K arim a q osim ova
Download 48 Kb. Pdf ko'rish
|
Ona-tili-oqitish-metodikasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- (botan ika), o‘ tovushi kabi (tonna), qisqa i tarzida (traktor)
- (jurnal), j ( j o ‘ja )
(ekin , echki, aeroplan),
un d o sh dan keyin o 'rta keng lablanm agan unli tarzida o'qilad i (kel, tez). Savod o 'rgatishd a oldin so 'z boshida keladigan e, so 'n g ra undoshdan keyin keladigan e tovush-harfi bilan tanishtiriladi. 0 harfi o'zb ek ch a, u m uinturkiy so'zlarda quyi keng, lablangan о tovushini ifodalaydi, ruscha-baynalm ilal so 'zlard a u rg'usiz b o 'g 'in d a a tarzida (botan ika), o‘ tovushi kabi (tonna), qisqa i tarzida (traktor) ta laffuz qilinadi. Shuning uchun bu unli qatnashgan ruscha-baynalm ilal so 'z la r savod o'rgatish davridan so 'ng o 'q u v jarayoniga kiritiladi. A tovushi bahor, savol kabi so'zlarda о kabi, mitomala, munosabat kabi so'zlarda i tovushiga yaqin talaffuz qilinadi, lekin a yoziladi. U tovushi qovun, sovim kabi so 'zlarda i tovushiga yaqin talaffuz etilsa ham u yoziladi. 1 tovushi bilan, sira kabi so'zlarda talaffuz etilm asa ham yozuvda doim o saqlanadi. 2. O 'zbek tilida 24 ta undosh tovush bor. Yozuvda ular 23 ta h arf bilan ifodalanadi: shulardan 3 tasi h arf birikm asi, 21 tasi yakka h arf bilan belgilanadi. U la r quyidagilar: b, d, f, g, h, j (jurnal), j ( j o ‘ja ) , k, 1, m, n, p, q, r, s, t, v, x, y, z, g ', sh, ch, ng. U ndoshJarni o'rgatishda ham m uayyan tartibga, talabga asoslaniladi. Alifbo davrida undosh tovushlar bilan tanishtirishni sonor, y a’ni ovozdor tovushlar bilan boshlash m aqsadga m uvofiqdir. C hunki sonor tovushlam i b o 'g 'in va so 'z tarkibidan ajratib olish oson. Lekin ng so n o r undoshi n va g undosh tovushlari va harflari bilan tanishtiril- gach, o'rgatiladi. H a rf birikm alarini o'rgatishdagi qiyinchilik hisobga olingan holda, ularning alifbe davrining oxirgi bosqichida o'rganilishi m aqsadga m uvofiqdir. J harfi ikki tovushni ifodalaydi, shuni hisobga olib, unga alohida darslar ajratiladi. Birinchi darsda portlovchi j tovushini o'rg atish , talaf- fuzini tushuntirish, analitik-sintetik m ashqlar yordam ida ko 'n ik m alar hosil qiliinadi, keyingi darsda esa sirg'aluvchi j tovushi va uning talaf fuzi o'rgatiladi. S o 'n g bu ikki tovushning talaffuzidagi farq taqqoslash usuli orqali tushuntiriladi. Berilgan bilim an alitik-sin tetik m ashqlar yordam ida m ustahkam lanadi. Sh tovushini ifodalovchi sh h arf birikmasi ham s va h harfi bilan, ch tovushini ifodalovchi ch harf birikmasi h harfi bilan tanishtirilgach, o'rgatiladi. O 'quvchilar bu h arf birikm alarini bir yaxlit tovush sifatida o'qish va yozishga ko'nikishlari lozim. Bu davrda s ’h (is’hoq) tarzida o'qiladigan holatga to'xtalm aydi. Jarangsiz jufti b o rjaran g li u ndoshlar talaffuzi Download 48 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling