joǵaladı:


CaCO3 + CO2 + H2O = Ca + 2HCO3


Fosfat kislotalar. Fosfor (V) oksid P4O10 suw menen óz-ara tásirlesip, trimetafosfat kislotanı H3(PO3)3 payda etedi (onıń formulası ápiwayılastırılgan halda HPO3 retinde jazıladı ); bul kislota mol suw menen qaynatilganda fosfat kislota H3PO4 ni payda etedi; H3PO4 qızdırılǵanda difosfat kislota H4P2O7 payda boladı :


3P2O10 + 6H2O = 4H3(PO3)3
H3(PO3)3 + H2O = 3H3PO4
2H3PO4 = H4P2O7 + H2O
Bulardan ámelde eń úlken áhmiyetke iye bolǵanı fosfat kislota, sebebi onıń duzları — fosfatlardan tóginler retinde paydalanıladı.
Fosfat kislota — aq qattı element. Suw menen qálegen koefficientte aralasadı. Ol nitrat kislotadan parq etip, oksidleytuǵın emes hám qızdırılǵanda bóleklenmeydi; buǵan sebep mınada, fosfor ushın tán bolǵan barlıq oksidleniw dárejeleri arasında +5 oksidleniw dárejesi eń turaqlı bolıp tabıladı. Sanaatda fosfat kislota eki usıl ekstraksiya hám termik usıl menen alınadı.
Birinshi usılǵa kóre maydanlanǵan kalsiy fosfatga sulfat kislota menen islew beriledi:
Ca3(PO4)2 + 3H2SO4 = 2H3PO4 + 3CaSO4

CaSO4 shókpe jaǵdayında túsedi, kislota bolsa eritpede qaladı. Kislota menen birge eritpege kópshilik qosımshalar — temir, aluminiy sulfatlari hám b. da ótedi. Bunday kislota tóginler islep shıǵarıw ushın isletiledi.


Ekinshi usılǵa kóre daslep (tábiy fosforni elektr pechda qaytarıw jolı menen) fosfor alınadı. Keyininen onı P4O10 oksidke shekem oksidlenedi jáne bul oksidti suw menen biriktirip, sap kislota (konsentraciyası 80% ge shekem ) alınadı.

Download 73.92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling