mavzularida og'zaki hikoya tuzdirilsa yoki insho yozdirilsa, m uhokam a
elem en ti, albatta, bo'ladi.
O 'qituvchi bog'lanishli nutqni rejalashtirganda, turli janrda mashq
qilishni ko'zda tutadi va o'quvchilarga hikoya, tasvir va m uhokam a
elem entlarini o'rgata boradi. Bunda ko'proq hikoya tarzidagi matn
tuzdirishga aham iyat beradi. B olalam in g bog'lanishli nutqni egallash
darajasiga qarab, matnga tasvir va m uhokam a elem en tlari kiritib
boriladi.
B O G 'L A N IS H L I N U T Q , O G 'Z A K I QAYTA
H IK O Y A L A SH VA Y O Z M A BAYO N
O g'zaki va yozma qayta hikoyalashga qo'yiladigan talab lar
N am unaviy matn og'zaki va yozm a qayta hikoya qilinadi. O'qish
darslarida asosan og'zaki qayta hikoyalash mashq qilinsa, ona tili
darslarida u ko'proq yozm a tarzda o'tkaziladi.
Bayon o'qib berilgan nam unaviy matn m azm unini m a’lum tayy-
orgarlikdan so'ng yozm a qayta hikoyalashdir. O'qish darslarida matn
ustida ishlash, o'qilgan matn yuzasidan savollarga javob berish, reja
tuzish va reja asosida og'zaki qayta hikoyalash bolalarni bayon yozish
ga tayyorlaydi.
Qayta hikoyalashning turlari xilm a-xildir. Har qanday qayta hikoya
qilingan m atn yuzasidan bayon yozish m um kin, am m o bayon yozish
o g ‘zaki qayta hikoyalashga nisbatan qiyin va murakkab faoliyatdir.
Bundan tashqari, boshlang‘ich sin f o'quvchilarining yozish sur’ati
sekin, shunga k o‘ra bayon uchun kichik hajmdagi, kom pozitsiyasi
sodda, til tom on d an ham m os m atn tanlanadi. B ayon matni asta-
sekin murakkablashtira boriladi: a w a l hikoya tarzidagi bir lavhani
ifodalovchi matn tanlansa, unga yana lavhalar, tasvir elem entlari kiri-
Do'stlaringiz bilan baham: |
