- bo‘lsin, u holda um=x. Darajaning chegaraviy nisbiy xatoligi formulasi (1.10) ga ko‘ra meu = ex yoki
- (1.11)
- ya’ni, m – darajali ildizning chegaraviy nisbiy xatoligi ildiz ostidagi taqribiy sonning chegaraviy nisbiy xatoligidan ildiz ko‘rsatkichi m marta kichik.
1.6-misol. Quyidagi funksiya qiymatini hisoblashda hosil bo‘ladigan xatoliklarni toping: - 1.6-misol. Quyidagi funksiya qiymatini hisoblashda hosil bo‘ladigan xatoliklarni toping:
- bu yerda A = 28.3 ± 0.02, K = 0.678 ± 0.003, B = 7.45 ± 0.01.
- a=28,3 b=7.45 k=0.678
- Yechish. Quyidagilarni aniqlaymiz: a2 = 800.9; b3 = 413.5;
- = 0.8234; bulardan foydalanib,
-
- So‘ngra quyidagilarga ega bo‘lamiz:
- eA = 0.02/28.3 = 0.00071;
- eB = 0.01/7.45 = 0.00135;
- eK = 0.003/0.678 = 0.00443
- bulardan
- ex=2.eA + 3.eB + 0.5.eK = 0.00142+0,00405 + 0.002202 = 0.77%.
- hx = = 4.02 . 105 . 0.0077 = 3.09 . 103.
- SHunday qilib, x = 4.02 . 105 ± 3.09 . 103; ex = 0.77%.
- Argumentlarning taqribiy qiymatlari uchun funktsiya qiymatining yo‘qotib bo‘lmaydigan xatoligini baholash masalasini ko‘raylik. Bizga
- u = f (x1, x2, …., xn)
- differentsiallanuvchi funktsiya berilgan bo‘lib, uning argumentlarining aniq qiymatlari ma’lum bo‘lmay, faqat taqribiy qiymatlari ma’lum bo‘lsin. Argumentlarning absolyut xatoliklari Dxi (i = 1, 2, … n) kabi bo‘lsin. U holda funktsiya qiymatining absolyut xatoligi
- ïDuï = ïf (x1 + Dx1, x2 + Dx2, …., xn + Dxn) – f (x1, x2, … xn)ï
- bo‘ladi. Dxi (i=) qiymatlar juda kichik bo‘lganligidan, amalda ularning ko‘paytmalari, kvadratlari va yuqori darajalarini hisobga olinmasa ham bo‘ladi. SHuning uchun
Do'stlaringiz bilan baham: |
