K arim a q osim ova

1. Boshlang'ich t a ’lim.
2. Umumiy о 'rta ra ’lim.
R espublikam izda um um iy o 'rta ta ’lim ning standard yaratildi. U n d a 
boshlang'ich bosqich va um um iy o 'rta ta ’lim nihoyasida o'q uv chilar

---

egallashi lozim b o ‘lgan bilim, k o 'n ik m a va m alakalam ing m inim al 
darajasi belgilab berildi. Jum ladan, 1—■
4-sinflarda o'quvchilar ona tili 
va o'qish predm etlaridan o'qish texnikasi, m atn m azm unini va o'zgalar 
fikrini anglash malakasi, fikrni yozm a shaklda bayon etish malakasi 
bo'yicha bilim, ko'nikm a va m alakalam ing m inim al darajasi belgilab 
berildi. Bu o 'rin d a ona tiliga katta vazifa yuklatildi: ona tili t a ’limiga 
o 'quv fani sifatidagina emas, balki b u tu n ta ’lim tizim ini uyushtiruvchi 
t a ’lim jarayoni sifatida qaraldi. O n a tili bo'yicha m inim al talablar 
u ch param etrli standart o'lchovi orqali aks ettirildi: o'q ish texnikasi, 
o'zgalar fikrini va m atn m azm unini anglash, fikrni yozm a shaklda 
bayon etish malakasi. Bu talablarni am alda bajarish ta ’lim jarayoniga 
yangicha o'qitish texnologiyalarini tatbiq etishni taqozo qiladi.
H ozirda o 'quv ch ilarg a bilim berish, bilim larni oshirishda m ustaqil 
ishlarni uyushtirish, bilim larni hisobga olish kabi m etodik tavsiyalar 
tizim i ishlab chiqilm oqda, texnik v ositalardan un u m li foydalanish, 
g ram m atik t a ’lim iy o 'y in larn i jo riy etish keng tus olm o qd a, ta ’lim 
jaray o n id a test to psh iriqlarid an , tu rli b oshqotirm a va jadvallardan 
keng foydalangan holda m a sh g 'u lo tla r uyushtirilm oqda.
Y uqoridagilardan ko'rinib turibdiki, ona tili o'quv fani sifatida 
shakllanib, rivojlanish ning m urakkab yo'lini bosib o'tm oqda.
Ona tili — boshlangMch sinflarda о‘quv predmeti sifatida
Til fikrni shakllantirish va bayon qilish, taassurot, his-kechinm alarni 
ifodalashda m uhim o 'rin tutadi. Til jam iyat a ’zolarining bir-biri bilan 
o'zaro aloqasi uchun xizmat qiladigan vositadir. Bu vosita qanchalik 
takom illashsa, fikr shunchalik aniq, ta ’sirchan ifodalanadi. D em ak, 
kishilam ing o 'z a ro m unosabati, his-tuyg'ulari, kechinm a va holatlari 
til vositasida aniqlashadi. M aktabda ona tilini chuqur o'rganish zaru­
rati tilning bajaradigan asosiy vazifalaridan kelib chiqadi.
K .D .U shinskiy boshlang'ich m aktab o'q u v predm etlari tizim ida 
ona tiliga katta aham iyat berib, u n i m arkaziy va yetakchi predm et 
hisoblagan. „Ajoyib o'qituvchi bo'lgan ona tili bolaga k o'p narsani 
o'rgatadi... Bola ikki-uch yil ichida shuncha k o 'p narsa o'rganadiki, 
k o 'p narsa bilib oladiki, 20 yil qunt bilan m etodik jihatd an ju d a to 'g 'ri 
o'qigan da ham uning yarm icha o 'rg an a olmaydi. O na tilining ulug' 
pedagogligi ham ana sh u n d ad ir"5, — deydi u. Shuning uchun ham